….κι ένας οδηγός αυτοδιάγνωσης
Σκεφτόμουν, πώς να συνεχίσω αυτό το άρθρο (από το προηγούμενο) και τι νόημα έχει μια ακόμη αναφορά στο χρόνιο στρες και άγχος, στο τοξικό περιβάλλον και στους τοξικούς ανθρώπους, καθώς και στο μηχανισμό fight or flight;
Όταν η αναπαραγωγή τόσο σοβαρών θεμάτων είναι συχνή και γίνεται καθημερινή «καραμέλα», αποδυναμώνει την ουσία και απαξιώνει τη σοβαρότητα.
«Έλα, τώρα …» η συχνή απάντηση, «υπεραναλύεις» η συχνότερη.
Κι όμως, επειδή η «στάση ζωής» και η «στάση κορμιού» είναι η ίδια φράση, καλό είναι να ενηλικιωνόμαστε σιγά σιγά και να μην είμαστε just a number στην ταυτότητα μας, μα και η αντιστοιχία του αριθμού αυτού στη συμπεριφορά μας.
Επειδή το θέμα είναι μεγάλο και περίπλοκο για να γίνει κατανοητό και χρήσιμο αποφάσισα να το χωρίσω σε 3 μέρη.
Στο Α΄ μέρος έγινε ήδη αναφορά στην κορτιζόλη και στον καλλιτέχνη. Άρχισα ανάποδα δίνοντας ένα «αγχολυτικό», την τέχνη, ως θεραπευτικό εργαλείο στο χρόνιο στρες και άγχος.
Ξεκίνησα δηλαδή με μια θεραπευτική πρόταση.
Σ’αυτό, το Β´ μέρος, θα δώσω τα συμπτώματα, που με θάρρος ο καθένας μας θα κοιτάξει και θα βάλει μόνος του τη διάγνωση, για να ζητήσει βοήθεια και να σωθεί.
Απλά λοιπόν, μα όχι απλοϊκά.
Η κορτιζόλη (μια εκ των ορμονών των επινεφριδίων) είναι η πρωινή ουσία, που με τις υπόλοιπες – ντοπαμίνη, αδρεναλίνη – συμβάλλει στην πρωινή εγρήγορση, στη φυσιολογική κινητοποίηση του οργανισμού και οι τιμές της πέφτουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Επίσης, είναι μια από τις βασικές ουσίες, που προστατεύει από τις φλεγμονές και ενεργοποιεί σωστά το ανοσολογικό μας σύστημα.
Για να δούμε όμως, τι συμπτώματα δίνει αν, αντί της φυσιολογικής, νυχθημερόν, έκκρισής της, έχουμε μόνιμα αυξημένα επίπεδα, όπως στο χρόνιο άγχος, 50 έως 100 φορές πιο ψηλά και ποια όργανα και συστήματα του οργανισμού επηρεάζονται.
Εδώ θα κάνω μια μικρή αναφορά, στο τι θα ονομάζουμε στρες και τι άγχος (πολύ λεπτός ο διαχωρισμός τους με σχεδόν ίδια συμπτώματα).
Στρες: εξωτερικοί κυρίως παράγοντες διαταράσσουν την ησυχία του ατόμου (π.χ. αλλάζω δουλειά, που αυτό είναι μεν για καλό, μα επειδή με βγάζει από το comfort zone, ταράζομαι).
Άγχος : εσωτερικοί παράγοντες, κυρίως φόβου, απροσδιόριστης αιτιολογίας ταράζουν το άτομο (π.χ. άτομο που ζούσε σε επισφαλές οικογενειακό περιβάλλον και έχει μόνιμη ανασφάλεια βιώνει χρόνιο άγχος).
Ας δούμε λοιπόν, πώς το κορμί κρατά το σκορ του αγώνα, που λέγεται ζωή.
Το κεφάλι μας και τα νεύρα του
Ο εγκέφαλος νιώθει συνεχή και αόρατη απειλή.
Ετοιμάζει λανθασμένα τον οργανισμό για συνθήκη μάχης (ετοιμασία μυϊκού συστήματος και συνεχής εγρήγορση).
Διεγείρει τα επινεφρίδια και μαζί με όλα τα άλλα υπερπαράγεται κορτιζόλη.
Εν καιρώ, πνίγεται και ο ίδιος από την υπερπαραγωγή της, γιατί έχει υποδοχείς της, με αποτέλεσμα διαταραχή της μνήμης (ξεχνάμε, γινόμαστε απρόσεκτοι, μέχρι και άνοια παθαίνουμε στο βάθος του Χρόνου, που Κρόνος γίνεται).
Έχουμε δυσκολία μάθησης (για να σκεφτούμε έναν από τους λόγους των μαθησιακών δυσκολιών).
Εμφανίζουμε διαταραχές στον ύπνο (αϋπνία, ειδικά της μέσης φάσης, 3.00 με 5.00 π.μ., διότι οι στρεσογόνες και αγχωτικές σκέψεις κρατούν τον εγκέφαλο σε εγρήγορση), με αποτέλεσμα κόπωση και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ίλιγγος και ζάλη (λόγω μυϊκής και αγγειακής συμμετοχής).
Αγωνία και αδυναμία λήψης αποφάσεων.
Διαταραχές της διάθεσης (πρωινή θλίψη, απότομες εναλλαγές διάθεσης, τοξική ευφορία, και εν καιρώ κατάθλιψη, εξαρτήσεις και ψυχώσεις).
Η καρδιά μας και τα αγγεία της
Ταχυκαρδία (χρειάζεται να είναι σε εγρήγορση για να στείλει ανά πάσα στιγμή αίμα στους μυς) και εν καιρώ υπέρταση (τα αγγεία μόνιμα σε σύσπαση λόγω επιφυλακής).
Τα πνευμόνια μας και η αναπνοή τους
Λόγω υποτιθέμενων αυξημένων μυϊκών αναγκών, γίνεται υπεροξυγόνωση, με αποτέλεσμα ρηχή αναπνοή (σαν του κουνελιού), μη επαρκής καθαρισμός και λειτουργία των πνευμόνων και αδυναμία του διαφράγματος.
Επίσης, λόγω εμπλοκής της παθολογικής υπερέκκρισης κορτιζόλης με το ανοσολογικό σύστημα, παρουσιάζεται αλλεργικό άσθμα.
Το στομάχι μας και τα έντερα μας (γαστρεντερικό σύστημα)
Διαταραχές πέψης (φουσκώματα, ναυτία)
Πόνοι (γαστρίτιδα)
Εναλλαγές διάρροιας /δυσκοιλιότητας (ευερέθιστο έντερο)
Φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου (π.χ. Ν.Crohn)
Διαταραχές όρεξης: Ανορεξία (εμπλοκή πνευμονογαστρικού νεύρου)
Λαιμαργία (λόγω εμπλοκής της κορτιζόλης στο σάκχαρο)
Τα κιλάκια μας
Το αυξημένο σωματικό μας βάρος και η εναπόθεση λίπους στην κοιλιά (με αδύνατα τα άκρα μας). Αύξηση μεγέθους λιποκυττάρων (με αποτέλεσμα λιποδυστροφία, η γνωστή «κυτταρίτιδα κυρίως των γυναικών»).
Η πείνα μας και το σάκχαρό μας
Η διαταραγμένη καμπύλη σακχάρου και ινσουλίνης.
Η κορτιζόλη και η αντιδιαμετρική της σχέση με την ινσουλίνη.
Συνεχής αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Γιατί; Λόγω λανθασμένης αντίληψης αόρατης απειλής τα βασικά συστήματα φυγής (εγκέφαλος, καρδιά, μυϊκό) έχουν συνεχή ανάγκη τροφοδότησης με ενέργεια για να τρέξουμε να σωθούμε. Από τι, όμως; Και τι δίνει την ενέργεια αυτή ; Η γλυκόζη στο αίμα! Που όμως, δεν καταναλώνεται, γιατί δε χρειάζεται να τρέξουμε ή να παλέψουμε και παθολογικά συσσωρεύεται !
Τελικό αποτέλεσμα; Διαβήτης τύπου 2.
Η στέρηση, οι χρόνιες δίαιτες και τα τριγλυκερίδια
Ιδιαίτερη αύξηση τριγλυκεριδίων και αυξημένη χοληστερίνη στα πλαίσια διαταραχών των λιπιδίων, παρά τη σχετικά φυσιολογική διατροφή και λόγω μεταβολικής διαταραχής και λανθασμένης διαχείρισης της γλυκόζης (που προανέφερα), μα και ηπατικής συμμετοχής.
Ο συχνός πονοκέφαλος
Κεφαλαλγίες και ημικρανίες λόγω μυϊκής συμμετοχής κατά τη διάρκεια της ημέρας (σφιγγόμαστε στην εργασία).
Λόγω αγγειακής συμμετοχής στην ξεκούραση (που ποτέ δεν έρχεται!).
Οι συνεχείς σκέψεις εξαντλούν (καταναλώνουν άσκοπα μεγάλα πόσα ενέργειας).
Ο φόβος παγώνει και ο πυρετός της έξαψης
«Μ΄ έκοψε κρύος ιδρώτας»! Συχνή φράση στην περιγραφή του φόβου μας.
Εξ αιτίας αυτού, ανεβαίνουν τα επίπεδα κορτιζόλης, που ανεβάζουν τη θερμοκρασία (το σώμα ετοιμάζεται για μάχη ή φυγή).
Η αρθρίτιδά μας και οι συνεχείς ιώσεις
Η κορτιζόλη κινητοποιεί το ανοσολογικό μας σύστημα για να μας προστατεύσει.
Τα τεράστια ποσά της όμως, που εκκρίνονται στο χρόνιο άγχος, κάθονται στους υποδοχείς των ανοσολογικών κυττάρων και τα «μπερδεύουν».
Αποτέλεσμα ένα μπερδεμένο ανοσολογικό σύστημα (σα να φορά μεγεθυντικούς φακούς και τα βλέπει όλα απειλητικά), που εν καιρώ εξαντλείται.
Άρα, συνεχείς ιώσεις, μολύνσεις, φλεγμονές (π.χ, αρθρίτιδες), αλλεργίες και αυτοανοσίες.
Κι έτσι κάπως μας βρήκε και ο Covid!
Μύες και Κόκκαλα
Λόγω συνεχούς σύσπασης των μυών, κράμπες και πονοκεφάλοι (όπως προαναφέρθηκε).
Διαταραχές του κολλαγόνου και της δομής των μυών.
Λόγω συνεχούς απασχόλησης με τις αόρατες απειλές και της υπερέκκρισης κορτιζόλης, ο οργανισμός δεν έχει ούτε υλικά, ούτε ενεργειακά αποθέματα να ασχοληθεί με τα οστά, με αποτέλεσμα οστεοπόρωση (εδώ βεβαίως συμβάλλει και η δυσαρμονία του ορμονικού συστήματος).
Επίσης, υπάρχει και μηχανική αιτία, που είναι η συνεχής καταπόνηση των οστών από το σφιγμένο μυϊκό σύστημα.
Επιθυμία, σεξ, ορμόνες και … παιδιά
Όλο το ορμονικό σύστημα αυτορρυθμίζεται και ισορροπεί. Όμως, αν με χρόνιο τρόπο, κάποιο μέρος του υπερλειτουργεί, λόγω χρόνιου άγχους, τότε όλο διαταράσσεται, με αποτέλεσμα: μείωση τεστοστερόνης, μείωση σπέρματος, αδυναμία τεκνοποίησης, διαταραχές οιστρογόνων, διαταραχές εμμήνου ρύσεως (σ΄ αυτό συμβάλλει και το έντερο, που φέρει 20 ορμονικούς υποδοχείς, η κρυφή γοητεία του εντέρου, όσο απίστευτο κι αν σας φαίνεται) και βεβαίως μείωση ερωτικής διάθεσης!
Δεν αναπτύσσομαι (ό,τι αυτό σημαίνει)
Μέσω ορμονικής οδού, όπου την επηρεάζει όπως προαναφέρθηκε η κορτιζόλη του χρόνιου άγχους και μέσω απασχόλησης του οργανισμού με τη συνεχή τάση για φυγή ή μάχη και την κατανάλωση υλικών και ενέργειας σε ουτοπικές διαδικασίες ο οργανισμός μένει πίσω, με αποτέλεσμα να παραμελείται και η ανάπτυξή του, μα και η διόρθωσή του.
Τα δεινά του θυρεοειδή
Διαταραχές του θυρεοειδή, όπως υπέρ, υπό, hashimoto, κακοήθειες. Ως δερματολόγος δε θα ξεχάσω να αναφερθώ στο δέρμα και τα εξαρτήματα του (μια ελάχιστη λίστα των ζημιών)!
Αυτοανοσίες
Χρόνιο στρες και λεύκη και ψωρίαση και γυροειδής αλωπεκία και σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και ατέρμονος ο κατάλογος.
Tριχόπτωση
Λόγω μηχανισμού φλεγμονής.
Και βέβαια μέσω ορμονικών διαταραχών, που προαναφέρθηκαν, λόγω εμπλοκής της κορτιζόλης του χρόνιου στρες.
Ακμή
Η εμφάνιση ακμής (ή η συντήρηση της μετά την Ήβη) οφείλεται και στο χρόνιο στρες, μέσω εμπλοκής των ωοθηκικών ορμονών, εντέρου, μηχανισμού φλεγμονής του δέρματος (εκούσια και ακούσια), κ.λ.π.
Έκζεμα, κνησμός, δερματίτιδες, κ.λ.π.
Χρόνιο στρες, υπερπαραγωγή κορτιζόλης, λάθος αντίληψη του εγκεφάλου, λάθος μηνύματα μέσω νευρικής οδού στο δέρμα και παρουσίαση εκζεμάτων, βραδινής φαγούρας (ιδιοπαθής νυχτερινός κνησμός).
Άμεση και έμμεση η εμπλοκή της κορτιζόλης, του στρες και του άγχους, σχεδόν σε όλες τις δερματοπάθειες.
ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΝ
Συμπερασματικά, για όλα φταίει η κορτιζόλη και το χρόνιο στρες και άγχος που βιώνουμε;
Όχι βέβαια, μόνο η κορτιζόλη !
Δυστυχώς, οι ασθένειες είναι πολυπαραγοντικές (κληρονομούμενες ευπάθειες, τοξικά περιβάλλοντα για να εκφραστούν, ιδιοσυγκρασίες, κ.λ.π.).
Όμως, ένας βασικότατος παράγοντας είναι αυτός που επιδρά σε όλα μας τα συστήματα άμεσα και έμμεσα (υπάρχουν σχεδόν παντού υποδοχείς κορτιζόλης στο σώμα μας) και στον οποίο μπορούμε εμείς οι ίδιοι να επέμβουμε και να διορθώσουμε.
Ευθύνη του εαυτού μας λέγεται αυτό και επιλογή επίσης !
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος (γιατί δε γινόταν να γίνει τόσο μεγάλο το άρθρο) θα μιλήσουμε για την αυτοβοήθεια και την αυτοθεραπεία.
Γιατί, όπως λέω και στους ασθενείς μου:
Ο γιατρός γιατρεύει,
το σώμα θεραπεύει!
… Συνεχίζεται
