THE SENIOR WEBMAG

Επικοινωνία. Μια υποτιμημένη Τέχνη

Δεν το συνειδητοποιούμε εύκολα, αλλά ο κόσμος μας δεν κινείται από πράξεις. Κινείται από ιστορίες.
Και το λέω εγώ, μια απόφοιτος του Πολυτεχνείου, υπέρμαχος της λογικής και των πράξεων. Βλέπετε βρέθηκα -από τύχη σχεδόν- να δουλεύω για περισσότερα από τριάντα χρόνια με κάτι άυλο, σχεδόν απροσδιόριστο: Την εικόνα και τη φήμη.
Εκεί όπου η ουσία συναντά όχι μόνο  το βλέμμα, αλλά και την ψυχή του άλλου. Εκεί όπου το πραγματικό και το επιθυμητό πλέκονται σαν νήματα σε ένα ύφασμα που όλοι βλέπουν και αγγίζουν, αλλά λίγοι προσέχουν πώς έχει υφανθεί. 

Ως μηχανικός, πάντα πίστευα στη δομή και στην ακρίβεια. Όταν βρέθηκα στον χώρο -αρχικά του μάρκετινγκ και στη συνέχεια της επικοινωνίας- ανακάλυψα έναν κόσμο όπου η εικόνα, η αφήγηση και η πειθώ υπερισχύουν των δεδομένων και της στεγνής λογικής. Κάθε μήνυμα που έχει επεξεργαστεί κανείς με χρόνο και σπουδή, μπορεί να εμπνεύσει ή να παραπλανήσει, να ενώσει ή να διχάσει. Και κάθε λέξη που επιλέγεται προσεκτικά -ή παραλείπεται- μπορεί να φέρει θετικό αποτέλεσμα ή καταστροφή. 

Στην αρχή πίστευα πως είχα μπει σε λάθος κόσμο. Από τον κόσμο των πραγμάτων, στον κόσμο των εντυπώσεων. Αλλά σύντομα κατάλαβα κάτι βαθύτερο: Και οι δύο κόσμοι είναι σημαντικοί. Και οι δύο έχουν υπόσταση. Απλώς ο ένας φτιάχνεται με υλικά που μπορείς να ακουμπήσεις, ενώ ο άλλος με υλικά που αισθάνεσαι.
Και το δεύτερο, ενώ είναι εξίσου δύσκολο –ίσως και δυσκολότερο– σπάνια αναγνωρίζεται ως τέχνη.

Η Eπικοινωνία είναι σαν Αρχιτεκτονική
Κάθε επικοινωνία είναι μία κατασκευή. Κάτι  που στέκεται ανάμεσα σε αυτό που «είναι» και σε αυτό που καταλαβαίνει ο άλλος. Είναι γέφυρα – και οι γέφυρες ποτέ δεν είναι τυχαίες. Θέλουν γνώση, μέτρηση, κατανόηση του εδάφους, της απόστασης, του ανθρώπου απέναντι.

Κι όμως, οι περισσότεροι νομίζουν ότι η επικοινωνία είναι κάτι απλό και εύκολο. «Πες το ωραία», λένε. «Βάλ’ το να φαίνεται καλά». Σαν να πρόκειται για διακόσμηση. Σαν να είναι ζήτημα φωτισμού και όχι θεμελίων.

Η Tέχνη της Επικοινωνίας συχνά υποτιμάται
Ίσως γιατί δεν έχει βάρος. Δεν κρατιέται στο χέρι. Ίσως γιατί δεν έχει όγκο ή μέταλλο ή σύρματα να την στηρίζουν. Ίσως γιατί πολλοί νομίζουν ότι ξέρουν να μιλούν. Και μπερδεύουν την ομιλία με την επικοινωνία.

Και πονάει λίγο αυτό. Για όλους εμάς τους επαγγελματίες του χώρου. Γιατί πίσω από μια καλή επικοινωνία υπάρχει τεχνική, υπάρχει και ευθύνη. Η ευθύνη να μην προδώσεις την αλήθεια. Είναι δεξιότητα που απαιτεί γνώση, εμπειρία και ακεραιότητα. Και, όπως έμαθα με σκληρό τρόπο, είναι συχνά η πιο κρίσιμη σε κρίσιμες στιγμές.
Έχω ζήσει πολλά θρίλερ όπου η έγκαιρη, και ακριβής  επικοινωνία, με τον σωστό τόνο ενσυναίσθησης μάς έβγαλε ασπροπρόσωπους σε στιγμές όπου η φήμη της πολυεθνικής όπου εργαζόμουν, κλυδωνιζόταν επικίνδυνα. Μια εταιρεία που ήξερε όσο λίγες την τέχνη του να χτίζεις εικόνα και brands, έγινε και παρέμεινε μεγάλη γιατί έδινε σημασία και στην επικοινωνία των κρίσεων, στην προστασία της εικόνας της.

Όταν η Εικόνα τρέχει μπροστά από την Ουσία
Τα προβλήματα αρχίζουν όταν η γέφυρα γίνεται ουσία. Όταν το μήνυμα γίνεται πιο βαρύ από την πραγματικότητα που στηρίζει. Όταν η λάμψη γίνει πιο δυνατή από το φως.

Ζούμε βλέπετε σε εποχή όπου το εντυπωσιακό προηγείται του ουσιαστικού. Οι λέξεις είναι γρήγορες. Οι εντυπώσεις ακόμη γρηγορότερες. Η αλήθεια όμως… η αλήθεια δεν βιάζεται, δεν φτιασιδώνεται. Και δεν συγχωρεί.

Όταν η επικοινωνία απομακρύνεται από την ουσία, κάτι σπάει. Και όταν σπάει, δεν κολλάει εύκολα. Γιατί το μόνο πραγματικό νόμισμα σε αυτή την τέχνη είναι η εμπιστοσύνη. Και η εμπιστοσύνη δεν αγοράζεται. Κερδίζεται. Χτίζεται σιγά σιγά. Και χάνεται σε μία στιγμή.

Αν μου έμαθε κάτι η Ζωή είναι αυτό:
Η καλύτερη επικοινωνία δεν είναι αυτή που καταφέρνει να πείσει. Πόσες φορές πειστήκαμε από έξυπνες διαφημίσεις, από όμορφα λόγια ειπωμένα από χαρισματικούς ηγέτες και πονηρούς δημαγωγούς. Από γοητευτικά  χαμόγελα και κίβδηλες υποσχέσεις στηριγμένες στο ψέμα ή σε μισές αλήθειες. Και απογοητευτήκαμε οικτρά.
Η σωστή επικοινωνία είναι αυτή που καταφέρνει να πείσει μένοντας αληθινή. Που δεν υπόσχεται περισσότερο από αυτό που υπάρχει. Που δεν ντύνει την πραγματικότητα με ψεύτικα φτιασίδια, αλλά τη φωτίζει για να τη δούμε καλλίτερα.

Εσείς που διαβάζετε αυτές τις σκέψεις δεν ξέρω τι άποψη έχετε για την επικοινωνία. Εγώ πιστεύω ότι αξίζει να τη σεβόμαστε περισσότερο. Γιατί  δεν είναι ποτέ απλώς λέξεις. Είναι οι σχέσεις που χτίζουμε, τα τραύματα που επουλώνουμε, τα όρια που ξεπερνάμε.
Εγώ ξέρω – και σίγουρα ξέρετε κι εσείς, όποτε έχετε σταθεί απέναντι σε έναν άνθρωπο ή μια ομάδα, προσπαθώντας να τους αγγίξετε – ότι η επικοινωνία είναι μια τέχνη λεπτή και ευαίσθητη. Και συχνά μοναχική.

Μια τέχνη που όταν γίνεται καλά, μοιάζει σαν να έγινε από μόνη της. Κι έτσι, κανείς δεν τη «βλέπει» στ’ αλήθεια.
Κι αυτή είναι ίσως η πιο γλυκιά της τραγικότητα.

Άρθρα Τρέχοντος Τεύχους

Άρθρα Τρέχοντος Τεύχους

Εγγραφείτε δωρεάν στο Newsletter

Πρωτογενή άρθρα και καινούργιο περιεχόμενο στο email σας κάθε 15 ημέρες

Ακολουθήστε μας

Ακολουθήστε το κανάλι μας στο Youtube εδώ

JUST A NUMBER

Εγγραφείτε δωρεάν στο Newsletter μας

Συμπληρώστε το email σας ώστε να λαμβάνετε το newsletter μας κάθε 15 ημέρες

Άρθρα Τρέχοντος Τεύχους