Ανάμεσα σε επιβλητικά βουνά που αγγίζουν τον ουρανό και ήρεμα νερά που καθρεφτίζουν την κομψότητα και τον ρομαντισμό της Κεντρικής Ευρώπης, η κοιλάδα της Valtellina στη Λομβαρδία μάς αποκάλυψε για 13 μέρες, στην αρχή του Ιουνίου, τα κρυφά της μυστικά. Μια κοιλάδα πανέμορφη που ξεκινά στη λίμνη Κόμο και εκτείνεται για 120 χλμ. προς τα ανατολικά, ένας τόπος όπου η ιταλική φινέτσα συναντά τη γαλήνη της ελβετικής φύσης.
Και όλα αυτά, όπως συνηθίζω τα τελευταία χρόνια, μέσα από την εμπειρία της ανταλλαγής σπιτιών. Χρησιμοποιώ την πλατφόρμα Home Exchange εδώ και οκτώ χρόνια — όχι απλώς ως εναλλακτικό τρόπο διαμονής, αλλά ως ένα είδος πολιτισμικής ανταλλαγής, που σε καλεί να ζήσεις σαν ντόπιος και όχι σαν επισκέπτης. Αυτή τη φορά, η εμπειρία είχε ακόμη μεγαλύτερη αξία: οι Ιταλοί οικοδεσπότες μας, που φιλοξενήθηκαν ταυτόχρονα στο σπίτι μας στα Κύθηρα, μας «περιποιήθηκαν» – μαζί με δύο ακόμα ζευγάρια φίλων μας – με τον δικό τους τρόπο στο δικό τους ζεν βιοκλιματικό σπίτι στο ήσυχο Berbenno di Valtellina. Και οι συμβουλές τους αποδείχθηκαν ανεκτίμητες.
Η Κοιλάδα της Valtellina
Σφηνωμένη ανάμεσα στις Άλπεις, η άγνωστη για μας -μέχρι τότε- περιοχή αυτή της Ιταλίας δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει με φανταχτερά αξιοθέατα. Κερδίζει με την απλότητα και τη φυσική της γοητεία: συγκλονιστικά βουνά, πέτρινα σπίτια, παλιά κάστρα και εκκλησίες, στενά δρομάκια με ανθισμένα μπαλκόνια, και ορεινούς αμπελώνες ποικιλίας Nebbiolo που σκαρφαλώνουν σε πεζούλες στα βουνά, σαν σκηνικό ιταλικού σινεμά.
Τα τοπικά κρασιά – γνωστά ως Chiavennasca – ήταν εξαιρετικά, κάτι που επιβεβαιώσαμε πολλές φορές, αφού οι οικοδεσπότες μας είναι και οινοποιοί και μας είχαν προμηθεύσει με απλόχερη ποικιλία κρασιών και τοπικών προϊόντων παραγωγής τους. Η κουζίνα της περιοχής, αγροτική και απλή, συνδέεται άμεσα με το βουνό: pizzoccheri με φαγόπυρο, λάχανο, βούτυρο και λιωμένο τυρί, και φυσικά bresaola από ελευθέρας βοσκής αγελάδες που σεργιανούν στα λιβάδια σαν καρτ ποστάλ διαφήμισης της Lacta.
Από το Ponte nel Cielo στο Bernina Express
Μερικά τοπία μάς έκοψαν την ανάσα αλλά και την ψυχή – όπως το Ponte nel Cielo, η ψηλότερη θιβετιανή πεζογέφυρα της Ευρώπης, στο Val Tartano. Μια «τρεμάμενη» εμπειρία 250 μέτρων (και άλλων τόσων για να γυρίσεις), με το κενό να ανοίγεται 150 μέτρα κάτω απ’ τα πόδια μας, τις Άλπεις να μας αγκαλιάζουν από παντού και με τη λίμνη Como να ασημίζει στον ορίζοντα.
Πήραμε και το Bernina Express, το θρυλικό κόκκινο τρένο με τα πανοραμικά παράθυρα, από το Tirano ως το St. Moritz – ίσως λίγο υπερτιμημένο προορισμό για καλοκαίρι – αλλά με διαδρομή συγκλονιστική. Μέσα σε δύο ώρες, περάσαμε από λίμνες, φαράγγια και παγετώνες, φτάνοντας στα 2.253 μ. στο Ospizio Bernina, το υψηλότερο σημείο στην Ευρώπη που φτάνει τρένο. Η UNESCO δεν είχε άδικο όταν την ενέταξε στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Η επιστροφή μάς επιφύλασσε περιπέτεια με κατολίσθηση και απρόσμενη αναμονή και, όπως διαπιστώσαμε, το crisis management δεν είναι το δυνατό σημείο των Ελβετών…
Spa στα 2.500 μ. και πεζοπορίες σε λίμνες και καταρράκτες
Για να ξορκίσουμε την ταλαιπωρία, ανεβήκαμε την επόμενη μέρα στα 2.500 μ. στο Bormio Terme Vecchie, ένα ρωμαϊκό spa με θέα που κόβει την ανάσα. Ζεστές εξωτερικές πισίνες, υδρομασάζ με θέα στις κορυφές και aperitivo με ρόμπες μπάνιου στις 5 το απόγευμα. Ακριβή εμπειρία, αλλά αξίζει κάθε ευρώ.
Η πεζοπορία στη λίμνη Palù και το φαγητό στο καταφύγιο στα 2.000 μέτρα, παρέα με πεζοπόρους και ποδηλάτες που είχαν έλθει ακόμη και από το Μιλάνο ήταν μοναδικά. Όπως και οι εντυπωσιακοί διπλοί καταρράκτες Acquafraggia έξω από την παραμυθένια Chiavenna, κοντά στα ελβετικά σύνορα – μια έκπληξη που δεν περιμέναμε. Η φύση σε μεγάλα κέφια και τα λόγια φτωχά για να περιγράψουν την εμπειρία.
Η Μαγεία του Val di Mello
Όμως αυτό που πραγματικά μάς έκλεψε την καρδιά ήταν η πεζοπορία στο Val di Mello – μια αλπική κοιλάδα που δικαίως αποκαλείται “Μικρή Yosemite“. Μέσα σε ένα προστατευμένο φυσικό πάρκο, το τοπίο είναι άγριο και μεγαλοπρεπές, με κάθετους βράχους από γρανίτη που προσελκύουν αναρριχητές από όλο τον κόσμο. Κυκλοφορούν παντού με στρωματάκια πλάτης για τις πτώσεις – εικόνα χαρακτηριστική του τόπου. Οι γρανιτένιοι τοίχοι, λείοι και στιλπνοί από τον χρόνο, στέκουν αγέρωχοι σαν καθεδρικοί ναοί, ακοίμητοι φρουροί της κοιλάδας. Ξεχωρίζει ο Sasso Remenno, ο μεγαλύτερος μονόλιθος της Ευρώπης.
Η πεζοπορική διαδρομή ακολουθεί έναν κρυστάλλινο ποταμό, με διάφανο νερό και φυσικές πισίνες που καταλήγουν σε μια ακόμη αλπική λίμνη που δεν τη φτάσαμε όμως, γιατί ο καιρός άλλαξε ξαφνικά και προτιμήσαμε να επιστρέψαμε. Το νερό πέφτει σε κάποιο σημεία από πολύ ψηλά, δημιουργώντας ένα φωτογενή καταρράκτη και μια ακουστική εμπειρία σχεδόν μεταφυσική. Άξιζε η απότομη ανηφόρα (και κατηφόρα) 15 λεπτών για το θέαμα. Πλάι στα μονοπάτια, μικρές άγριες φράουλες μάς χάρισαν γευστικές εκρήξεις έκπληξης. Και μετά τη μυσταγωγική βόλτα, το ριζότο με πορτσίνι, η τέλεια ταλιάτα και το παγωτό κάστανο στο Miramonti ολοκλήρωσαν την εμπειρία.
Ένας τόπος για να επιστρέφεις
Η Valtellina είναι δώρο στις αισθήσεις. Ένας τόπος όπου το πράσινο παίζει σε όλες τις αποχρώσεις, η πέτρα έχει ψυχή και το νερό μιλά – ήσυχα, αλλά βαθιά. Θα ξαναπάμε σίγουρα. Ισως πιο κοντά στο χειμώνα για να δούμε το βουνό σε άλλη φάση. Και όπως ήταν αναμενόμενο οι νέοι Ιταλοί φίλοι μας – όπως οι Ισπανοί και οι Γάλλοι πριν από αυτούς – μας είπαν – ότι θα ξαναέρθουν στα Κύθηρα του χρόνου.
Κύθηρα και Valtellina: μια νέα, απρόσμενη συμμαχία!
