Μεγάλος ο πειρασμός να αλλάξω τον τίτλο με «η οδήγηση δεν θα έπρεπε να έχει φύλο».
Το ότι υπακούω στην παρορμητική μου δήλωση, υπογραμμίζει τη μη ανοχή μου σε ένα ακόμα στερεότυπο εναντίον των γυναικών, από αυτά τα άκαμπτα και δύσκολα – μα μήπως υπάρχει εύκαμπτο ή εύκολο στερεότυπο; Το στερεοτυπικό: οι άνδρες είναι καλύτεροι οδηγοί, οι γυναίκες… άστο καλύτερα.
Από τα ανέκδοτα για την ξανθιά (άλλη προκατάληψη: η ξανθιά!) οδηγό, έως τις συχνά χυδαίες, προσβλητικές και βίαιες, έργω και λόγω, συμπεριφορές ανδρών προς γυναίκες οδηγούς, κι ενώ έχουμε διανύσει κάτι χιλιόμετρα ως το σήμερα των ηλεκτρικών και σχεδόν ρομποτικών μοντέλων τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει πολύ: η γυναίκα οδηγός στην Ελλάδα (το τονίζω αυτό) πολύ συχνά αντιμετωπίζεται ακόμα σαν υποδεέστερων ικανοτήτων οδηγός, κάπως όπως η άλλη ρατσιστική άποψη ότι τα κορίτσια δεν είναι τόσο ικανά στις μαθηματικές επιστήμες. Κι επειδή ένα είναι το μυαλό, είτε λύνει μια αλγοριθμική εξίσωση, είτε οδηγεί, δεν θέλει και πολύ, αρκεί να προστεθούν κι άλλα στερεότυπα του τύπου «οι γυναίκες δεν ξέρουν να διαβάζουν χάρτες» για να ταμπελοποιηθεί το γυναικείο μυαλό ως κατώτερο του ανδρικού για τέτοιες, και πολλές άλλες βεβαίως, λειτουργίες.
Κι έτσι αρχίζουμε να αναζητούμε το δίκιο μας με κάτι επιχειρήματα του τύπου «μα δείτε πόσο λιγότερες γυναίκες προκαλούν ατυχήματα, φυσικά, αφού είμαστε πιο συνετές από τους άνδρες». Κορίτσια, συγγνώμη, αλλά ας το αφήσουμε αυτό στην άκρη γιατί δεν πολυστέκει: αφού είμαστε λιγότερες οι γυναίκες οδηγοί, και μάλιστα πολύ λιγότερες που οδηγούν σε υψηλές ταχύτητες στις μεγάλες αποστάσεις (δείτε γύρω σας ενώ ταξιδεύετε στην Εθνική Οδό, οι 4 στους 5 διερχόμενοι οδηγοί είναι άνδρες) είναι στατιστικά εύλογο να έχουμε λιγότερα ατυχήματα.
Και μήπως με το να επικαλούμαστε «γυναικείες» ιδιότητες (είναι άραγε η σύνεση μία τέτοια;) δεν κάνουμε άλλο παρά να ενισχύουμε το στερεότυπο ότι το χεράκι μας στο τιμόνι καθώς και το γοβάκι μας στο πεντάλ συνεπάγεται άλλου, γυναικείου τύπου, οδήγηση;
Πριν ευθαρσώς υπερασπιστούμε την ικανότητα και την ισοδυναμία μας στην οδήγηση, μήπως να κάνουμε πρώτα την αυτοκριτική μας και την ενδοσκόπηση μας; Μήπως η «γυναικεία» μας σύνεση στον δρόμο κρύβει και κάποια ανασφάλεια, γιατί δεν γνωρίζουμε τόσο καλά το αυτοκίνητο που οδηγούμε; Μήπως δεν ξέρουμε καλά τα βασικά του μηχανικά χαρακτηριστικά; Είμαστε σίγουρες ότι η επιλογή μας είχε ορθολογικά, οικονομοτεχνικά κριτήρια και όχι (μόνο) συναισθηματικά; Φερόμαστε πάντα όταν στο τιμόνι όπως θα θέλαμε να μας φέρονται; Καταφεύγουμε συχνά-πυκνά στον «άνδρα προστάτη» ζητώντας (με γυναικείο νάζι πάντα, αυτό στο οποίο είναι ευάλωτος, ξέρουμε εμείς…) να μας παρκάρει το αυτοκίνητο, να το πάει για σέρβις, να μας το αγοράσει, καταρχήν; (Καημένη Σιμόν που έκραζες για τη γυναικεία οικονομική αυτάρκεια ως προϋπόθεση για την ισότητα..!)
Ίσως γίνομαι λίγο αιχμηρή, αλλά αυτό που θέλω να πω είναι ότι για την εξάλειψη των «οδηγικών» στερεότυπων πρέπει να αντιτάσσουμε αντικειμενικά, μπετονένια επιχειρήματα, διαψεύδοντας τα, επί της ασφάλτου: δείχνοντας ότι δεν υπάρχει διαφορετική γυναικεία ή ανδρική οδήγηση αλλά διαφορετικές οδηγικές συμπεριφορές που απορρέουν από τον χαρακτήρα. Δεν είναι τυχαίο που λέμε – και ισχύει – «δείξε μου πώς οδηγείς να σου πω ποιος είσαι».
Υπάρχει, η εγωιστική οδήγηση, η παράτολμη, η συνετή, η επιθετική, η ανασφαλής, η υπέρ-ασφαλής, η υπεύθυνη, η επικίνδυνη – κι ένα σωρό άλλα συναφή στυλ.
Και μακάρι σύντομα στην ερώτηση τι τύπος οδηγού είσαι, η απάντηση να μην περιλαμβάνει το φύλο.
Είμαι αισιόδοξη, εκεί οδηγούμαστε – με απολύτως σώας τας φρένας!
