Πολλά προβλήματα υγείας, όπως ορθοπεδικές παθήσεις, για να θεραπευτούν αποτελεσματικά, απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση, γεγονός που γεμίζει με άγχος και ανησυχία τους ασθενείς. Συχνά, σκέψεις με περιεχόμενο τον φόβο και την αβεβαιότητα κυριαρχούν στο μυαλό τους, όπως «θα τα καταφέρω;» «θα πονέσω;», ή «μήπως κάτι πάει στραβά;».
Ποιοι είναι λοιπόν οι κύριοι λόγοι που τους φοβίζουν, πώς αυτό επηρεάζει τη διαδικασία αποκατάστασης, αλλά και πώς θα μπορούσαμε να τους δώσουμε αποτελεσματικές λύσεις, ώστε να κάνουμε τη διαδικασία της χειρουργικής επέμβασης όσο το δυνατόν λιγότερο αγχωτική;
Ποιοι είναι οι λόγοι που μια χειρουργική επέμβαση φοβίζει τον ασθενή;
Ο προγραμματισμός μιας χειρουργικής επέμβασης και ειδικά ο φόβος του «άγνωστου» πυροδοτεί στον ασθενή συναισθήματα στρες και αβεβαιότητας. Στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων, λανθασμένα, η έννοια του ορθοπεδικού χειρουργείου ταυτίζεται με οξύ πόνο, δυσφορία και μακράς διάρκειας αποχή από τις καθημερινές δραστηριότητες. Παράλληλα, η ιδέα της αναισθησίας καθώς και οι δυνητικές επιπλοκές μετά το χειρουργείο, φοβίζουν τους ασθενείς σε υπερβολικό βαθμό και μάλιστα οδηγούν κάποιους εξ αυτών σε καθυστέρηση ή και αναβολή της προγραμματισμένης τους θεραπείας. Τέλος, η κακή επικοινωνία χειρουργού – ασθενούς και η απουσία αναλυτικής επεξήγησης της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί, πολλαπλασιάζουν το στρες και την αβεβαιότητα για την επιτυχία μιας επερχόμενης χειρουργικής επέμβασης.
Πώς το στρες επηρεάζει την ανάρρωση μετά το χειρουργείο;
Ο φόβος και η δυσφορία πριν από μια χειρουργική επέμβαση συσχετίζονται άμεσα με τη μετεγχειρητική ανάρρωση και την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών. Συγκεκριμένα, το στρες καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα, ο οργανισμός δεν μπορεί να ελέγξει κατάλληλα τη φλεγμονή, με αποτέλεσμα ο χρόνος επούλωσης να είναι πιο αργός. Επιπλέον, επηρεάζεται σημαντικά το γαστρεντερικό σύστημα, με αποτέλεσμα συμπτώματα δυσπεψίας και αύξησης της οξύτητας του στομάχου. Παράλληλα, άνθρωποι που αγχώνονται κατά τη χειρουργική περίοδο είναι δυνατόν να εκδηλώσουν ταχυκαρδία, διαταραχές του ύπνου, καθώς και υψηλότερα επίπεδα πόνου στο μυοσκελετικό τους σύστημα, παράγοντες καθοριστικοί για καθυστερημένη επούλωση του χειρουργικού τραύματος.
Πώς μπορούμε να περιορίσουμε το στρες πριν και μετά το χειρουργείο;
Η καλή επικοινωνία ασθενούς – χειρουργού, η διεξοδική ανάλυση του προβλήματος, αλλά και η επεξήγηση όλων των σταδίων της επέμβασης, δημιουργούν αίσθημα εμπιστοσύνης τόσο στον ασθενή, όσο και στο συγγενικό του περιβάλλον. Απαιτείται αλλαγή του τρόπου οπτικής για το επερχόμενο χειρουργείο, ώστε από μια αναπόφευκτα δυσάρεστη διαδικασία να μετατραπεί σε μια αποτελεσματική λύση για την πλήρη ανακούφιση των ενοχλημάτων που ταλαιπωρούν τον ασθενή. Επίσης, συστήνονται συνήθειες για έναρξη σωματικής άσκησης, όπως το περπάτημα και η γιόγκα, που μέσω της απελευθέρωσης ενδορφινών βελτιώνουν την ποιότητα του ύπνου και μειώνουν τα επίπεδα του στρες. Τέλος, καθοριστική σημασία έχει η διακοπή του καπνίσματος, μιας και μελέτες έχουν αποδείξει ότι το κάπνισμα αυξάνει το στρες και την ένταση.
