Αν οι αποφάσεις αποτελούν ορόσημα εξέλιξης, η όποια δική μου ωριμότητα εκφράστηκε με τη μετατροπή των ρημάτων σε ουσιαστικά. Γεννημένη σε μια δεκαετία που αγνοούσε την ξενόφερτη (τι λέξη κι αυτή!) έννοια των resolutions, ακολουθούσα διπλή ιεροτελεστία για τη λήψη των αποφάσεων που ήθελα να μου υποσχεθώ: η μια εορταζόταν στο ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς και η δεύτερη, πιο επίσημη, συνέπιπτε με την Πρωτοχρονιά.
Δοκιμάζοντας την ποδιά, τα σοσόνια και τις «ελβιέλες» -να θυμίσω πως διανύαμε τον χρόνο με το πολύ 3 ζευγάρια παπούτσια, τα καθημερινά, της γυμναστικής και τα καλά- οι αποφάσεις κατά τη διάρκεια των συνεπών τότε πρωτοβρόχιων του Σεπτεμβρίου αφορούσε στα πιο πρακτικά: λιγότερες αποβολές, καλύτεροι βαθμοί στα μαθηματικά, διεκδίκηση του πίσω θρανίου στην τάξη και εμμονική προσευχή να έχουμε τον ίδιο φιλόλογο. Πολλές δεκαετίες μετά, θυμάμαι με την ίδια αγάπη, τον ίδιο σεβασμό, την ίδια ευγνωμοσύνη τον Δάσκαλο κύριο Μπαλούμη, που καλλιέργησε ενδιαφέροντα και προσδοκίες στο ζαβό, χαοτικό, ανισόρροπο, εφηβικό μυαλό μου. Τον λογοτέχνη Επαμεινώνδα Μπαλούμη, που μας υποδέχτηκε την πρώτη μέρα, στην πρώτη γυμνασίου, με μια συναρπαστική ανάλυση για τον Λουντέμη – μόνο και μόνο για να σηκώσει μετά το χέρι του το ζαβό και να του πει ότι «ναι μεν αλλά, διαφωνούσε κατηγορηματικά με την ανάλυσή του» – κι ας μην ήξερε καλά-καλά, τι εθνικότητας ήταν ο σπουδαίος Μενέλαος Λουντέμης, ο συγγραφέας του «Ένα παιδί μετράει τα άστρα».
Κι επειδή εκείνη η θρασύτατη απόφαση του ζαβού είχε βγει σε καλό, αποφάσισα την Πρωτοχρονιά να μου υπόσχομαι ό,τι περνούσε από τη σκέψη μου – ανεξαρτήτως και ανεξαιρέτως. Μόνο που, καθώς το χάος και η έλλειψη ισορροπίας καλά κρατούσαν, ένιωθα την ανάγκη να μου εύχομαι με ρήματα. Έπαιρνα δηλαδή το ημερολόγιο κάθε νέας χρονιάς και σημείωνα ρήματα ευχών σε μορφή αποφάσεων: να είμαι πιο αδύνατη (ανεξαρτήτως διατροφής). Να μη φοβάμαι. Να νιώθω πιο ασφαλής. Να μπω στη σχολή πολιτικών επιστημών (ανεξαρτήτως προετοιμασίας). Να μην ξανακλάψω για τον (όνομα, ανάλογα με τη φάση). Να αγαπάω περισσότερο το σπίτι μου και να τσακώνομαι με τους ενοίκους του λιγότερο από κάθε μέρα. Δεκάδες τα ρήματα, φιλόδοξες οι «αποφάσεις», πενιχρά τα αποτελέσματα.
Μεγαλώνοντας, πήρα διαφορετικές αποφάσεις για τις αποφάσεις μου.
Η πιο σημαντική πήγαζε από την αδιάκοπη αναζήτησή μου για περισσότερη ευκολία, αλλά δεν κατάλαβα τότε ότι ήταν η πιο σημαντική, σοφή και αποτελεσματική της ζωής μου: όχι άλλες δεσμευτικές εντολές, όχι αντιπαθητικές υποδείξεις, αλλά ευελιξία και προσαρμογή. Το εφάρμοσα αρχικά στη δουλειά μου: όχι άλλες συσκέψεις, αναλύσεις, όχι λεπτομερή πλάνα, όχι μελέτη κάθε πιθανής πιθανότητας. Πάμε και βλέπουμε και, όπου χρειαστεί, κόβουμε το τιμόνι για να διορθώσουμε την πορεία. Έντρομη η ομάδα στην αρχή, έβλεπε παρόλα αυτά να έρχεται επιθυμητό αποτέλεσμα.
Κι έτσι, στο ημερολόγιο της Πρωτοχρονιάς τα ρήματα αντικαταστάθηκαν από ουσιαστικά – κι έτσι παραμένουν. Τι θέλω για την επόμενη χρονιά; Γαλήνη, ναι. Τύχη, ναι. Τύχη στην υγεία, ναι. Ασφάλεια κατά το δυνατό, ναι. Χαρές, ναι. Δημιουργικότητα, ναι. Ωραίες παρέες, πολλά γέλια, ενδιαφέρουσες εμπειρίες, νέες ευκαιρίες, αγκαλιές, αγάπη, ελευθερία σκέψης, ναι. Και πάνω από όλα; Ευελιξία, να προσθέτω και ν’ αφαιρώ τόσα και τέτοια ουσιαστικά ώστε το υπόλοιπο να προδιαγράψει -όσο μπορεί να ισχύει αυτό- τη χρονιά που οραματίζομαι κάθε φορά.
Αφήνοντας πάντα λίγο χώρο και για τη σοφή ρήση της λατρεμένης Coco Chanel:
«Έχει ενδιαφέρον πόσες πολλές έγνοιες εξαφανίζονται μόλις αποφασίσεις, αντί να είσαι κάτι, να είσαι κάποιος».
