«Ένα μυθιστόρημα που συνεπαίρνει τον αναγνώστη με τις συγκρούσεις, τις απρόβλεπετες ανατροπές και, προπάντων με τις περίεργες ενέδρες που στήνει η μοίρα στους ανθρώπου.»
Όταν διάβασα τα παραπάνω, περιεργαζόμενη το οπισθόφυλλο του βιβλίου με το καλαίσθητο εξώφυλλο* και τίτλο Το Νεραϊδάκι σκέφτηκα ότι ευχαρίστως θα διάβαζα ακόμα ένα μυθιστόρημα της Νόρας Πυλόρωφ, που φέρουν σταθερά πάντα αυτά τα χαρακτηριστικά που ορίζουν ένα μυθιστόρημα ως συναρπαστικό.
‘Εκανα λάθος. Γιατί το πρόσφατο βιβλίο της Πυλόρωφ, που μόλις κυκλοφόρησε και σκαρφαλώνει στις λίστες των ευυπόληπτων, συμπαρασύρει τον αναγνώστη σε μια (ακόμα πιο) βαθιά κατάδυση στα μύχια της ψυχής των πολλών ηρώων του όπως την αφηγείται ο καθένας τους και κατά επέκταση εκτός από αναγνωστική απόλαυση αφήνει μια επίγευση συγκλονισμού.
Το JAN είχε την τύχη να αποσπάσει – σε χρόνο dt – τις παρακάτω απαντήσεις της συγγραφέως στα ερωτήματα μας και τη χαρά να σας προσκαλέσει να πάρετε μια προ-γεύση από Το Νεραϊδάκι της.
–Κυρία Πυλόρωφ, το Νεραϊδάκι είναι το 5ο σας μυθιστόρημα – χωρίς να υπολογίσουμε και τις 3 συλλογές διηγημάτων σας. Ποιοι είναι οι βασικοί, κοινοί πυλώνες (αν υπάρχουν) της εκάστοτε μυθοπλασίας τους.
Βασικό θέμα που κατά κάποιον τρόπο επαναλαμβάνεται στα βιβλία μου είναι η παιδική ηλικία και πόσο αυτή διαμορφώνει τον άνθρωπο στην ενήλικη ζωή του. Με ενδιαφέρει η οικογένεια, οι παθογένειες, τα στεγανά της, οι ολιγωρίες, τα πάθη και τα λάθη της. Όλα εξαρτώνται από τι εισπράττουμε ή δεν εισπράττουμε από το οικογενειακό περιβάλλον. Πόσο ελλειμματικούς μας έκανε να νιώθουμε. Πόση φροντίδα λάβαμε. Πώς έχουν ενσπείρει τις ενοχές μέσα μας. Και βέβαια πώς ήταν η σχέση των γονιών μας μεταξύ τους. Αυτή αναπαράγουμε στη δική μας οικογένεια, ακολουθώντας τις πατημασιές του ενός ή του άλλου γονιού.
Σε όλα μου τα βιβλία υπάρχει ένα ψηφιδωτό γυναικείων μορφών που η κάθε μια κουβαλάει και δικά μου κομμάτια, οικεία αλλά και άγνωστα. Αυτά πασχίζω να μάθω γράφοντας.
Τρίτος πυλώνας είναι ο έρωτας και φυσικά ο έρωτας σαν συνδετικός κρίκος, σαν αντίδοτο στη μοναξιά, ο έρωτας που πληγώνει, ενώνει, εκπλήσσει, ανατρέπει. Που σπανίως δικαιώνεται, που αιχμαλωτίζει σώμα και ψυχή, που εξουσιάζει, ισοπεδώνει, προδίδει, παραπαίει.
–Τα μυθιστορήματα σας συνήθως διατρέχουν τις γενιές των χαρακτήρων και ηρώων σας, συχνά από τον προ-προηγούμενο αιώνα έως τη σημερινή. Είναι κάποια εποχή που σας έλκει ή σας εμπνέει περισσότερο;
Δεν ξεκινάω ποτέ από την εποχή αλλά από ένα ιδιαίτερο γεγονός μέσα σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή που για κάποιον λόγο τράβηξε την προσοχή μου, από μια μικροϊστορία μέσα στην Μεγάλη Ιστορία.
Σίγουρα βέβαια ο εικοστός αιώνας προσφέρει πολύ υλικό στον συγγραφέα, έφερε μεγάλες αλλαγές στην ανθρωπότητα, επινοήσεις εφευρέσεις, ανακαλύψεις, τεχνοτροπίες και κινήματα, όμως και πολέμους καταστροφικούς, πένθος και μεγάλες απώλειες.
–Το Νεραϊδάκι αγγίζει την παραβίαση των κατεστημένων κανόνων ηθικής, μέσα από το τολμηρό θέμα ενός έρωτα θεωρητικά «άνομου», ανάμεσα σε έναν ώριμο άνδρα και σε ένα (ακόμα) κορίτσι. Πώς και γιατί κίνησε το συγγραφικό σας ενδιαφέρον μια τέτοια περίπτωση;
Κινήθηκα σε ολισθηρό έδαφος, το ξέρω. Ο ήρωάς μου δεν είναι ότι ερωτεύεται ένα μικρό κορίτσι. Προσπαθεί ασυνείδητα να βγει από το τέλμα που τον βύθισαν τα οικογενειακά΄ κρίματα. Παλεύει να αποβάλλει αυτήν την υπαρξιακή δυσφορία που τον κατατρέχει και δεν τον αφήνει να χαρεί την γυναίκα του, που την παντρεύτηκε από τρελό έρωτα, και την οικογένειά του, τη ζωή γενικότερα. Στη μικρή βλέπει τη χαμένη του αθωότητα που του την στέρησαν με τρόπο ύπουλο και εκδικητικό. Πασχίζει μέσα από τα μάτια του παιδιού να «ζωγραφίσει» τις λευκές επιφάνειες που αφήνει άφτιαχτες στους πίνακές του. Και παραδίδεται αμαχητί σε ένα παραμύθι που τον κυνηγάει μέχρι τέλους γιατί δεν μπορεί να πράξει αλλιώς. Όταν το μικρό κορίτσι γίνεται κοπέλα η υφή της σχέσης τους αλλάζει και τα πράγματα περιπλέκονται.
–Στέκεστε με κατανόηση και ανοχή απέναντι στα ερωτικά πάθη των ηρώων σας. Βλέπετε τον έρωτα τη σημερινή εποχή να είναι κυρίαρχος όπως άλλοτε ή να μεταλλάσσεται σε κάτι νέο;
Δεν διαπραγματεύομαι το θέμα του έρωτα με τη στενή οπτική του. Περισσότερο με ενδιαφέρουν τα φορτία που κουβαλάει ο κάθε άνθρωπος και τα φέρνει αναπόφευκτα μέσα σε μια σχέση όπου και ο έτερος των δύο έχει απιθώσει και αυτός τα δικά του τα μπαγάζια στην κοινή προσπάθεια της αμοιβαίας προσέγγισης. Τα βάρη αυτά μέσα σε μια σχέση μπορεί να αναχαιτίσουν, να αμαυρώσουν, να μποϋκοτάρουν κάθε προσπάθεια να «γνωρίσει» ο ένας τον άλλο και να γράψει μια «ιστορία» μαζί του. Στην επαφή με τον σύντροφό του θα φανεί αν μπορεί κανείς να κουμαντάρει ό,τι κουβαλάει και πόσο είναι σε θέση να εξισορροπήσει τα δικά του «θέλω» με εκείνα του άλλου. Τη σημερινή εποχή οι άνθρωποι δεν κάνουν τον κόπο να επενδύσουν σε μια σχέση. Η καθημερινότητα είναι συχνά σκληρή και αδυσώπητη και η χρήση των κοινωνικών μέσων δικτύωσης έχει αλλάξει τα δεδομένα. Ποτέ οι νέοι άνθρωποι δεν ήταν τόσο κοντά και τόσα μακριά ο ένας από τον άλλο.
Σε αυτήν την εξέλιξη σημαντικός είναι ο νέος ρόλος της γυναίκας. Συχνά ο φακός μου εστιάζει στο γυναικείο σύμπαν όπου τις τελευταίες δεκαετίες κυριαρχεί το Καλό και το Κακό σε απόλυτη ανισορροπία. Πράγμα που συνδέεται στενά με την καταπίεση και τις αδικίες που υπέστη το γυναικείο φύλο δια μέσου των αιώνων. Οι επανειλημμένες πρόσφατες γυναικοκτονίες στη χώρα μας αποδεικνύουν ότι η χειραφέτηση της γυναίκας, όσο κι αν ήταν ευλογία στην αρχή, οι επιθυμίες που δημιουργεί ο υπερκαταναλωτισμός και η αχαρτογράφητη γυναικεία σεξουαλικότητα δυσκόλεψαν τα πράγματα ανάμεσα στο άντρα και τη γυναίκα αντί να τα απλουστέψουν.
–Σε ένα παλιότερο τεύχος μας ασχοληθήκαμε με τον «Έρωτα στα χρόνια της Ωριμότητας». Εσείς πιστεύετε ότι ο έρωτας χρόνια δεν κοιτά;
Κινητήριος δύναμη ο έρωτας στη ζωή μας και δεν γίνεται χωρίς αυτόν. Μπορεί να ακυρώνει κάθε προσπάθεια λογικής σκέψης, όμως αναλογιστείτε πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς αυτόν. Γκρίζος, μουντός και ζοφερός. Μια φορά τουλάχιστον στη ζωή του ο άνθρωπος πρέπει να ερωτευτεί. Το οφείλει στον εαυτό του. Δεν παίζει ρόλο αν θα ευοδωθεί η σχέση, δεν παίζει ρόλο αν ο/η σύντροφος υπήρξε περιστασιακός ή στην πορεία η σχέση ρίζωσε. Την ανάταση στην ψυχή, το πετάρισμα στο στήθος, τη ζάλη στο μυαλό, όλα αυτά πρέπει να τα βιώσει κάποιος. Και τον πόνο και την απελπισία, και αυτά ας τα ζήσει. Είναι το τίμημα. Τίποτε τζάμπα.
Τα χρόνια της ωριμότητας είναι η εποχή του έρωτα. Έτσι λέω εγώ. Ας μην ανταποκρίνεται το σώμα όπως παλιά. Ας μην είμαστε σφριγηλοί. Ας μην προσφέρουμε στον σύντροφό μας την τέλεια εικόνα που πασχίζαμε όλα τα χρόνια να δείξουμε. Και τι έγινε; Μόνο αυτό ήταν; Καημένοι, αυτοί που βίωσαν τον έρωτα μόνο έτσι! Αφήσαν αξόδευτο και αδικαίωτο ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού τους. . Ο έρωτας είναι μαγεία σε όλες τις ηλικίες. Απλώς υπάρχουν στερεότυπα που ζητούν την «απόσυρση» από ένα χρονικό σημείο και μετά. Δεν είναι δύσκολο να ξαναζωντανέψω τα ωραία πράγματα που έζησα με τον σύντροφό μου. Χρειάζεται συναισθηματική ωριμότητα και δουλειά ο Έρωτας με το Ε κεφαλαίο. Υπομονή και ενδοσκόπηση. Και τον χρόνο τον έχουμε και την εμπειρία. Και τη διάθεση.
–Γνωρίζω ότι μας ακολουθείτε και μας διαβάζετε (κάτι που μας τιμά πολύ). Θα ήθελα να απευθύνετε ένα μήνυμα στους αναγνώστες του just a number, καθώς και μια συμβουλή /ιδέα σας για να γίνουμε καλύτεροι.
Να είμαστε αυτοί που είμαστε. Χωρίς να μπαίνουμε στο πετσί κάποιου άλλου για έτσι το επιβάλλουν οι κοινωνικές συνθήκες. Να απολαμβάνουμε τα πράγματα με μεγαλύτερη ένταση από παλιά. Να αντιμετωπίζουμε τη φθορά σα κάτι που δείχνει ότι μας ευλόγησε ο Θεός να είμαστε χρόνια πολλά σε αυτήν τη γη. Η ηλικία είναι ένα αυτοκόλλητο με ένα νούμερο, τίποτε παραπάνω. Όσο το νούμερο ανεβαίνει, τόσο εμείς βουλιάζουμε στην αυτολύπηση. Δεν μας νοιάζει η ταμπέλα, είμαστε καλά με τον εαυτό μας, αδράχνουμε τη μέρα και χαιρόμαστε κάθε στιγμή της.
– Κυρία Πυλόρωφ, σας ευχαριστώ θερμά! Κι επίσης ευχαριστώ προκαταβολικά για την συμπερίληψη μου στο πάνελ των εκλεκτών ομιλητών για την παρουσίαση του νέου αυτού βιβλίου σας στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ , στις 6 Ιουνίου.
*Βιογραφικό της συγγραφέως.
Η Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Ινστιτούτο Διερμηνέων-Μεταφραστών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης γερμανικά, αγγλικά, ιταλικά και οικονομία. Εργάστηκε ως καθηγήτρια γερμανικής γλώσσας στο Ινστιτούτο Goethe, κυρίως σε τάξεις Ανώτατης Βαθμίδας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη διδασκαλία της μετάφρασης. Μετέφρασε από τα γερμανικά δύο μυθιστορήματα, μία ποιητική συλλογή, μία ανθολογία Γερμανών ποιητών και έναν τόμο διηγημάτων. Υπήρξε βασική μεταφράστρια του λογοτεχνικού περιοδικού “Ausblicke” (1970-1979).
Το 2004 εκδόθηκε η συλλογή διηγημάτων της με τίτλο Καθρέφτες θαμποί. Τέσσερις ιστορίες και μία αληθινή. Στη συνέχεια κυκλοφόρησαν Το διαμαντένιο Αλφα, Η ανάσα στο Σβέρκο, Συνένοχοι και Έρωτας Μάγος. Το πιο πρόσφατο βιβλίο της είναι η συλλογή διηγημάτων Το ξεχορτάριασμα.
