Πώς θα εξασφαλίσουμε να έχει «σώας τας φρένας»;
Σε μια εποχή συνεχούς κίνησης, το σώμα μας δεν είναι απλώς συνοδοιπόρος, αλλά το ίδιο το “όχημα” με το οποίο διασχίζουμε τη ζωή. Και όπως κάθε όχημα, χρειάζεται τακτικό έλεγχο, ευθυγράμμιση και καλή στάση… στο τιμόνι.
Η σύγχρονη Ορθοπαιδική δεν ασχολείται πια μόνο με κατάγματα και παθήσεις των αρθρώσεων. Στρέφει το βλέμμα της και στη σχέση σώματος και νου, σε μια εποχή όπου η παρατεταμένη κακή στάση σώματος, η ακινησία και το άγχος της καθημερινότητας συνθέτουν ένα εκρηκτικό τρίγωνο.
Το σώμα μας είναι το όχημα. Ποιος όμως είναι ο ρόλος της σπονδυλικής στήλης;
Η σπονδυλική στήλη δεν αποτελεί μόνο τον άξονα στήριξης του σώματος, αλλά είναι το «καντράν» απ’ όπου περνούν σήματα, νεύρα, πληροφορίες. Όταν η ευθυγράμμισή της διαταραχθεί (π.χ. κακή στάση στην εργασία, κακή εργονομία ή μυϊκή ανισορροπία), δεν επηρεάζεται μόνο η σωματική λειτουργία, αλλά και η ψυχολογική μας διάθεση.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με χρόνιο καθημερινό πόνο στη μέση ή στον αυχένα παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και γνωστικής κόπωσης. Κατά συνέπεια το σώμα μας ουσιαστικά «στέλνει σήμα» στον εγκέφαλο ότι κάτι δυσλειτουργεί και εκείνος φρενάρει.
Σώας τας φρένας; Όχι χωρίς… φρένα.
Η φράση «σώας τας φρένας» μιλά για διαύγεια – μα πώς μπορείς να είσαι διαυγής όταν πονάς, όταν κάθεσαι σκυφτός για ώρες, όταν δεν κινείσαι συστηματικά και πιέζεις τις αρθρώσεις σου στα όριά τους;
Η λειτουργία των “φρένων” του σώματος, δηλαδή των μυών που σταθεροποιούν και προάγουν την κίνηση είναι κρίσιμη για την πρόληψη τραυματισμών. Όταν αυτά τα φρένα αποδυναμώνονται, το σώμα χάνει την αυτορρύθμιση. Και η αίσθηση “ξεφεύγω”, “δεν με κρατάω”, δεν είναι μόνο ψυχική – είναι και σωματική.
Μήπως η κίνηση αποτελεί το αντίδοτο στην υπερφόρτωση σώματος;
Δεν είναι τυχαίο που η φυσική δραστηριότητα θεωρείται πια από την Ιατρική κοινότητα ως θεραπευτική πράξη. Το περπάτημα, η yoga, το pilates ή απλώς η καλή εργονομική στάση είναι σαν να κάνεις service στο αυτοκίνητό σου: ελέγχεις φρένα, ζυγοστάθμιση, τιμόνι.
Ενδεικτικά:
– Η σωστή καθιστή στάση μειώνει τον μυϊκό τόνο στον αυχένα και περιορίζει την εμφάνιση πονοκέφαλου, ζάλης και ιλίγγου.
– Η ενίσχυση των μυών του κορμού βελτιώνει την ισορροπία, επιτρέπει την ανώδυνη εκτέλεση χειρωνακτικών εργασιών και μειώνει τις υποτροπές οσφυαλγίας.
– Η αερόβια άσκηση (π.χ. τρέξιμο, τέννις) βελτιώνει την αιματική ροή στον εγκέφαλο και ενισχύει την πνευματική συγκέντρωση.
Ποιος είναι τελικά σήμερα ο ρόλος του Ορθοπαιδικού; Συνοδηγός ή απλώς μηχανικός;
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός οφείλει σήμερα να βλέπει τον ασθενή όχι ως ένα “χαλασμένο εξάρτημα”, αλλά ως ολιστικό οργανισμό που χρειάζεται λεπτομερή εξέταση και εξατομίκευση. Η λήψη ενός σχολαστικού ιστορικού και η επιμελής εξέταση του κάθε ασθενούς είναι επιβεβλημένη γιατί θα αποκαλύψει πέρα από τα μυοσκελετικά προβλήματα πληροφορίες όπως η καταπόνηση λόγω της φύσης της εργασία του, η απουσία τακτικής σωματικής άσκησης ή ακόμη και ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα του που επηρεάζουν καθοριστικά την ψυχοσωματική του υγεία. Τέλος, η συνεργασία με φυσικοθεραπευτές και εργοθεραπευτές προσφέρει μια πιο σφαιρική και αποτελεσματική προσέγγιση.
Άλλωστε, η σωματική φροντίδα είναι ψυχική φροντίδα. Κι όταν «ευθυγραμμιστούν» τα δύο, τότε το ταξίδι γίνεται πραγματικά απολαυστικό.
