Στην Αρχαία Αίγυπτο, η γάτα λατρεύτηκε σαν θεά. Η Μπαστέτ, που απεικονίζεται ως γάτα ή ως γυναίκα με γατίσιο κεφάλι, ήταν μία από τις δημοφιλέστερες και σημαντικότερες των Αιγυπτιακών θρησκειών. Θεωρείτο η θεά της φροντίδας, της γονιμότητας, της μητρότητας, του τοκετού, της ευημερίας και της ευτυχίας.
Η πόλη Βούβαστη ήταν το κέντρο λατρείας της και κάθε χρόνο, την ημέρα της γιορτής της, προσερχόντουσαν εκεί χιλιάδες προσκυνητές, για τους εορτασμούς.
Ένας από τους βασικούς λόγους που οι γάτες θεοποιήθηκαν στην Αρχαία Αίγυπτο ήταν ο σημαντικός ρόλος που διαδραμάτιζαν στην καθημερινότητα των Αιγυπτίων, κυνηγώντας τα τρωκτικά που κατέστρεφαν τις σοδειές των σιτηρών, ή προστατεύοντάς τους από το συνεχή κίνδυνο των φιδιών, των σκορπιών ή άλλων δηλητηριωδών ζωντανών. Η γάτα θεωρείτο ξεχωριστό πλάσμα που έφερνε καλή τύχη στους ανθρώπους με τους οποίους ζούσε μαζί και έτσι απολάμβανε, στο έπακρον, την γενναιοδωρία τους, τόσο εν ζωή όσο και μετά θάνατον.
Από τον Ηρόδοτο διαβάσουμε ότι προβλέπονταν σκληρές ποινές για κάποιον που έκανε κακό στις γάτες, ενώ έχουν καταγραφεί ιεροτελεστίες πένθους και τελετές με μεγάλες τιμές, μετά τον θάνατο μίας γάτας, με τους ιδιοκτήτες αυτών να ξυρίζουν τα φρύδια τους σε ένδειξη πένθους.
Στο Μπενί-Χασάν της Αιγύπτου, είχε βρεθεί νεκροταφείο με περίπου 30.000 μούμιες γατών.
Λέγεται ότι, αυτή την λατρεία των Αιγυπτίων εκμεταλλεύτηκε ο Πέρσης βασιλιάς Καμβύσης Β’ και πριν την εισβολή στην Αίγυπτο, έβαλε τους στρατιώτες του να σχεδιάσουν πάνω στις ασπίδες τους γάτες. Οι Αιγύπτιοι, δίστασαν να επιτεθούν γιατί θεώρησαν ότι θα πρόσβαλαν το ιερό αυτό ζώο και έτσι κατατροπώθηκαν από τους Πέρσες!
Και όσο όμορφα περνούσαν οι γάτες εκείνα τα χρόνια στην Αίγυπτο, τόσο δεινοπάθησαν – ειδικά οι μαύρου χρώματος – τα χρόνια του Μεσαίωνα στην Ευρώπη, τότε που οι άνθρωποι τις θεωρούσαν ζώα του διαβόλου, τις κυνηγούσαν και τις εξολόθρευαν. Ευτυχώς, οι προλήψεις και οι δεισιδαιμονίες αυτές εξαλείφθηκαν και από τον 19ο αιώνα οι γάτες έγιναν αποδεκτές ως ζώα συντροφιάς.
Κι’ όμως το ότι κάποτε λατρεύονταν ως σύμβολα θρησκείας είναι κάτι που οι ίδιες ποτέ… δεν ξέχασαν, όπως φαίνεται απ’ αυτά που λέει χαριτολογώντας, μία γάτα για το αφεντικό της: «με ποτίζει με ταϊζει… πρέπει να’μαι θεά!!!». Οι «Αριστόγατες» στο ομώνυμο έργο τραγουδάνε, με μπρίο και στόμφο ότι «everybody wants to be a cat»!!! Οσο για τη ρήση που ακούγεται ότι «ο σκύλος έχει αφεντικά, η γάτα υπηρέτες…», δεν απέχει από την πραγματικότητα.
Σύμφωνα με μελέτες έχει αποδειχθεί ότι η συντροφιά μιας γάτας είναι ευεργετική και προσφέρει φυσικές και συναισθηματικές βελτιώσεις στον άνθρωπο. Έρευνα επιστημόνων, έχει αποδείξει ότι η ύπαρξη γάτας στο σπίτι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή έως και 40%. Ο δε Signound Freud έλεγε ότι «ο χρόνος που περνάς με τις γάτες, δεν πάει ποτέ χαμένος».
Οι γάτες, με την χάρη, την κομψότητα και το ανεξάρτητο του χαρακτήρα τους, έχουν υπάρξει πηγή έμπνευσης για φημισμένους, βαθειά γατόφιλους συγγραφείς (Τ.S. Elliot, E. Hemingway, Pablo Neruda) και έχουν πρωταγωνιστήσει σε πολλά έργα ζωγραφικής, κινηματογράφου («Τhe Aristocats», «A Street Cat named Bob»), μιούζικαλ («The Cats») γνωστών καλλιτεχνών, σκηνοθετών & συνθετών.
Εκτός από τις οικόσιτες, υπάρχουν και οι όχι τόσο τυχερές, οι αδέσποτες, που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Αθήνας, αλλά η επιβίωσή τους είναι δύσκολη και ο μέσος όρος ζωής τους σπάνια ξεπερνάει τα 3-4 χρόνια. Τις συναντά κανείς στις οροφές αυτοκινήτων, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε εγκαταλελειμμένους κήπους, σε πάρκα, σε πεζόδρομους, σε πεζοδρόμια, σε πλατείες, δίπλα στο φυλάκιο εισόδου της Βουλής.
Ευτυχώς όμως, υπάρχουν συμπολίτες μας που δεν μένουν αδιάφοροι στο θέαμα των αδέσποτων γατιών. Σε πολλές γειτονιές, στις πυλωτές πολυκατοικιών ή και έξω απ’ αυτές, ένοικοι των διαμερισμάτων έχουν τοποθετήσει σπιτάκια και μπωλάκια, που γεμίζουν με φαγητό και νερό, για τα αδέσποτα γατιά. Δεν είναι δε λίγες οι περιπτώσεις που οι ίδιοι, φροντίζουν για την στείρωση, τον εμβολιασμό ή την αποπαρασίτωσή τους. Σε μία απόμερη πλατεία της οδού Ξενοκράτους, στο Κολωνάκι, έχει στηθεί μία ολόκληρη εγκατάσταση που εκτός από φαγητό και νερό οι γάτες της περιοχής έχουν ένα ασφαλές σημείο που μπορούν να προστατευτούν από τον ήλιο, το κρύο, ή την βροχή.
Είναι δε πολύ χαρακτηριστική εικόνα γυναικών που πηγαίνουν καθημερινά και συγκεκριμένη ώρα, είτε μπροστά από τα κάγκελα του Εθνικού κήπου, είτε σε κάποια σκαλάκια κοντά στην Ακρόπολη, είτε σε άλλα σημεία της πόλης, με σακούλα γεμάτη γατοτροφή και τότε τα γατιά, εμφανίζονται, ως δια μαγείας ένα ένα, με την ουρά ψηλά για να γευματίσουν αλλά και να εισπράξουν και το χάδι που τόσο έχουν ανάγκη. Είναι δε εντυπωσιακό ότι τα περισσότερα απ’ αυτά, αναγνωρίζουν το όνομα με τα οποίο έχουν… βαφτιστεί και συνήθως αυτό σχετίζεται με κάποιο χαρακτηριστικό τους.
Πολλά δε είναι τα μαγαζιά, με ιδιαίτερα γατόφιλους ιδιοκτήτες όπου το υπέροχο αυτό αιλουροειδές είναι η μασκώτ του καταστήματος, όπως ο Κόμης Μοντεχρήστος, στο βιβλιοπωλείο «Πλειάδες», στο Παγκράτι, ή οι πολλές γατούλες που κατοικοεδρεύουν έξω από το βιβλιοπωλείο «Λεξικοπωλείο» (κοντά στην πλατεία Προσκόπων), απολαμβάνοντας τη στέγη αλλά και την τροφή και το νερό που τους παρέχονται αφειδώς, χειμώνα καλοκαίρι.
Όποιος ισχυρίζεται ότι οι γάτες είναι ζώα που δεν επικοινωνούν με τους ανθρώπους πλανάται πλάνην οικτράν. Θα το καταλάβει μόνο αν ζήσει μ’ αυτά τα γοητευτικά, ανεξάρτητα, γεμάτα αυτοπεποίθηση, παιχνιδιάρικα, χαδιάρικα, ναζιάρικα πλάσματα τα οποία όμως, διεκδικούν και απαιτούν από τον άνθρωπο, μία σχέση αμοιβαιότητας.
Εκδηλώνουν την αγάπη, τη ζήλεια, τον θυμό, την τρυφερότητα, το πείσμα, την προτίμησή τους ποικιλοτρόπως, θυμίζοντας συχνά μία εντελώς ανθρώπινη συμπεριφορά. Οι απίθανες στάσεις και πόζες που παίρνουν στον ύπνο τους ή όταν παίζουν, το γουργούρισμά τους, το ζύμωμα με τα πατουσάκια τους, είναι ό,τι πιο χαλαρωτικό υπάρχει και παίρνει ως δια μαγείας την ένταση και τον πόνο από πάνω μας. «You make me smile when I’m just to cry/You bring me hope, you make me laugh, and I like it» τραγουδάει ο Freddie Mercury, για την γάτα του Delilah που της αφιερώνει το ομώνυμο τραγούδι.
Ζώντας με γάτες εδώ και 40 χρόνια, θεωρώ ότι είναι ευλογία για το σπίτι μας και μου φαίνεται αδιανόητο να το φανταστώ χωρίς αυτά τα αξιολάτρευτα, χνουδωτά πλάσματα-θεότητες!!!
