Σήμερα θα σας κάνω μια μικρή ξενάγηση στο διάσημο ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ.
Είναι θεσμός, που χρονολογείται από το έτος 1162, όταν η Βενετία κατόρθωσε να επιτύχει μια μεγάλη στρατιωτική νίκη. Ο κόσμος συγκεντρώθηκε τότε στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, για να πανηγυρίσει, να διασκεδάσει και να χορέψει.
Το 1797 όμως το Καρναβάλι κηρύχθηκε παράνομο και οι μάσκες απαγορεύτηκαν.Υπήρξαν κάποιες σύντομες αναλαμπές και προσπάθειες αναβίωσης, ιδίως με γιορτές σε ιδιωτικούς χώρους.
Η οριστική αναβίωση του τόσο παλιού εθίμου άρχισε μόλις το έτος 1997!.. Κατασκευάστηκαν νέες μάσκες και αυτό αποτελεί κίνητρο νέας καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το Καρναβάλι έγινε μεγάλος πόλος έλξης τουριστών και συνεπώς εσόδων για την πόλη.
Η πολύχρονη απαγόρευση του Καρναβαλιού συμπίπτει με μια άλλη απαγόρευση κατά τους τελευταίους αιώνες, που είχαν εκδόσει οι Δόγηδες, δηλαδή οι ηγέτες της Βενετίας [η λέξη αυτή προέρχεται από την λατινική ρίζα Dux από όπου βγαίνει και η ονομασία / τίτλος “Duce” του Μουσολίνι]. Οι Δόγηδες λοιπόν είχαν απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις στις επαύλεις των ευγενών, για να αποφύγουν πιθανές συνομωσίες εναντίον τους!.. Οι πλούσιοι και οι ευγενείς, για να παρακάμψουν την απαγόρευση αυτή, άρχισαν να χτίζουν εξοχικές επαύλεις στην περιφέρεια της Βενετίας αλλά έξω από τα όριά της. Αυτή ήταν η απαρχή της μόδας για απόκτηση πολυτελούς εξοχικής κατοικίας! Είναι λοιπόν φανερό, ότι η ίδια αιτία οδήγησε και στην κατάργηση του Καρναβαλιού….
Σε ένα από τα ταξίδια μου στη Βενετία, που ήταν κατά τον μήνα Φεβρουάριο, συνέπεσε να διοργανώνεται το Καρναβάλι και έτσι μού δόθηκε η ευκαιρία, να το ζήσω από κοντά. Αυτό διαφέρει ριζικά από όλα τα αντίστοιχα της Βραζιλίας και γενικότερα της Λατινικής Αμερικής καθώς και της Καραϊβικής [π. χ. Τρίνινταντ, Μαρτινίκα κλπ.] αλλά ακόμη και από τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές διοργανώσεις [π. χ. Κολωνία, Μάιντς, Νίκαια κλπ.], τα οποία είχα την τύχη να παρακολουθήσω στη διάρκεια των ταξιδιωτικών περιπλανήσεών μου. Π. χ. στο Mainz [άλλοτε Μαγεντία] της Γερμανίας ως “άρματα” χρησιμοποιούν στολισμένα πολυτελή αυτοκίνητα και μερικές φορές σατυρίζουν διάφορους πολιτικούς ή σύγχρονα γεγονότα!..
Δεν έχει θορυβώδεις, κεφάτες και ζωηρές παρελάσεις!…. Οι μεταμφιεσμένοι φορούν στυλιζαρισμένες μάλλον Μεσαιωνικές μάσκες, δεν μιλούν καθόλου και δεν χαριεντίζονται με τους περαστικούς. Είναι αμίλητοι και σε κοιτάζουν μέσα από τη μάσκα τους!.. Φορούν όλοι περίτεχνες πολυτελείς στολές, που θυμίζουν τους περασμένους αιώνες. Η μεγαλύτερη διασκέδαση γίνεται μέσα σε παλιά μεγαλοπρεπή αρχοντικά [Palazzi] μόνο για περιορισμένο αριθμό εκλεκτών προσκεκλημένων [ενίοτε δε και με αλμυρό εισιτήριο….]
Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα διεξάγεται κάθε χρόνο στην Πλατεία του Αγίου Μαρκου και είναι “Η βράβευση της καλύτερης μάσκας” [“La maschera piu bella”], που γίνεται από διεθνή επιτροπή της οποίας μέλη είναι διάσημοι ενδυματολόγοι, σχεδιαστές μόδας, καλλιτέχνες κλπ.
Στη διάρκεια των αιώνων όμως ίσχυσαν πολλοί και διάφοροι περιορισμοί για τις μάσκες, όπως σχετικά με το πότε και πού επιτρέπονται, να φοριούνται αλλά και πάρα πολλές άλλες διατάξεις όπως π. χ. απαγορευόταν, να εκτοξεύονται αβγά, που περιείχαν ροδόνερο ή άλλο άρωμα προς άλλους μεταμφιεσμένους και ιδίως προς τις γυναίκες…. Γίνονταν όμως και παραβιάσεις όπου χρησιμοποιήθηκαν αβγά γεμάτα με μελάνι ή με άλλες βλαβερές ουσίες….
Επίσης για το σχήμα, το σχέδιο και ιδίως για τα υλικά κατασκευής υπήρχαν διάφοροι κανονισμοί και προδιαγραφές για τις μάσκες. Η επίδραση όλων αυτών των πολλών περιορισμών είναι αισθητή ακόμη και σήμερα! Και έτσι παρά το γεγονός, ότι ο Ιταλικός λαός είναι γενικά πολύ ανοιχτόκαρδος και κεφάτος, το Καρναβάλι της Βενετίας δεν ανταποκρίνεται σ’ αυτές τις ιδιότητες του χαρακτήρα των Ιταλών, επειδή τηρεί ακόμη τις παλιές Μεσαιωνικές παραδόσεις…
Οι μάσκες, που πουλιούνται σήμερα στα καταστήματα, είναι και φθηνές για τους τουρίστες (ετοιματζίδικες σαν σουβενίρ) αλλά και πανάκριβες κεραμικές χειροποίητες με ζωγραφική, σύμφωνα με την παλιά παράδοση….
Πάντως πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον, αν και διαφορετικού τύπου, ιδιόρρυθμο Καρναβάλι. Αλλά αν κάποιος αναμένει, να απολαύσει φανταχτερές παρελάσεις με μεγάλα στολισμένα άρματα, ημίγυμνες καλλονές, εξωτικούς προκλητικούς χορούς και ομάδες χορευτών με ομοιόμορφες πολύχρωμες στολές, μάλλον θα απογοητευτεί….
Η Βενετία έχει πολλές όψεις: άλλοτε τα κανάλια της πλημμυρίζουν και άλλοτε πάλι η στάθμη του νερού χαμηλώνει υπερβολικά σε σημείο, που οι γόνδολες δεν μπορούν πλέον να κυκλοφορήσουν, ‘όπως αυτές τις μέρες….
Σε κάθε περίπτωση όμως το Βενετσιάνικο Καρναβάλι είναι μοναδικό και η αίγλη του ανυπέρβλητη!
