Πρόσφατα παρασύρθηκα για μια ακόμα φορά, σε μια συζήτηση για σοβαρό θέμα, μέσα από ανταλλαγή μηνυμάτων… Το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό! Και ξαφνικά συνειδητοποίησα πόσο μεγάλο τμήμα της επικοινωνίας μας γίνεται πλέον με απρόσωπα μηνύματα. Ξερά γράμματα, που αφήνουν χώρο για αυθαίρετη ανάγνωση του τόνου φωνής του συγγραφέα, άρα και της πρόθεσης. Μαζί συνειδητοποίησα πως μπορεί δύο άνθρωποι να λένε και να θέλουν το ίδιο πράγμα, με τόσο διαφορετικό τρόπο που είναι σαν να μιλάνε άλλη γλώσσα και σαμποτάρεται κάθε δυνατότητα συνύπαρξης, πόσο μάλλον ουσιαστικής συσχέτισης!
Υπάρχουν τόσες συν+σχετίσεις που μας ανοίγουν από το ατομικό στο συλλογικό, ακόμα και αν αυτό είναι ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Οι σχέσεις είναι μέρος της ανθρώπινης ιδιότητας ασχέτως ηλικίας και η ποιότητα τους επηρεάζει την ποιότητα της ζωής μας. Μπορούν να μας ενδυναμώσουν, να μας εμπλουτίσουν, να μας εξελίξουν, γλυκάνουν ή αντίθετα να μας κλείσουν, να μας τρομάξουν, να μας καταπιέσουν, μέχρι και να μας διαλύσουν σε πολλαπλά επίπεδα.
Συγγενείς, συνάδελφοι, συμπολίτες, συνάνθρωποι, συμμαθητές, συμπαίχτες, σύντροφοι, συνταξιδιώτες… Οι άνθρωποι που συμπορευόμαστε, συναλλασσόμαστε, συνυπάρχουμε, συζούμε. Τι συμβαίνει όταν συζητάμε σε άλλη γλώσσα; Πώς η συμμετοχή της επικοινωνιακής μας μεθόδου μπορεί να τινάξει τη σύγκλιση και σχέση στον αέρα;
Έρευνα (Albert Mehrabian 1972) απέδειξε ότι 93% της επικοινωνίας στηρίζεται στην
μη-λεκτική επικοινωνία, και μόνο 7% στις λέξεις! Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;
- 55% είναι γλώσσα του σώματος, κινήσεις, στάσεις, γκριμάτσες, βλέμμα, αναπνοή, άγγιγμα.
- 38% είναι ηχητικό, δηλαδή ποιότητες της φωνής, ο τόνος, η ένταση, το χρώμα.
- 7% είναι οι λέξεις!!
Ο συνομιλητής μας λαμβάνει επικοινωνία με κάθε τρόπο και ο ελάχιστος είναι οι λέξεις.
Αλλά και διαφορετικά να το δούμε, οι λέξεις όχι μόνο έχουν ποσοστιαία τη μικρότερη συνεισφορά στην επικοινωνία (7%) αλλά και χρωματίζονται νοηματικά από όλους τους υπόλοιπους τρόπους επικοινωνίας (93%).
Παρόλο που υπάρχει κάποια αμφισβήτηση στα ακριβή ποσοστά σήμερα, είναι σοκαριστικό πώς έχουμε υποβαθμίσει την ανθρώπινη επικοινωνία σε μηνύματα που περιέχουν το 7%, χωρίς να βλέπεις το πρόσωπο του άλλου ανθρώπου, χωρίς να νιώθεις την ύπαρξη του, χωρίς να ακούς τη χροιά της φωνής και απορούμε για τις διαρκείς παρεξηγήσεις, εντάσεις και την αίσθηση μοναξιάς.
Το σημαντικό πρόβλημα με τις ψηφιακές επικοινωνίες «διευκόλυνσης» σήμερα δεν είναι απλά το λάθος μήνυμα που περνάει συχνά απέναντι, καθώς ο καθένας διαβάζει και χρωματίζει τις γραπτές λέξεις με τα δικά του φίλτρα ή πεποιθήσεις.
Είναι κυρίως η αδυναμία σύνδεσης, πέρα από τα επιφανειακά, που χτίζει τελικά μια σχέση. Εγώ με εσένα ή με τους άλλους.
Είναι η μοναξιά που δημιουργείται ακόμα και σε νέους ανθρώπους, πόσο μάλλον σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας από την έλλειψη ουσιαστικής ανταλλαγής επικοινωνίας.
Είναι το απρόσωπο, που θα μπορούσε να γράψει ο οποιοσδήποτε, σύντομα και η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) με αποτέλεσμα να γίνεται περιττός ο συνομιλητής μας.
Είναι η «άλλη γλώσσα» που μιλάμε, που θα περάσει φτωχά απέναντι καθώς λείπουν τα κύρια επικοινωνιακά μέσα.
Προφανώς η ψηφιακή επικοινωνία διευκολύνει τη συνεννόηση, ενώ ταυτόχρονα βοηθά ανθρώπους που ζουν μακριά ή έχουν βαρύ πρόγραμμα.
Όμως σκεφτείτε.
- Πόσο συχνά μπαίνετε στην παγίδα να αντικαταστήσετε την επικοινωνία με ανθρώπους που αγαπάτε με γρήγορα μηνύματα ενώ κάνετε άλλη δραστηριότητα;
- Πόση ικανοποίηση και άνοιγμα ψυχής σας προσφέρει αυτή η σύνδεση;
- Ποια είναι η τελευταία φορά που ενεργητικά κανονίσατε να δείτε αγαπημένους φίλους, συγγενείς, γνωστούς από κοντά για να έχετε την παρουσία τους με όλες τις αισθήσεις;
- Είναι πραγματικά η έλλειψη χρόνου ή η ρουτίνα της ταχύτητας που μας αποξενώνει σε μια βολή που πληρώνουμε σε ψυχή;
- Πόσο νόημα, παρεξήγηση, στενοχώρια σας έτυχε να βιώσετε από αυτά τα μηνύματα εν τάχει ή ένα τηλεφώνημα ρουτίνας;
Επειδή η επικοινωνία είναι συχνά ένα σύνθετο μοντέλο, ας φροντίζουμε όσο μπορούμε να είναι πιο πλήρης.
Γιατί με την προσωπική επαφή μπορούμε πιο εύκολα και άμεσα να διορθώσουμε τα κενά της επικοινωνίας, καθώς βλέπουμε την αντίδραση στο μήνυμα μας.
Γιατί μπορούμε να ακούσουμε τη ζεστασιά στη φωνή σε ένα δύσκολο θέμα, μπορούμε να δούμε τη γλύκα στα μάτια σε ένα παράπονο, να νιώσουμε το άνοιγμα του άλλου ενώ μπορεί να μας λέει κάτι που δεν μας αρέσει…
Σε όλα αυτά προσθέστε ότι ο κάθε άνθρωπος λειτουργεί με άλλα μοντέλα ανταπόκρισης. Άλλος αντιλαμβάνεται τον κόσμο με εικόνες, άλλος με ήχους, άλλος με κιναισθητικό μοντέλο (αίσθησης κ εμπειρίας), δημιουργώντας κενά επικοινωνίας μεταξύ τους.
Έτσι, για το άρθρο αυτό, άλλος θα πει «το βλέπω», άλλος θα πει «σε ακούω, έχει νόημα» και άλλος θα πει «το έπιασα και το νιώθω»!
Αν ήμασταν κοντά, θα μπορούσα να δω τη χαρά και την ικανοποίηση σας ή όχι από αυτό το άρθρο, και να ανταποκριθώ ανάλογα.
