Ο Ιούλιος χτυπάει κόκκινο και μαζί του, όχι τυχαία, και οι αντοχές μας. Από τη ζέστη, από τη δουλειά, από τους άλλους. Ειδικά από εκείνους που, κάθε φορά που τους συναντάμε, είτε σε αίθουσες συσκέψεων, είτε μπροστά από μία οθόνη Teams, νιώθουμε… πιο εξαντλημένοι απ’ ό,τι πριν.
Η Oprah Winfrey είχε πει κάποτε πως στη ζωή μας υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων: οι “radiators” και οι “drains”. Οι πρώτοι είναι σαν “καλοριφέρ” εκπέμπουν ζεστασιά, φως και θετικότητα. Οι δεύτεροι σαν “αποστραγγιστές” τραβάνε το φως από μέσα σου και σε αφήνουν άδειο/α, σαν κινητό χωρίς μπαταρία και χωρίς φορτιστή στον ορίζοντα.
Radiators: Οι “ζεστοί” της δουλειάς και της ζωής
Οι Radiators δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι εντυπωσιακό για να ξεχωρίσουν. Δεν κυκλοφορούν με τίτλους, powerpoints ή αποφθέγματα επιτυχίας. Είναι οι άνθρωποι που εκπέμπουν παρουσία, ενέργεια, γνησιότητα.
Δεν τους χαρακτηρίζει ο θόρυβος, οι έντονες εκφράσεις ή οι δραματικές κινήσεις. Κι όμως, η επίδρασή τους είναι βαθιά. Είναι οι άνθρωποι που εκπέμπουv όχι πληροφορία ή συμβουλές. Εκπέμπουν ενέργεια, ασφάλεια και αυθεντική παρουσία.
Έχουν μια σχεδόν αδιόρατη ικανότητα να σε κάνουν να νιώθεις καλύτερα με τον εαυτό σου χωρίς να στο λένε ρητά. Είναι εκείνοι που, όταν μιλάς μαζί τους, νιώθεις ακουστός/ή και όχι απλώς “άκουσμα”. Που σε κοιτάζουν στα μάτια χωρίς να σε ζυγίζουν. Που θα σου πουν έναν καλό λόγο χωρίς να σε κολακεύουν και θα σου προσφέρουν χώρο χωρίς να εξαφανιστούν.
Δεν είναι πάντα οι πιο εξωστρεφείς, ούτε οι πιο κοινωνικοί. Μπορεί να είναι διακριτικοί, ήρεμοι, ακόμη και εσωστρεφείς. Αλλά υπάρχει μια συναισθηματική γενναιοδωρία στον τρόπο που σχετίζονται. Δεν κρατούν σκορ. Δεν είναι μαζί σου για να νιώσουν καλύτερα οι ίδιοι. Δεν βιάζονται να απαντήσουν ούτε να διορθώσουν. Απλώς είναι εκεί, κι αυτό συχνά είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεσαι.
- Σε αποδέχονται χωρίς διορθώσεις.
- Σε εμπνέουν χωρίς να προσπαθούν να σε πείσουν.
- Σε γειώνουν χωρίς να σε προσγειώνουν απότομα.
- Σε στηρίζουν χωρίς να σε κάνουν εξαρτημένο /η.
Και το σημαντικότερο; Δεν περιμένουν ανταλλάγματα. Η προσφορά τους είναι κατά φύση, όχι στρατηγική.
Η παρουσία τους μοιάζει με καλοκαιρινό αεράκι μετά από καύσωνα. Ανακουφιστική, αναζωογονητική, ανθρώπινη. Δεν τους συναντάς συχνά, γι’ αυτό, όταν τους βρεις, το καταλαβαίνεις αμέσως. Σου θυμίζουν πώς είναι να είσαι ο εαυτός σου χωρίς να απολογείσαι. Σε ξανασυνδέουν με τη δική σου πηγή δύναμης, όχι γιατί την κουβαλάνε αυτοί, αλλά γιατί σου επιτρέπουν να τη θυμηθείς.
Κι αν σε κάνουν να αναρωτηθείς “πώς μπορώ να γίνω κι εγώ έτσι;”, τότε ήδη σε έχουν επηρεάσει περισσότερο απ’ όσο νομίζεις.
Στον εργασιακό χώρο, είναι εκείνοι που δημιουργούν το ψυχολογικά ασφαλές περιβάλλον. Δεν σε διακόπτουν στις συναντήσεις, σε κοιτούν στα μάτια, σε ενθαρρύνουν χωρίς να πιέζουν, σε εμπιστεύονται χωρίς να σε ελέγχουν. Η παρουσία τους έχει το παράξενο αποτέλεσμα να νιώθεις πιο ικανός/ή, πιο ξεκάθαρος/η, πιο εσύ.
- Συμβάλλουν στην εμπιστοσύνη, τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα.
- Διευκολύνουν τη ροή της επικοινωνίας.
- Ενισχύουν την αίσθηση του “ανήκω” στην ομάδα.
Δεν είναι πάντα οι managers. Μπορεί να είναι ο πιο ήσυχος συνάδελφος στην άκρη του γραφείου. Αλλά αν τους παρατηρήσεις, θα δεις πως γύρω τους δημιουργούνται κοινότητες, όχι αντιπαραθέσεις. Ομάδες που αποδίδουν, όχι που αλληλοαναιρούνται.
Drains: Όταν η ενέργεια φεύγει σαν διαρροή
Όλοι έχουμε γνωρίσει τους ανθρώπους που, μετά από πέντε λεπτά συζήτησης, νιώθεις ότι χρειάζεσαι… διακοπές. Που μονίμως έχουν ένα δράμα, μια αφορμή για παράπονο, μια κακή διάθεση για μοίρασμα και είναι τοξικοί με έναν ήσυχο τρόπο καθώς η τοξικότητά τους δεν φωνάζει, σέρνεται αθόρυβα. Δεν θυμίζει τυφώνα θυμίζει διαρροή, μικρή στην αρχή, αλλά σταθερή και εξαντλητική.
Είναι αυτοί που:
- Ξεκινούν κάθε κουβέντα με πρόβλημα.
- Σπάνια σε ρωτούν “εσύ πώς είσαι;” και αν το κάνουν, δεν ακούν πραγματικά.
- Έχουν πάντα κάποιον να κατηγορήσουν.
- Δεν αντέχουν τη σιωπή χωρίς να γεμίσουν τον χώρο με αρνητισμό.
- Παρουσιάζουν το δικό τους βάρος σαν πιο βαρύ από οποιοδήποτε άλλο.
Δεν είναι αναγκαστικά κακοί άνθρωποι. Πολλοί από αυτούς είναι πληγωμένοι, ανασφαλείς, απογοητευμένοι. Μερικοί δεν ξέρουν καν ότι επιβαρύνουν τους γύρω τους. Απλώς έχουν μάθει να σχετίζονται μέσα από τη δυσφορία. Η ζωή, γι’ αυτούς, είναι κάτι που “συμβαίνει” και ποτέ δεν τους ευνοεί. Και χωρίς να το καταλαβαίνουν, μετατρέπουν τον συνομιλητή τους σε απορροφητή της δυσαρέσκειάς τους.
Όσο πιο ευαίσθητος ή δοτικός είσαι, τόσο πιο εύκολα σε παγιδεύουν στο ενεργειακό τους πεδίο.
Γιατί οι Drains δεν φωνάζουν. Απλώς “τραβούν”. Σε κάνουν να κουβαλάς πράγματα που δεν είναι δικά σου. Ενοχές, θυμούς, προβληματισμούς και το χειρότερο, μια αδιόρατη αίσθηση ότι κάτι δεν κάνεις καλά εσύ που… δεν μπορείς να τους “σηκώσεις”.
Και γιατί δεν τους απομακρύνουμε;
- Από ευγένεια, δεν θέλουμε να τους πληγώσουμε.
- Από ενοχή, ίσως έχουμε υπάρξει κι εμείς έτσι και νιώθουμε ότι “τους χρωστάμε” κατανόηση.
- Από παλιά αγάπη, γιατί κάποτε μας στάθηκαν και φοβόμαστε να τους εγκαταλείψουμε.
- Από φόβο, ότι αν θέσουμε όρια, θα μας απορρίψουν ή θα τους χάσουμε.
Όμως κάθε σχέση που βασίζεται στη συναισθηματική αποστράγγιση είναι ανισόρροπη. Δεν υπάρχει αυθεντική ανταλλαγή. Υπάρχει εξάρτηση. Και όσο περισσότερο μένουμε εκεί, τόσο λιγότερο μένουμε κοντά στον εαυτό μας…
Στο εταιρικό περιβάλλον επίσης όλοι έχουμε συναντήσει ανθρώπους που μπορούν να στραγγίξουν την ενέργεια ενός ολόκληρου meeting room. Μια ατελείωτη λίστα δικαιολογιών και παραπόνων, ένα βλέμμα αποδοκιμασίας σε κάθε ιδέα, ένα συνεχές “ναι, αλλά…” σε κάθε προσπάθεια.
Δεν είναι απαραίτητα τοξικοί. Συχνά είναι κουρασμένοι, πικραμένοι, ή απλώς έχουν ξεχάσει πώς είναι να δουλεύεις με σκοπό και όχι μόνο από υποχρέωση. Όμως το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, δημιουργούν περιβάλλον φόβου, κόπωσης και παραίτησης.
- Μειώνουν τη δέσμευση της ομάδας.
- Καλλιεργούν παθητική επιθετικότητα ή παραίτηση.
- Ενισχύουν τη φθορά και τη σιωπηλή αποστασιοποίηση (quiet quitting).
Και το πιο ειρωνικό; Συχνά αυτοί οι άνθρωποι επίσης μένουν στην ομάδα όχι επειδή εμπνέουν, αλλά επειδή κανείς δεν τολμά να θέσει όρια. Από φόβο. Από ενοχή. Από “πολιτισμένη” αποδοχή.
Η αλήθεια είναι πως κανείς δεν είναι μόνιμα radiator ή drain. Όλοι περνάμε φάσεις. Όμως στον εργασιακό χώρο, όπου οι επιδράσεις είναι καθημερινές και διαρκείς, έχει τεράστια σημασία ποια πλευρά ενισχύουμε πιο συχνά.
Αν θέλουμε πιο δυνατές ομάδες, λιγότερη εξουθένωση και περισσότερη έμπνευση, τότε πρέπει να καλλιεργούμε και να επιβραβεύουμε τις radiator συμπεριφορές. Όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στις προαγωγές, τις ευκαιρίες, τη δομή των ομάδων μας.
Και σε προσωπικό επίπεδο; Αν θέλουμε να είμαστε από αυτούς που δίνουν και δεν στραγγίζουν, ας ξεκινήσουμε από τα μικρά:
- Άκουσε πραγματικά χωρίς να σκέφτεσαι τι θα απαντήσεις.
- Δες τον συνάδελφό σου σαν άνθρωπο, όχι σαν ρόλο.
- Μην σχολιάζεις αρνητικά από συνήθεια.
- Πες έναν καλό λόγο, όχι για να γίνεις αρεστός, αλλά για να στηρίξεις.
- Δώσε χώρο, χωρίς να εξαφανίζεσαι.
Καλοκαίρι ή όχι, η ζωή μας χρειάζεται φως. Χρειάζεται ανθρώπους που εκπέμπουν, που προσφέρουν χωρίς να εξαντλούνται, που ξέρουν πώς να είναι δίπλα χωρίς να βαραίνουν. Και χρειαζόμαστε κι εμείς να γίνουμε τέτοιοι άνθρωποι: λιγότερο απαιτητικοί, περισσότερο δοτικοί και κυρίως συνειδητοί στο πώς επηρεάζουμε τον κόσμο γύρω μας.
Γιατί τελικά, αυτό που μένει από εμάς δεν είναι όσα λέμε, αλλά το πώς κάνουμε τους άλλους να νιώθουν. Ζεστοί. Ορατοί. Ήρεμοι. Ανθρώπινοι.
Το καλοκαίρι μπορεί να είναι θερμό, αλλά το επαγγελματικό κλίμα στις εταιρίες το διαμορφώνουμε εμείς.
Ας γίνουμε το “καλοριφέρ” σε έναν κόσμο που διψά για φως, για κατανόηση, για αυθεντική ανθρώπινη παρουσία. Και στον χώρο της δουλειάς ίσως περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, αυτή η παρουσία κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια ομάδα που υπάρχει και μια ομάδα που ανθίζει.
Ας γίνουμε τελικά εμείς το καλοριφέρ σε μια εποχή που όλο και περισσότεροι παγώνουν μέσα τους.
Καλό καλοκαίρι αγαπημένοι μου αναγνώστες και καλή θερμοκρασία εσωτερικά και εταιρικά εντός ομάδας 😉
