Συνταξιοδότηση; Τι είναι αυτό;
Η παγκόσμια αύξηση του προσδόκιμου ζωής, η βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης και η αλλαγή του οικονομικού τοπίου, μεταβάλλουν ριζικά το παραδοσιακό μοντέλο «συνταξιοδότησης» με αποτέλεσμα οι σημερινοί «συνταξιούχοι» δεν αποσύρονται απλά αλλά ξεκινούν νέες πίστες δράσης. Είτε μέσω δεύτερης καριέρας, είτε μέσω εθελοντικής εργασίας, είτε μέσω ενός πάθους που διατηρούσαν εδώ και καιρό, η περίοδος μετά τη «συνταξιοδότηση» γίνεται μια ζωντανή και ενεργή φάση της ζωής.
Αυτή η παρατεταμένη φάση ζωής δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες για τους “συνταξιούχους» να παραμείνουν ενεργοί, ενεργοποιημένοι και παραγωγικοί.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί κατά περισσότερα από έξι χρόνια από το 2000 και η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που εισέρχονται σήμερα στη ‘σύνταξη» συχνά επιδιώκουν να γεμίσουν αυτόν τον χρόνο όχι μόνο με αναψυχή, αλλά με στοχευμένη εργασία, προσωπική ανάπτυξη, εθελοντισμό και αναζήτηση νέων προκλήσεων.
Μια από τις πιο αξιοσημείωτες τάσεις σε αυτό το νέο τοπίο «συνταξιοδότησης» είναι η άνοδος των «Encore careers – συμπληρωματικών σταδιοδρομιών» – νέα επαγγέλματα ή επιχειρηματικά εγχειρήματα που αναλαμβάνονται μετά τη «συνταξιοδότηση” από μια κύρια σταδιοδρομία.
Για ορισμένους, αυτό μπορεί να σημαίνει τη μετάβαση σε ρόλο συμβούλου, αξιοποιώντας την εμπειρία δεκαετιών στον κλάδο για να καθοδηγήσουν νεότερους επαγγελματίες ή να καθοδηγήσουν οργανισμούς σε πολύπλοκες προκλήσεις. Άλλοι μπορεί να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία αυτή για να ασχοληθούν με εντελώς νέους τομείς, όπως η διδασκαλία, οι τέχνες ή η επιχειρηματικότητα.
Επιπλέον, πολλά άτομα χρησιμοποιούν αυτό το διάστημα για να επανασυνδεθούν με ταλέντα ή χόμπι που είχαν αφήσει στην άκρη κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου.
Αναπόσπαστο μέρος αυτής της αλλαγής είναι ο ρόλος της δια βίου μάθησης.
Πολλοί εκμεταλλεύονται τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες για να αποκτήσουν νέες δεξιότητες ή πιστοποιητικά σε τομείς που πάντα ήθελαν να εξερευνήσουν. Τα πανεπιστήμια και τα κολέγια, καθώς και οι διαδικτυακές πλατφόρμες, έχουν αναγνωρίσει αυτή τη ζήτηση και προσφέρουν πλέον μια σειρά από προγράμματα ειδικά προσαρμοσμένα στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Από επαγγελματικές πιστοποιήσεις έως προγράμματα δημιουργικών τεχνών, οι «Εncore careers» επιστρέφουν όλο και περισσότερο στην εκπαίδευση ως έναν τρόπο προετοιμασίας για το επόμενο κεφάλαιο.
Η δια βίου μάθηση όχι μόνο παρέχει τις απαραίτητες δεξιότητες για τη μετάβαση σε νέες σταδιοδρομίες, αλλά διαδραματίζει επίσης κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της γνωστικής / ψυχικής υγείας και της πνευματικής ευκινησίας. Σύμφωνα με έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, η ενασχόληση με τη συνεχή μάθηση έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη μνήμη, καθυστερεί την έναρξη της γνωστικής παρακμής και συμβάλλει σε μεγαλύτερη αίσθηση προσωπικής ικανοποίησης και επίτευξης.
Η άνοδος της εξ αποστάσεως εργασίας, της gig economy και των μοντέλων απασχόλησης βάσει έργου παρέχει επίσης στους «Εncore careers» νέες δυνατότητες επαγγελματικής συνεισφοράς χωρίς τους περιορισμούς της παραδοσιακής απασχόλησης πλήρους απασχόλησης.
Πολλοί οργανισμοί αναγνωρίζουν την αξία της διατήρησης των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και προσαρμόζουν τις πολιτικές τους ώστε να προσφέρουν ευέλικτους, μερικής απασχόλησης ή συμβουλευτικούς ρόλους.
Πλατφόρμες όπως το Upwork, το Fiverr και το Freelancer επιτρέπουν στα άτομα να αναλαμβάνουν βραχυπρόθεσμα έργα, επιτρέποντας μεγαλύτερο έλεγχο στο χρονοδιάγραμμα τους και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Επίσης οι «Εncore careers» μπορούν πλέον να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις με σχετικά χαμηλό κόστος εκκίνησης, αξιοποιώντας ψηφιακά εργαλεία και πλατφόρμες για να προσεγγίσουν παγκόσμιες αγορές.
Παρά όμως τις διαθέσιμες ευκαιρίες, οι «Εncore careers» που επιδιώκουν να παραμείνουν ενεργοί στο εργατικό δυναμικό μπορεί να αντιμετωπίσουν προκλήσεις, ιδίως με τη μορφή του ηλικιακού ρατσισμού.
Τα αρνητικά στερεότυπα για τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας εξακολουθούν να υφίστανται, με ορισμένους εργοδότες να θεωρούν τους «Εncore careers» λιγότερο προσαρμοστικούς ή τεχνολογικά ικανούς από τους νεότερους συναδέλφους τους. Ωστόσο, η αντίληψη αυτή αλλάζει σταδιακά, καθώς οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν την αξία της εμπειρίας, της αξιοπιστίας και της θεσμικής γνώσης που προσφέρουν οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας.
Προγράμματα που προωθούν τη συνεργασία μεταξύ των γενεών, την καθοδήγηση και την κατάρτιση δεξιοτήτων συμβάλλουν στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ ηλικιωμένων και νεότερων εργαζομένων, ενώ παράλληλα καταρρίπτουν τους μύθους σχετικά με τις ικανότητες των «Encore careers».
Mιλάμε λοιπόν για μια νέα εποχή των σκόπιμων «Encore careers and lovers of life»
Σε αυτή τη νέα εποχή, το ερώτημα δεν είναι πλέον αν οι «Encore careers» θα εργαστούν μετά την αποχώρηση από την κύρια σταδιοδρομία τους, αλλά:
- Πώς θα επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν τα ταλέντα, την εμπειρία και τις δυνατότητές τους με τρόπους που θα ωφελήσουν τους ίδιους, τις κοινότητές τους και τον κόσμο γενικότερα
- Πως θα αγαπήσουν τον εαυτό τους και τη ζωή!
«Opportunities don’t happen, you create them.»—Chris Grosser
