Ένα από τα θεμελιώδη ερωτήματα που απασχολούν τον άνθρωπο, από καταβολής κόσμου, είναι το τέλος της ζωής. Όλες οι αρχαιοελληνικές αλλά και σύγχρονες υπαρξιακές φιλοσοφίες και θεωρίες, καθώς και όλες οι θρησκείες έχουν προσπαθήσει να δώσουν απαντήσεις πάνω σ’ αυτό, το μεγαλύτερο μυστήριο της ζωής.
Κάθε κουλτούρα και κάθε πολιτισμός αντιλαμβάνεται και διαχειρίζεται με διαφορετικό τρόπο το θέμα. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ο θάνατος και η ανάσταση είναι άμεσα συνυφασμένα και αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα της διδασκαλίας του Χριστιανισμού. Στην υμνογραφία της Μ. Βδομάδας, επαναλαμβάνονται πολλές φορές οι λέξεις “ζωή”, “θάνατος”, “Ανάσταση”, έννοιες αλληλένδετες και αλληλοσυμπληρούμενες.
Το ίδιο αλληλένδετες είναι δύο υπηρεσίες, με κοινωνικό πρόσημο, το Κέντρο Αποτέφρωσης Νεκρών – που σχετίζεται με τον θάνατο – και τα Παιδικά Χωριά SOS – που σχετίζονται με την προσφορά μίας ζωής γεμάτης αγάπη, σεβασμό και ασφάλεια, σε παιδιά, που για διάφορους σοβαρούς λόγους κρίθηκε απαραίτητο να απομακρυνθούν από την βιολογική τους οικογένεια.
Κοινός παρανομαστής & πρωταγωνιστής των δύο, είναι ένας αξιέπαινος και επίμονος άνθρωπος, ο κος Αντώνης Αλακιώτης, Ιδρυτής & Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αποτέφρωσης και εδώ και μερικά χρόνια, Πρόεδρος των Παιδικών Χωριών SOS. Ένας άνθρωπος που αγωνίστηκε σθεναρά για ένα ανθρώπινο δικαίωμα, ισορροπώντας μεταξύ σφύρας και άκμονος, μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας, ανάμεσα στο πολιτικό κόστος που δεν τολμούσαν να πάρουν οι πολιτικοί των κομμάτων, προκειμένου να νομοθετήσουν για ένα αποτεφρωτήριο στην χώρα και στις έντονες παρεμβάσεις της Εκκλησίας, η οποία είχε ανέκαθεν μία σταθερά αντίθετη θέση πάνω στο θέμα αυτό.
Ένας κοινωνικά ευαίσθητος άνθρωπος, που μετά την έναρξη λειτουργίας του αποτεφρωτηρίου της Ριτσώνας, αποφάσισε να δωρηθεί το 10% των μετοχών του αποτεφρωτηρίου στα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος.
Η ιστορία άρχισε το 1996, όταν ο ζωγράφος Παύλος Μοσχίδης ζήτησε από τον καλό του φίλο Α. Αλακιώτη, να φροντίσει για την αποτέφρωσή του, μετά τον θάνατό του. Εκείνος, αβίαστα, του έδωσε την υπόσχεση ότι θα κατάφερνε να γίνει αποτεφρωτήριο στην Ελλάδα, πολύ πιο πριν και έτσι δεν θα χρειαζόταν να τον μεταφέρουν στο εξωτερικό.
Όπως λέει, τότε, “πετούσε στα σύννεφα” γιατί δεν μπορούσε να διανοηθεί τον μεγάλο αγώνα που έπρεπε να κάνει και το πλήθος των εμποδίων, παρεμβαλλόμενα τόσο από τον πολιτικό κόσμο όσο και από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, που θα έπρεπε να υπερκεράσει, προκειμένου να φανεί συνεπής στην υπόσχεσή του. Η δε επαγγελματική του ενασχόληση με την εμπορία χαρτοσχολικών προϊόντων, με βασικούς πελάτες τα παιδιά, δεν του άφηνε και πολλά περιθώρια για να προβληματιστεί πάνω στο θέμα του θανάτου.
Το 1997, συνεστήθη η Ελληνική Κοινωνία Αποτέφρωσης, με σκοπό την δημιουργία του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου που θα επιτρέπει την αποτέφρωση των νεκρών. Οι προσπάθειες, μέχρι την θετική έκβαση του εγχειρήματος, κράτησαν 23 ολόκληρα χρόνια, ενώ στο εν τω μεταξύ πέθανε ο Π. Μοσχίδης (2004) και η μεταφορά του στο εξωτερικό, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η τελευταία του επιθυμία, ήταν μονόδρομος.
Θερμοί υποστηρικτές της αποτέφρωσης και δίπλα στον κο Α. Αλακιώτη στάθηκαν από την πρώτη στιγμή, πολλοί πολιτικοί, επιφανείς νομικοί, δημοσιογράφοι, άνθρωποι γραμμάτων και τεχνών, πρέσβεις ξένων χωρών που υπήκοοί τους ζουν στην Ελλάδα, εκπρόσωποι άλλων εκκλησιών, μέλη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αποτέφρωσης, η βοήθεια των οποίων υπήρξε πολύτιμη στην πορεία.
Ακολούθησαν τρεις διακομματικής υποστήριξης τροπολογίες, αλλά και μία μακρά περίοδος στασιμότητας, όπου τα πάντα φαινόντουσαν να’χουν τελματώσει. Οι ελπίδες αναζωπυρώθηκαν όταν, τη 1η Μαρτίου του 2006, μετά από ενέργειες της κας Μπακογιάννη, την θετική στάση του κου Υπ. Εσωτερικών, κου Π. Παυλόπουλου και τη δημόσια συγκατάθεση του Μακαριστού Χριστόδουλου, ψηφίστηκε νόμος που επιτρέπει την αποτέφρωση νεκρών στην Ελλάδα. Αλλά, χρειάστηκε να περάσουν 4 χρόνια μέχρι να επικυρωθεί ο νόμος, επί κυβερνήσεως Γ. Παπανδρέου, με τη ψήφιση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.) των Υπουργείων, Εσωτερικών, Περιβάλλοντος, Υγείας και Δικαιοσύνης που καθόριζε θέματα στατικά, αρχιτεκτονικά, κτηριακά, μηχανολογικά, περιβαλλοντικά, καθώς και τις διαδικασίες για την ίδρυση και λειτουργία κέντρων αποτέφρωσης νεκρών.
Όμως, τα προβλήματα δεν σταμάτησαν εκεί. Όταν οι Δήμοι αποφάσισαν να προχωρήσουν στην κατασκευή αποτεφρωτηρίου, εμφανίστηκαν τεράστια πολεοδομικά και χωροθετικά εμπόδια, απόρροια ενός αλαλούμ και μίας αταξίας ετών. Με την καθοριστική βοήθεια του συνταγματολόγου κου Ν. Αλιβιζάτου και της συνεταίρου κου, κας Λ. Κιουσοπούλου, τα ζητήματα ρυθμίστηκαν με μία νέα τροπολογία, που προώθησε στην Βουλή ο κος Βούτσης και τον Ιούλιο του 2017, η τότε κυβέρνηση, με Υπ. Εσωτερικών τον κο Π. Σκουρλέτη, ψήφισε νόμο που δίνει και σε ιδιώτες την δυνατότητα κατασκευής και λειτουργίας αποτεφρωτηρίων. Έτσι, το θέμα ξεμπλόκαρε και η υπόσχεση που έδωσε ο κος Αλακιώτης στον φίλο του πήρε, επιτέλους, σάρκα και οστά και οι μακρόχρονες προσπάθειές του στέφθηκαν με επιτυχία.
Σε σύμπραξη με την επενδυτική και κατασκευαστική εταιρεία ΑΡΣΗ Α.Ε. μέσα σ’ ένα οικόπεδο 11 στρεμμάτων, που γειτνιάζει μ’ ένα πευκοδάσος, δημιουργήθηκε ένας χαμηλού ύψους, ταφικός χώρος, ήπια ενταγμένος στο καταπράσινο φυσικό περιβάλλον, έκτασης 1.500 τ.μ. Η αισθητική του κτιρίου βοηθά τους συγγενείς σε μία συναισθηματική εξισορρόπηση όλου του βάρους που κουβαλούν. Διαθέτει υπερσύγχρονο εξοπλισμό που λειτουργεί σύμφωνα με την ισχύουσα ευρωπαϊκή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία και τις διεθνείς προδιαγραφές και οι υπηρεσίες που προσφέρονται είναι υψηλού επιπέδου.
Η λειτουργία του, η οποία χαρακτηρίστηκε από τα εγχώρια και διεθνή ΜΜΕ ως ιστορικό γεγονός, ξεκίνησε στις 30 Σεπτεμβρίου 2019.
Η δημόσια δήλωση της Εκκλησίας είναι ότι δεν θα παρέχεται Εξόδιος ακολουθία σ’ όσους αποτεφρώνονται, παρά μόνο ένα τρισάγιο σ’ αυτούς που το επιθυμούν (οι ίδιοι ή οι οικείοι τους), ώστε να μην πηγαίνουν… αδιάβαστοι.
Είναι πολύ σπουδαίο, την σημερινή εποχή, να υπάρχουν άνθρωποι που τιμούν την φιλία, που τηρούν τις υποσχέσεις τους, που προσπαθούν με τις γνώσεις και την εμπειρία τους να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο, υπερνικώντας δυσκολίες και εμπόδια και όσα στην αρχή μπορεί να φαίνονται απίθανα, στο τέλος, να γίνονται πραγματικότητα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
“23 χρόνια για το αυτονόητο… ΑΠΟΤΕΦΡΩΤΗΡΙΟ ΡΙΤΣΩΝΑΣ. Εκδ. Ελληνική Εταιρεία Αποτέφρωσης.
Ιστορικό ντοκυμαντέρ “Η υπόσχεση” https://www.youtube.com/watch?v=mR3B23V8OrY&t=3692s
