Θυμάμαι πάντα το πρώτο μου τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών.
Ήταν βράδυ Ανάστασης στο σπίτι της γιαγιάς στο Μεσολόγγι. Η νύχτα μοσχοβολούσε γιασεμί, βιολέτες, νεραγκούλες και καμένο φυτίλι από τις λαμπάδες. Οι μεγάλοι γύρω από το λαμπριάτικο τραπέζι φλυαρούσαν, κι εμείς τα παιδιά κρατούσαμε σφιχτά αυτά τα κόκκινα αυγά, διαλεγμένα από το καλάθι της γιαγιάς που τα είχε βάψει με μπογιά «Μεταξά».
Είχα στα χέρια μου το πιο λαμπερό κόκκινο αυγό κι ένιωθα ότι κρατούσα κάτι ιερό.
Αυτό το έθιμο είχε κάτι το τελετουργικό για μένα. Ένα «πριν» κι ένα «μετά».
«Χριστός Ανέστη» μου είπε ο αδελφός μου και σήκωσε το δικό του αυγό. Τσούγκρισμα! Το δικό μου ράγισε. Ένιωσα μια μικρή απογοήτευση.
Έχασα!
Ο πατέρας χαμογέλασε, με εκείνο το γνώριμο βλέμμα μού είπε: «Το αυγό είναι για να σπάει, από μέσα βγαίνει η ζωή».
Χρόνια αργότερα κατάλαβα τι εννοούσε.
Αντιλήφθηκα ότι το σπάσιμο του αυγού δεν είναι απλώς ένα έθιμο κι ότι με το λείο και σκληρό του κέλυφος θυμίζει τη ζωή μας, όταν κλεινόμαστε σε φόβους, συνήθειες, ανασφάλειες.
«Για να γεννηθεί κάτι καινούργιο, όπως μια ιδέα, μια αρχή, μια αλλαγή, πρέπει να ραγίσει κάτι παλιό», έλεγε ο πατέρας.
Η ίδια η Ανάσταση είναι ένα σπάσιμο: σπάσιμο του θανάτου, σπάσιμο της απελπισίας, σπάσιμο της λήξης. Και κάθε φορά που τσουγκρίζουμε τα αυγά, ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε, κάνουμε μια μικρή αναπαράσταση αυτού του θαύματος: ότι η ζωή δεν μένει κλεισμένη στο σκοτάδι.
Από τη λαϊκή σοφία ως τη σύγχρονη ψυχολογία υπάρχει μια διαχρονική αλήθεια: δεν υπάρχει εξέλιξη χωρίς ρήξη.
Η φράση «για να φτιάξει κανείς ομελέτα πρέπει να σπάσει αυγά», που συχνά λέγεται «ελαφρά τη καρδία», κρύβει κάτι: αν δεν αποδεχθείς το ρίσκο, αν δεν αφήσεις κάτι να σπάσει, δεν θα φτάσεις ποτέ στο επόμενο στάδιο.
Κάθε Πάσχα τσουγκρίζουμε αυγά και χαμογελάμε και παίζουμε όπως τότε.
Πίσω από το παιχνίδι κρύβεται η ελπίδα ότι ό,τι φαίνεται κλειστό μπορεί ν’ ανοίξει και να δώσει ζωή.
Κι έτσι, κάθε φορά που ακούγεται το κρακ του τσουγκρίσματος, ακούω και τη φωνή του πατέρα: «Για να ξαναρχίσεις, πρέπει πρώτα να σπάσεις κάτι. Ίσως ένα αυγό, ίσως και τον ίδιο σου τον εαυτό».
Το Πάσχα είναι φως, είναι μνήμη, είναι μια μικρή εσωτερική επανάσταση που συμβαίνει κάθε χρόνο, αρκεί να την επιτρέψουμε!
Ανάμεσα στα έθιμα και τις συνήθειες υπάρχει μια απλή πράξη που κρύβει μεγάλο νόημα:
Το σπάσιμο του αυγού. Κάθε ράγισμα ίσως είναι και μια υπόσχεση.
Έτσι, ας σπάσουμε κι εμείς κάτι μέσα μας, όπως ένα βάρος, έναν φόβο, μια σιωπή, για να προχωρήσουμε προς κάτι πιο αληθινό.
Και φέτος, όπως κάθε Πάσχα, θα τσουγκρίσουμε αυγά. Κάποια θα σπάσουν, κάποια θα αντέξουν.
Ας νιώσουμε, έστω και για μια στιγμή, ότι σπάει κι ένα κομμάτι από τη βεβαιότητα, την κλειστότητα, τη σιγουριά και την ακινησία που μας βαραίνει.
Γιατί δεν είναι μόνο τα αυγά που ραγίζουν. Είναι κι εκείνο το κέλυφος που χτίζουμε γύρω από την καρδιά μας και που κάποτε πρέπει ν’ ανοίξει.
Για να χωρέσει το φως. Για να γίνει η Ανάσταση όχι απλώς εορτασμός αλλά βίωμα.
