Τα αυτοκίνητα ‘trompe l’œil’ (οπτικές ψευδαισθήσεις) της Ειρήνης Δανιόλου-Νεόφυτου
Μπορεί το αυτοκίνητο, το τόσο καθημερινό μέσο κυκλοφορίας, να έχει αισθητική και να γίνεται πηγή έμπνευσης; Είναι ο ιδιαίτερος σχεδιασμός του που ταυτίζεται με την κίνηση και μας δίνει την αίσθηση της απόλυτης ελευθερίας; Είναι ένα status symbol που εκφράζει πολυτέλεια και δύναμη;
Για όλους αυτούς τους λόγους μάς καθορίζει και πολλές φορές μάς εξουσιάζει. Γίνεται πάθος και εμμονή. Οι αγώνες και τα γρήγορα αυτοκίνητα λειτούργησαν ως μαγνήτες για φανατικούς του sport και δημιούργησαν θρυλικούς οδηγούς στα διάσημα Rally αγωνιστικών αυτοκινήτων των Grand Prix de Monaco, Le Mans και Rally Acropolis.
Οι καλλιτέχνες του μοντερνισμού φαντασιώθηκαν ότι μπορούσαν να ζωγραφίσουν το περίπλοκο αμάξωμα και να το μεταμορφώσουν σε έργο τέχνης. Είναι πασίγνωστη η περίφημη συλλογή BMW ‘Art Car’. Ένα σπάνιο παλιό αυτοκίνητο ή ένα μοντέλο που έχει ζωγραφίσει ο Jeff Koons ή ο Roy Lichtenstein αποκτά τεράστια συλλεκτική αξία.
Στην Ελλάδα συμβαίνει κάτι ανάλογο, μόνο που η ιδιωτική συλλογή είναι ζωγραφικά αποτυπωμένη στον τοίχο, με την τεχνική της οφθαλμαπάτης, από τη διάσημη muralist Ειρήνη Δανιόλου-Νεόφυτου. Με τεράστια πείρα και το χάρισμα της ιδιαίτερης τεχνοτροπίας του Trompe l’œil, κατάφερε να απεικονίσει τρισδιάστατα τα εντυπωσιακά αυτοκίνητα της συλλογής, που μεταμορφώνονται σε έργα τέχνης απίστευτου ρεαλισμού.
Μέσα στη motor gallery του συλλέκτη, τα αυτοκίνητα αποκτούν μια καινούρια διάσταση πολύτιμου και μοναδικού αντικειμένου. Αποσπασματικά επιλέξαμε ένα από τα πολλά συναρπαστικά έργα οφθαλμαπάτης της διάσημης πλέον εικαστικού, η οποία έχει διαγράψει μια αξιόλογη πορεία στον χώρο των τοιχογραφιών (murals) και της διακοσμητικής απεικόνισης, αρχειοθετημένη στο βιβλίο Trompe l’œil των εκδόσεων «Μίλητος».
Η τέχνη της οφθαλμαπάτης πρωτοεμφανίστηκε σαν ζωγραφικό ύφος στην αρχαιότητα, με την περίφημη «αυλαία του Παρράσιου», και άνθησε αργότερα στην Αναγέννηση. Είναι ένα είδος θεατρικό, μια μανιέρα που παραπέμπει στη σκηνογραφία.
Στη σύγχρονη εποχή, οι μεγάλοι maîtres του trompe l’œil ήταν ο Magritte και ο Dalí. Στη μεταμοντέρνα εποχή έφθασε στα άκρα του αντικατοπτρισμού και των παραμορφώσεων. Η pop art το απογείωσε, με τον Andy Warhol να ζωγραφίζει αυτοκίνητα τρακαρισμένα και να πυροδοτεί το διάσημο φωτογραφικό car crash, που έφερε την ανατροπή, αναδεικνύοντας τον κίνδυνο και τη μοιραία κατάληξη της ταχύτητας.
Τα ίδια τα αυτοκίνητα, σαν αυτόνομα έργα ή σαν «προσομοιώσεις» στους τοίχους, γεμίζουν τους τεράστιους χώρους των ιδιωτικών parking, μετατρέποντάς τους σε πινακοθήκες έργων τέχνης.
Το αυτοκίνητο συνεχίζει να εμπνέει τη σύγχρονη τέχνη, σε ψηφιακά έργα, εγκαταστάσεις, ακόμα και σε γλυπτά που αναπαράγουν διάσημα μοντέλα – σύμβολα μιας εποχής που τα λόγια δεν έχουν ποτέ τη δύναμη της εικόνας για να την περιγράψουν.
Info: Εγκαινιάστηκε Έκθεση στην Άνδρο με έργα της Ειρήνης Δανιόλου-Νεόφυτου «Ξερολιθιές» (Καΐρειος Βιβλιοθήκη)
