Υπάρχουν μέρες που όλα μοιάζουν βιαστικά. Meetings που διαδέχονται το ένα το άλλο, deadlines που πιέζουν και email που φτάνουν πιο γρήγορα απ’ ό,τι προλαβαίνεις να τα διαβάσεις. Κι όμως, μέσα σε αυτόν τον ρυθμό, κάτι πιο σιωπηλό αλλά πολύ ουσιαστικό συμβαίνει: Ότι επικοινωνούμε συνεχώς. Με λόγια, με βλέμματα, με αποφάσεις, ακόμη και με τη σιωπή μας.

Η επικοινωνία δεν είναι ένα ακόμη “soft skill”. Είναι ο αέρας που κυκλοφορεί μέσα σε κάθε εταιρία. Καθορίζει το πώς συνεργαζόμαστε, πώς αντιλαμβανόμαστε την αλλαγή, πώς συνδεόμαστε μεταξύ μας. Είναι η αόρατη δύναμη που μπορεί να ενώσει ή να απομονώσει, να εμπνεύσει ή να κουράσει. Είναι, με άλλα λόγια, η ψυχή της εταιρικής κουλτούρας.

Γιατί η κουλτούρα δεν χτίζεται από τις αξίες που γράφονται σε έναν τοίχο. Χτίζεται από τον τρόπο που επικοινωνούμε στις στιγμές πίεσης, από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν κάτι πάει στραβά, από το αν κάποιος νιώθει ασφαλής να πει “δεν ξέρω” ή “έκανα λάθος”. Αυτές οι μικρές πράξεις επικοινωνίας είναι που διαμορφώνουν το περιβάλλον στο οποίο όλοι ζούμε και εργαζόμαστε. Και κάπου εκεί, ανάμεσα στη φασαρία της πληροφορίας και την ανάγκη για ουσία, αναδύεται η τέχνη του storytelling.

Οι εταιρείες αγαπούν τα δεδομένα, αριθμούς και πίνακες, δείκτες απόδοσης. Και σωστά τα εφαρμόζουν. Τα δεδομένα μάς βοηθούν να μετρήσουμε, να βελτιώσουμε, να ελέγξουμε.

Όμως οι άνθρωποι δεν εμπνέονται από νούμερα· εμπνέονται από νοήματα. Από το “γιατί” πίσω από κάθε απόφαση. Όπως λέει ο Simon Sinek, “οι άνθρωποι δεν αγοράζουν αυτό που κάνεις, αλλά γιατί το κάνεις”. Το ίδιο ισχύει και μέσα στις εταιρίες. Οι άνθρωποι δεν ακολουθούν στρατηγικές· ακολουθούν σκοπούς. Και οι σκοποί επικοινωνούνται μέσα από ιστορίες.

Μια ομάδα που καταφέρνει κάτι δύσκολο δεν χρειάζεται απλώς να αναγνωριστεί. Χρειάζεται να ακουστεί η ιστορία της. Τι ξεπέρασε, ποιο ρίσκο πήρε, πώς συνεργάστηκε. Εκεί γεννιέται η κουλτούρα. Όχι μέσα από PowerPoint και αφίσες με αξίες, αλλά μέσα από αφηγήσεις που δίνουν ζωή σε αυτές τις αξίες. Όταν αυτές οι ιστορίες μοιράζονται, διαμορφώνουν ένα κοινό λεξιλόγιο, μια κοινή ταυτότητα. Οι άνθρωποι αρχίζουν να βλέπουν τον εαυτό τους μέσα στην ευρύτερη αποστολή της εταιρίας.
Και τότε, η κουλτούρα δεν είναι κάτι που απλώς “επικοινωνείται” είναι κάτι που βιώνεται.

Σε αυτό το σημείο, ο ρόλος της ηγεσίας γίνεται καθοριστικός. Οι καλύτεροι ηγέτες δεν είναι εκείνοι που έχουν πάντα τις σωστές απαντήσεις, αλλά εκείνοι που δίνουν στους άλλους λόγο να πιστέψουν, να νιώσουν, να συνεχίσουν.
Μια ιστορία ειπωμένη με ειλικρίνεια μπορεί να χτίσει περισσότερη εμπιστοσύνη από δέκα παρουσιάσεις στρατηγικής. Μπορεί να είναι η ιστορία μιας αποτυχίας που έγινε μάθημα, μιας στιγμής αμφιβολίας που οδήγησε σε καινοτομία ή μιας μικρής νίκης που θα περνούσε απαρατήρητη αν δεν την αναδείκνυε κάποιος.

Το storytelling, έτσι, δεν είναι επικοινωνιακό τρικ. Είναι πράξη ηγεσίας. Ζητά από τον ηγέτη να είναι παρών, αληθινός και ανθρώπινος. Κάθε φορά που ένας ηγέτης αφηγείται μια ιστορία, δείχνει στους άλλους ότι και εκείνος είναι μέρος της ίδιας διαδρομής, όχι απλώς ο οδηγός της. Και όταν οι άνθρωποι νιώσουν ότι ο ηγέτης τους μιλά όχι μόνο από το μυαλό, αλλά και από την καρδιά, τότε γεννιέται εμπιστοσύνη.

Αυτό δεν διαφέρει πολύ από ό,τι συμβαίνει στις οικογένειες.
Κάθε οικογένεια έχει τις δικές της ιστορίες, για το πώς ξεκίνησαν οι γονείς, ποια δυσκολία ξεπέρασαν, ποια μικρή στιγμή έγινε θρύλος στο κυριακάτικο τραπέζι. Αυτές οι ιστορίες δεν είναι απλώς αναμνήσεις· είναι δεσμοί. Μεταδίδουν αξίες, ταυτότητα, συνέχεια. Μας θυμίζουν ποιοι είμαστε και γιατί είμαστε μαζί.

Αντίστοιχα, σε μια εταιρία, οι ιστορίες γίνονται το νήμα που συνδέει γενιές εργαζομένων, ομάδες, κουλτούρες και οράματα. Οι εταιρίες, όπως και οι οικογένειες, διατηρούν τη συνοχή τους όταν θυμούνται και αφηγούνται την κοινή τους ιστορία.

Κι εκεί ακριβώς αλλάζει και η ουσία της επικοινωνίας. Γιατί επικοινωνία δεν σημαίνει απλώς “μεταφέρω μήνυμα”. Η πραγματική επικοινωνία αρχίζει τη στιγμή που ο άλλος κατανοεί, όταν νιώθει ότι ακούγεται και ανήκει. Όταν η ιστορία δεν λέγεται για να ειπωθεί, αλλά για να συνδεθεί.

Σε εποχές αλλαγής, το storytelling βοηθά τους ανθρώπους να βρουν νόημα. Σε περιόδους πίεσης, τους θυμίζει τον σκοπό. Και σε στιγμές αβεβαιότητας, τους κάνει να αισθάνονται πως δεν είναι μόνοι. Γιατί κάθε οργανισμός είναι στην ουσία μια κοινότητα ανθρώπων που θέλουν να καταλάβουν πού πηγαίνουν και γιατί.

Κι έτσι, αν το σκεφτούμε καλά, όλα είναι επικοινωνία. Από το πώς μιλά ένας manager σε ένα one-to-one, μέχρι το πώς μια εταιρία αφηγείται την ιστορία του στον κόσμο.

Το ζητούμενο δεν είναι να μιλάμε περισσότερο, αλλά να μιλάμε καλύτερα με επίγνωση, ενσυναίσθηση και αλήθεια.

Κάθε λέξη που επιλέγουμε, κάθε απόφαση που παίρνουμε, κάθε σιωπή που κρατάμε γράφει μια ιστορία για το ποιοι είμαστε, όχι μόνο ως εταιρία, αλλά ως κοινότητα ανθρώπων.

Και ίσως τελικά αυτό να είναι το νόημα της επικοινωνίας: Να μας θυμίζει ότι όλα είναι σχέση. Και ότι οι σχέσεις, όπως και οι εταιρίες, αντέχουν όταν έχουν μια κοινή ιστορία να πουν.

Πες τη δική σου ιστορία. Ίσως κάποιος να τη χρειάζεται περισσότερο απ’ όσο νομίζεις.

“There is no greater agony than bearing an untold story inside you” Maya Angelou