Μπορούν οι ασθενείς ενός γυναικολογικού ιατρείου να αποτελέσουν ένα στατιστικά σημαντικό δείγμα για τις αλλαγές που συμβαίνουν στην κοινωνία μας;
Καθημερινά στο ιατρείο, στο μαιευτήριο και στην μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης ερχόμαστε σε επαφή με δεκάδες ασθενείς και ζευγάρια. Μέσα από αυτήν τη διασύνδεση, αλλά και από στατιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο, βλέπουμε ότι αυξάνεται διαρκώς ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και το προσπαθούν με φυσικό ή τεχνητό τρόπο. Πολλά ζευγάρια φτάνουν και ξεπερνούν την ηλικία των 50 ετών. Ανήκουν δηλαδή στην κατηγορία που ονομάζουμε μεσήλικες, ακόμα κι αν όσοι βρισκόμαστε σ’ αυτήν την ηλικία θεωρούμε ότι είμαστε ώριμοι νέοι.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Καταρχάς βοηθά η αύξηση του ηλικιακού ορίου μέχρι το οποίο επιτρέπεται νομικά να ασκούμε τεχνητή υποβοήθηση της αναπαραγωγής.
Επιπλέον άνδρες και γυναίκες που χωρίζουν σε μικρότερες ηλικίες βρίσκουν νέους συντρόφους και προσπαθούν να φτιάξουν οικογένεια ή να δημιουργήσουν νέες σχέσεις.
Τέλος πολλοί είναι οι συνάνθρωποί μας που αποφασίζουν να παντρευτούν, να συμβιώσουν και να αποκτήσουν παιδί για πρώτη φορά σε μεγαλύτερη ηλικία λόγω παραγόντων που είναι γνωστοί, όπως η επαγγελματική αποκατάσταση, οι οικονομικές δυσκολίες και άλλα.
Οι ώριμες νέες λοιπόν, οι μεσήλικες, έχουν διαφορετικές ανάγκες, είτε γιατί είναι στην εμμηνόπαυση, είτε γιατί διανύουν την κλιμακτήριο, είτε γιατί και οι άντρες ακόμα εμφανίζουν συμπτώματα που περιγράφονται από τους ανδρολόγους ως ανδρόπαυση. Οι διαταραχές και οι αλλαγές που συμβαίνουν στο γυναικείο σώμα σε αυτή την ηλικία είναι σημαντικές, τις επηρεάζουν σωματικά και ψυχικά και είναι δύσκολο να γίνουν αποδεκτές, ειδικά από γυναίκες οι οποίες είναι δραστήριες και νιώθουν ότι βρίσκονται στο ξεκίνημα μιας νέας σχέσης.
Εξίσου σημαντικό όμως είναι και για την πλειοψηφία των ήδη υπαρχόντων ζευγαριών, τα οποία βλέπουν τις αλλαγές αυτές να επηρεάζουν την σχέση τους.
Η πτώση της λίμπιντο, η ξηρότητα, το αίσθημα κόπωσης, οι αλλαγές στη διάθεση, οι εξάψεις επηρεάζουν σημαντικά την γυναίκα. Ένας Γυναικολόγος έχει πολλούς τρόπους να βοηθήσει. Ανάλογα με την ηλικία της ασθενούς, το εύρος και την ένταση των συμπτωμάτων, υπάρχουν τρόποι όπως η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, η φαρμακευτική θεραπεία για την αύξηση της λίμπιντο, το υαλουρονικό οξύ, ενυδατικές και λιπαντικές τοπικές θεραπείες, τοπικά οιστρογόνα καθώς και μη φαρμακευτικά σκευάσματα.
Πρέπει λοιπόν να εξηγήσουμε ότι για μια γυναίκα η σεξουαλική της ζωή δεν σταματάει με την κλιμακτήριο ή την εμμηνόπαυση. Αντίθετα μπορεί να συνεχίσει να έχει εξαιρετικά ικανοποιητικές επαφές για πολλά χρόνια ακόμα.
Η συνέχιση των σεξουαλικών επαφών είναι εχέγγυο για την διαρκή και ισορροπημένη σχέση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Είναι εντυπωσιακή η ευχάριστη έκπληξη που νιώθουν οι ασθενείς μας όταν τους λέμε να επιδιώκουν τη σεξουαλική επαφή προκειμένου ο γυναικείος κόλπος να μην κινδυνεύσει από στένωση, η οποία μαζί με την ξηρότητα ξεκινά ένα καθοδικό σπιράλ που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην σεξουαλική απραξία.
Με την σεξουαλική επαφή ενεργοποιείται η περιοχή του κόλπου και του αιδοίου, αυξάνεται η αιμάτωση και λειτουργούν οι εξωκρινείς αδένες που παράγουν βλέννη και λιπαντικά συστατικά. Η διέγερση του κόλπου παράγει κολλαγόνο καθώς επίσης και ορμόνες που αυξάνουν την διάθεση για σεξουαλική επαφή δημιουργώντας θετική ανάδραση που οδηγεί σε αναστροφή του καθοδικού σπιράλ που αναφέραμε προηγουμένως. Με λίγα λόγια, όσο περισσότερο ευχάριστη και επιτυχημένη είναι η σεξουαλική επαφή, τόσο δημιουργούνται οι συνθήκες που θα κάνουν το ζευγάρι να θελήσει να την επαναλάβει.
Εδώ είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι γυναίκες οι οποίες έχουν γεννήσει με καισαρική τομή, επειδή ο κόλπος δεν έχει διασταλεί με τον τοκετό, έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν στένωση και δυσπαρεύνια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε δυσκολία στη λήψη του ετήσιου τεστ Παπανικολάου. Αντίθετα γυναίκες οι οποίες έχουν πραγματοποιήσει πολλούς τοκετούς ή ακόμα και έναν τραυματικό, έχουν αυξημένη πιθανότητα να έχουν χαλάρωση ή και πρόπτωση του κόλπου και ακράτεια ούρων. Είναι λοιπόν ευθύνη του γυναικολόγου να αναγνωρίζει τα ευρήματα αυτά, να κάνει τις κατάλληλες ερωτήσεις και να σπάσει το ταμπού που έχουν πολλές γυναίκες και δεν θέλουν να μιλούν για την σεξουαλική τους ζωή.
Πέρα από τους τρόπους βελτίωσης της κολπικής λειτουργίας που αναφέραμε, είναι σημαντικό να εξηγούμε στις γυναίκες ότι η σεξουαλική ζωή δεν τελειώνει με την εμμηνόπαυση. Καθώς η κοινωνία μας οδηγείται σε διαρκή αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης και σε βελτίωση της ποιότητας ζωής σε μεγαλύτερες ηλικίες, η διατήρηση της σεξουαλικής δραστηριότητας αποτελεί σημαντικό παράγοντα ευζωίας. Η αδράνεια και η άρνηση προσπάθειας για βελτίωση της συνθήκης αυτής, οδηγεί στο τέλος της σεξουαλικής ζωής ενός ανθρώπου. Αντίθετα η ενθάρρυνση από το γυναικολόγο, η φαρμακευτική υποστήριξη και η γνωστοποίηση των πραγματικών δυνατοτήτων που υπάρχουν, παρά την ηλικία και τους περιορισμούς που δημιουργεί η εμμηνόπαυση, οδηγεί σε σαφή βελτίωση της ποιότητας της ζωής και του συναισθηματικού δεσμού ενός ζευγαριού.
Όταν λοιπόν λέω στις ασθενείς μου χαρακτηριστικά «κάντε άφθονο σεξ», το εννοώ και ελπίζω να ακολουθούν τη συμβουλή μου προκειμένου να απολαμβάνουν τα οφέλη της σεξουαλικής επαφής μέχρι τα γεράματα τους.
