Πόσες φορές έχεις αισθανθεί σαν να στέκεσαι σε ένα σταυροδρόμι, και να μην ξέρεις ποιόν δρόμο να ακολουθήσεις;
Όπως όλοι μας φαντάζομαι, έχω βρεθεί σε τέτοια διλήμματα άπειρες φορές. Θυμάμαι όμως σαν ιδιαίτερα σημαντική εκείνη την περίοδο της ζωής μου πριν 40 χρόνια, όταν έψαχνα τη πρώτη μου κανονική δουλειά. Αριστούχος του Πολυτεχνείου με πολλά όνειρα και φιλοδοξίες, είχα διάφορες προτάσεις σχετικές με το αντικείμενό μου. Όμως δεν αποφάσιζα να πάω σε καμία, γιατί μια μικρή φωνή μέσα μου, μου έλεγε ότι ήθελα κάτι διαφορετικό, κάτι που θα με έκανε να νιώθω ζωντανή, κάτι που θα άναβε το πάθος και τη δημιουργικότητά μου. Ήταν σαν τα εργαστήρια ποιοτικού ελέγχου και οι γραμμές παραγωγής που μου ήταν τόσο γνώριμα -αφού δούλευα όλα τα καλοκαίρια των σπουδών μου- να έγιναν ξαφνικά ένας κόσμος από τον οποίο ήθελα απεγνωσμένα να ξεφύγω.
Και έτσι όταν η Procter and Gamble μου έκανε μια πρόταση για κάτι «εξωτικό» για τα δεδομένα μου, το Marketing – έναν τομέα για τον οποίο δεν είχα καμία γνώση – μπήκα σε μεγάλο πειρασμό. Το άγνωστο με γοήτευε, το ίδιο και ο μισθός, αλλά θα μπορούσα να τα καταφέρω; Δεν κοιμήθηκα 3 βράδια, αλλά παρά τους φόβους και τις αμφιβολίες μου, – και την απογοήτευση των γονιών και καθηγητών μου, που άφηνα πίσω μου το «μηχανιλίκι»- άφησα τη διαίσθησή μου να με οδηγήσει. Και πήρα τη μεγάλη απόφαση της αλλαγής διαδρομής καριέρας πριν καλά καλά ξεκινήσει. Αυτή η αίσθηση της αβεβαιότητας με συντρόφευε για καιρό, όμως είμαι ευγνώμων για την απόφασή μου αυτή. Και αυτό γιατί ουσιαστικά διαμόρφωσε όλη την ενήλικη ζωή μου, αφού πέρα από την καριέρα που μου εξασφάλισε, έχτισε και τον κύκλο μου, μιας και μέσα από τον χώρο της δουλειάς μου γνώρισα τους πιο σημαντικούς συνοδοιπόρους της ζωής μου .
Η ζωή είναι γεμάτη από μικρές μεγάλες αποφάσεις.
Οι μικρές είναι εκείνες που παίρνεις χωρίς δεύτερη σκέψη, όπως το αν θα αγοράσεις ένα ακόμη πουλόβερ, αν θα φας και τρίτο μελομακάρονο, αν θα ξενυχτήσεις για να δεις και το τέταρτο επεισόδιο της νέας σειράς που μόλις ξεκίνησες και αν θα πατήσεις το ξυπνητήρι για πέμπτη φορά και ας φύγεις από το σπίτι αμακιγιάριστη ή αξύριστος για να προλάβεις την πρωινή σύσκεψη.
Όμως οι μεγάλες αποφάσεις ζωής, και όχι μόνο οι επαγγελματικές σαν την αλλαγή δουλειάς η καριέρας, αυτές είναι το δράμα. Είναι αυτές που, αν τις δεις με τη σωστή (ή λάθος) οπτική, μπορούν να σε κάνουν να αναρωτηθείς: “Τι σκεφτόμουν όταν το αποφάσισα αυτό;”
Το αν θα αγοράσεις σπίτι ή θα ζήσεις για πάντα με ενοίκιο (ή στο σπίτι των γονιών σου)
Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε με την ιδέα ότι το σπίτι σου είναι το κάστρο σου. Εκτός κι αν είσαι ενοικιαστής, οπότε το σπίτι σου είναι το κάστρο κάποιου άλλου, κι εσύ πληρώνεις φόρο διέλευσης κάθε μήνα. Η αγορά σπιτιού είναι μια απόφαση δύσκολη που φέρνει μαζί της ευθύνες, όπως η δόση του δανείου και το ποιος θα φτιάξει το καζανάκι όταν χαλάσει. Αλλά τουλάχιστον μπορείς να έχεις το κατοικίδιό σου, να βάψεις τους τοίχους ό,τι χρώμα θες, και να κρεμάσεις κάδρα χωρίς να πάρεις έγκριση από κανέναν. Μικρές χαρές της ιδιοκτησίας!
Με ποιον ή ποια θα μοιραστείς τη ζωή σου (και τον καναπέ σου)
Αχ, ο έρωτας τι κάνει! Ή τουλάχιστον αυτή η στιγμή που αποφασίζετε: «Μήπως να δοκιμάσουμε να συγκατοικήσουμε η να παντρευτούμε;».
Στην αρχή όλα φαίνονται ρόδινα: η επιλογή καναπέ μοιάζει σαν σκηνή από ταινία, οι βόλτες στο σούπερ μάρκετ είναι ρομαντικές και η επιλογή ταινίας για το βράδυ, εστιατορίου και τόπου διακοπών αποτέλεσμα υγιούς διαβούλευσης και συμφωνίας.
Μέχρι που συνειδητοποιείς ότι ο άνθρωπος που μοιράζεσαι τη ζωή και την εστία σου πετάει τις κάλτσες του στο πάτωμα, σου έχει πάρει ζωτικό χώρο στη ντουλάπα και το ράφι του μπάνιου και θεωρεί αποδεκτό να βάζει ανανά στην πίτσα. Εκείνη τη στιγμή, καταλαβαίνεις ότι το να μοιράζεσαι τη ζωή σου με κάποιον δεν είναι απλή επιλογή. Είναι σαν να κάνεις… extreme sports: θέλει θάρρος και υπομονή.
Αν θα κάνεις παιδιά (ή αν θα μείνεις αιώνια έφηβος ή έφηβη)
Η απόφαση να κάνεις παιδιά σήμερα είναι πιο δύσκολη από ποτέ. Εμείς 3 ενήλικα έχουμε και κανένα δεν το σκέφτεται. Λένε ότι είναι σαν να αποφασίζεις να ανοίξεις ένα εστιατόριο. Είναι σκληρή δουλειά 24/7, χωρίς διακοπές (ειδικά αν είσαι Ελληνίδα μάνα) γεμάτη άγχος και ευθύνες. Ευθύνες που αντισταθμίζονται από μια αγκαλιά ή άλλες στιγμές γεμάτες τρυφερότητα και αγάπη. Που όμως χάνονται ανάμεσα σε εκείνες τις άλλες στιγμές που αναρωτιέσαι πώς ένα τόσο μικρό πλασματάκι μπορεί να φτιάξει τόσο μεγάλο χάος.
Σε ποια χώρα (ή πόλη) θα ζήσεις
Κάθε αλλαγή είναι πάντα μια υπενθύμιση ότι η ζωή είναι γεμάτη ευκαιρίες – και ανατροπές. Ειδικά όμως αν η μετακόμιση είναι σε άλλη χώρα, το σοκ μπορεί να είναι πολύ μεγάλο.
Στην αρχή, όλα είναι εξωτικά και μαγικά. Η κουλτούρα, η γλώσσα, το φαγητό. Σου λείπει βέβαια η σπανακόπιτα της μαμάς και το καφεδάκι με τις κολλητές σου, αλλά αντισταθμίζονται από την οργάνωση και τάξη. Μέχρι που προσπαθείς να εξηγήσεις στον υδραυλικό ότι έχεις πρόβλημα με το σιφώνι – σε μια γλώσσα που δεν καταλαβαίνεις ούτε εσύ. Και σου λείπει ο μπαμπάς σου, που με ένα τηλεφώνημα ήταν στο σπίτι και όλα τα έφτιαχνε.
Ο μύθος των μεγάλων αποφάσεων και μεγάλων αλλαγών
Όμως η ζωή δεν έχει μόνο μεγάλες αποφάσεις και ξαφνικές αλλαγές. Πόσες φορές έχουμε ακούσει ιστορίες για ανθρώπους που άλλαξαν ριζικά τη ζωή τους μέσα σε μια νύχτα; Έναν συγγραφέα που ξαφνικά έγραψε ένα μπεστ σέλερ, έναν επιχειρηματία που δημιούργησε μια πολυεθνική εταιρεία από το μηδέν, έναν αθλητή που κατέκτησε ένα ολυμπιακό μετάλλιο χωρίς κόπο. Αυτές οι ιστορίες είναι συναρπαστικές και μας εμπνέουν, αλλά συχνά μας δίνουν τη λανθασμένη εντύπωση ότι οι μεγάλες αλλαγές συμβαίνουν ξαφνικά και δραματικά.
Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική.
Οι πραγματικές ιστορίες επιτυχίας είναι συνήθως το αποτέλεσμα μικρών, σταθερών βημάτων που συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου.
Ο συγγραφέας που έγραψε το μπεστ σέλερ αφιέρωσε χιλιάδες ώρες γράφοντας και σβήνοντας, ο επιχειρηματίας πέρασε χρόνια χτίζοντας σχέσεις και επενδύοντας, και ο αθλητής προπονήθηκε ακούραστα κάθε μέρα.
Ας σκεφτούμε και ένα παράδειγμα από την καθημερινή ζωή: Ένας άνθρωπος που θέλει να χάσει βάρος μπορεί να σκεφτεί ότι πρέπει να ξεκινήσει μια πολύ αυστηρή δίαιτα και να γυμνάζεται εντατικά κάθε μέρα. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση είναι συχνά μη βιώσιμη και μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία. Ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι να ξεκινήσει με μικρές αλλαγές, όπως να μειώσει την κατανάλωση ζάχαρης, να αντικαταστήσει για ένα διάστημα τα ποτά με νερό και να περπατάει 30 λεπτά την ημέρα. Αυτές οι μικρές αλλαγές, με την πάροδο του χρόνου, μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια βάρους και σε μια πιο υγιεινή ζωή.
Τα οφέλη των μικρών βημάτων
Όταν θέτουμε μικρούς, εφικτούς στόχους και τους επιτυγχάνουμε, βιώνουμε μια αίσθηση ικανοποίησης και επιτυχίας. Αυτή η συνεχής θετική ανταπόκριση ενισχύει την αυτοπεποίθησή μας και βελτιώνει την παραγωγικότητα μας. Κάθε μικρή νίκη μάς δείχνει ότι είμαστε ικανοί να πετύχουμε τους στόχους μας και μας δίνει το κουράγιο να αναλάβουμε μεγαλύτερες προκλήσεις.
Κάθε μικρή επιτυχία, κάθε μικρός στόχος που επιτυγχάνουμε, μας δίνει μια ώθηση προς τα μπροστά. Όπως υποστηρίζει η θεωρία της αυτοαποτελεσματικότητας του Bandura, η πεποίθηση μας για τις ικανότητές μας διαμορφώνει τις πράξεις μας.
Όταν πιστεύουμε ότι μπορούμε να πετύχουμε, είναι πιο πιθανό να προσπαθήσουμε σκληρότερα και να επιμείνουμε παρά τις δυσκολίες.
Επιπλέον, οι νευροεπιστήμονες έχουν αποδείξει ότι ο εγκέφαλός μας είναι πλαστικός και ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις εμπειρίες μας. Κάθε φορά που επιτυγχάνουμε κάτι, όσο μικρό και αν είναι, δημιουργούμε νέες συνάψεις στον εγκέφαλο που ενισχύουν τη γνώση, την κριτική μας ικανότητα και την αυτοπεποίθησή μας, ενώ οι συνεχείς εκκρίσεις ντοπαμίνης και σεροτονίνης που συνοδεύουν τις μικροεπιτυχίες μάς επιβραβεύουν και μας δίνουν απόλαυση που μας κρατάει στον στόχο.
Μικρά βήματα, μεγάλα άλματα. Αυτή είναι η μαγική συνταγή για την αλλαγή.
Η νέα χρονιά αποτελεί για όλους μας εφαλτήριο για νέους στόχους και νέες αποφάσεις.
Όπως είδαμε, δεν χρειάζεται πάντα μια ριζική ανατροπή για να βελτιώσουμε τη ζωή μας. Αρκούν μικρές, σταθερές προσπάθειες που με την πάροδο του χρόνου μπορούν να φέρουν σημαντικά αποτελέσματα. Ας θυμόμαστε ότι το ταξίδι των χιλίων μιλίων ξεκινάει με ένα μόνο βήμα.
Κάθε ένας από εμάς έχει τη δύναμη να δημιουργήσει τη ζωή που επιθυμεί. Αρκεί να πιστέψουμε στον εαυτό μας και να ξεκινήσουμε από κάπου.
Αφεθείτε λοιπόν στη διαίσθηση και πυξίδα της καρδιάς σας. Μην φοβάστε να βγείτε από τη ζώνη άνεσής σας και να δοκιμάσετε νέα πράγματα. Αρκεί να είναι οι δικοί σας στόχοι, εναρμονισμένοι με τα θέλω και τις αξίες σας. Ονειρευτείτε, χαλαρώστε και ξεκινήστε βήμα – βήμα. Μην ξεχνάτε ότι ακόμη και η αποτυχία δεν είναι χαμένη, είναι ένας τρόπος να μάθουμε και να αναπτυχθούμε.
Θυμηθείτε επίσης ότι η επιτυχία, όπως και η ευτυχία δεν είναι προορισμός, αλλά ένα ταξίδι. Απολαύστε κάθε βήμα της διαδρομής. Ίσως κάπου συναντηθούμε…
