Ο Γιώργος Ψαχαρόπουλος, είναι Oικονομολόγος (University of Chicago, Ph.D. in Economics, 1968, University of Chicago, M.A. in Economics, 1966, Athens School of Economics and Business / ΑΣΟΕΕ B.A., 1960).
Έχει διδάξει στο London School of Economics και τα πανεπιστήμια University of Chicago, Tartu, Kobe, Illinois, Georgetown, Dijon, Hawaii και Εθνικό Καποδιστριακό Αθηνών.
Διετέλεσε ανώτερο στέλεχος της Διεθνούς Τραπέζης (World Bank) Yπεύθυνος για θέματα Eκπαιδευτικής Eρευνας και Πολιτικής.
Το 2000-2004 ήταν ανεξάρτητος Βουλευτής Επικρατείας με το κόμμα των Φιλελευθέρων του Στέφανου Μάνου.
Αφορμή για αυτή τη συνέντευξη στάθηκε μία εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στα κεντρικά της World Bank στην Ουάσινγκτον «Για να εορτάσει και τιμήσει τα 50 χρόνια από τη δημοσίευση του βιβλίου Returns to Education: An International Comparison, by George Psacharopoulos», αναγνωρίζοντας το έργο του διαπρεπούς Οικονομολόγου και πρώην ανώτερου στελέχους της Παγόσμιας Τράπεζας.
Αυτή η εκδήλωση «αναγνωρίζει αυτό το έργο ως ορόσημο και διερευνά την πρόοδο στην μέτρηση του οφέλους της επένδυσης στην Παιδεία» (όπως έλεγε και η πρόσκληση).
Ο Γ. Ψαχαρόπουλος έχει γράψει πολλά βιβλία και άρθρα στο θέμα αυτό, μεταξύ των οποίων το Ελληνική Παιδεία: Μια Σύγχρονη Τραγωδία (Αθήνα, Σιδέρης, 2003).
Σήμερα κινείται μεταξύ Ουάσινγκτον, Αθήνας και Σίφνου.
Όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω, ο Γιώργος Ψαχαρόπουλος, αυτο-ορίζεται ηλικιακά ως “high number”, η εναλλακτική ονομασία της κατηγορίας των seniors, αλλά είναι σαφές από τα πεπραγμένα του και την καθημερινότητα του ότι ανήκει οργανικά και φυσικά στην κατηγορία των “Just a number-s”.
Οι απαντήσεις του, επιπλέον, στις ερωτήσεις μας είναι τόσο λιτές, ξεκάθαρες και λακωνικές που με κάνει να πιστεύω ότι η επιστήμη του (Οικονομία) επηρέασε με την κυριολεκτική σημασία της λέξης το λόγο του.
Απολαύστε!
-Κύριε Ψαχαρόπουλε, πριν από όλα τι εννοούμε με τον όρο” Returns on Education”;
Αν κάνουμε μία κατάθεση 100.000 ευρώ στην τράπεζα και παίρνουμε 5.000 ευρώ τόκους τον χρόνο, το επιτόκιο ή η αποδοτικότητα του κεφαλαίου μας είναι 5%.
Το ίδιο ισχύει και για την Παιδεία.
Αν επενδύσουμε στην Παιδεία 100,000 ευρώ και έχουμε χρηματικά οφέλη 10.000 ευρώ τον χρόνο, η αποδοτικότητα ή rate of return του κεφαλαίου είναι 10%.
Για την ιδέα αυτή πήραν Nobel δύο οικονομολόγοι.
Η αποδοτικότητα της επένδυσης στην παιδεία χρησιμοποιείται σήμερα σαν δείκτης της εκπαιδευτικής πολιτικής που πρέπει να ακολουθήσει μία χώρα.
-Θέλετε να μας περιγράψετε τα στάδια ζωής αυτού του έργου σας και πώς εξελίχθηκε σε αυτά 50 χρόνια;
Το έργο ξεκίνησε το 1969 στο London School of Economics. Σκέφτηκα να κάνω μία επισκόπηση και ανάλυση των εκτιμήσεων της απόδοσης της Εκπαίδευσης που υπήρχαν μέχρι τότε – 53 μελέτες σε 32 χώρες. Σήμερα έχουμε περίπου 2,000 μελέτες σε όλες τις χώρες του κόσμου.
-Επομένως, η απόδοση της επένδυσης στην εκπαίδευση εχει «θεσμοθετηθεί» πλέον ως ένας αξιόπιστος δείκτης για την Εκπαίδευση και την Οικονομία μιας χώρας. Η μέτρηση αυτή γίνεται με μαθηματικές φόρμουλες, ή και με τι άλλα εργαλεία;
Η μέτρηση γίνεται με απλά οικονομετρικά υποδείγματα.
-Θεωρείτε ότι η καλύτερη ατομική και δημόσια επένδυση είναι αυτή στην Εκπαίδευση;
Οι μελέτες δείχνουν ότι η απόδοση στο ανθρώπινο κεφάλαιο που δημιουργεί η Εκπαίδευση είναι μεγαλύτερη από την απόδοση της επένδυσης σε σπίτια και εργοστάσια.
-Στην Ελλάδα όμως που οι γονείς χρηματοδοτούν εν πολλοίς οι ίδιοι την Εκπαίδευση των παιδιών τους (και) στην τρίτη βαθμίδα, πόσο αποδοτική είναι η επένδυση τους σε φροντιστήρια, γλώσσες, κλπ. για το «χαρτί» του δημοσίου Πανεπιστημίου;
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία η απόδοση της επένδυσης στην Εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι 3,5%, πολύ χαμηλότερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο 10%. Το γεγονός αυτό έχει αποδοθεί στην ποιότητα της Εκπαίδευσης που υπολείπεται άλλων χωρών.
-Η Υπουργός Παιδείας κυρία Νίκη Κεραμέως, στο μαγνητοσκοπημένο χαιρετισμό που σας απηύθυνε στην τιμητική εκδήλωση στην Ουάσινγκτων ( RR Event ) εξαίρει το έργο σας και αναφέρει τις προσπάθειες και τα βήματα για τον εκσυγχρονισμού των εκπαιδευτικών μας ιδρυμάτων και της Παιδείας μας γενικότερά, τα τελευταία 4 χρόνια. Εσείς πώς αξιολογείτε την ελληνική παιδεία σήμερα συγκριτικά με τις άλλες χώρες και ποιες προοπτικές της διαβλέπετε;
Παρόλες τις σημαντικές βελτιώσεις στην εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα παραμένει κάτω από τον μέσο όρο του δείκτη ποιότητας της PISA. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η διατήρηση του αναχρονιστικού και ανεφάρμοστου άρθρου 16 του Συντάγματος που λέει ότι η παιδεία είναι δωρεάν και τα πανεπιστήμια κρατικά.
-Ως Ακαδημαϊκός και επιστήμων έχετε εκδώσει πολλά βιβλία και συγγράμματα. Τελευταία όμως εκδόθηκε κι ένα βιβλίο σας με δικές σας συνταγές μαγειρικής με τίτλο «Ξέχνα τη Συνταγή, η Διαδικασία μετράει», που μάλιστα κάνει και δεύτερη έκδοση ενώ πωλείται από το Amazon!
Μιλήστε μας λίγο για τη σχέση σας με την κουζίνα.
Ήθελα να φάω αυτό που ήθελα όταν το ήθελα. Έτσι μου έγινε χόμπυ η μαγειρική και οι εξωτικές κουζίνες.
Forget the recipe (δείτε εδώ το βιβλίο)
-Και επί πλέον, είστε αυτοδίδακτος πιανίστας;;
Ναι, αλλά όχι για το Μέγαρο Μουσικής. Απλώς έμαθα να κουτσοπαίζω τα τραγούδια που μου αρέσουν.
-Κι επί πλέον, ζωγραφίζετε;;
Αυτό είναι παλιό οικογενειακό, παραδοσιακό χόμπυ. Απλώς το διατήρησα.
-Είναι αλήθεια ότι διδάσκετε yoga;
Προσπαθώ, αλλά δεν έχω άδεια. Απλώς γυμναστική ευελιξίας, δύναμης και ισορροπίας για high numbers.
-Παρόλο που είστε χριστιανός ορθόδοξος, γιατί σας κάλεσε ο Πάπας στο Βατικανό;
Για να δώσω μία ομιλία σε ένα διεθνές συνέδριo που οργάνωσε o Benedict XVI, to 2008 για τη σχέση εκκλησίας και παιδείας.
-Ποια είναι η εμπειρία σας τεσσάρων ετών στη Βουλή των Ελλήνων;
Δεν θα ήθελα να αναφερθώ μιας και απέχω πλέον εδώ και αρκετά χρόνια.
-Ξέρω ότι η ιδιαίτερη πατρίδα σας είναι η Σίφνος, που την επισκέπτεστε κάθε καλοκαίρι. Δύο λόγια για το πώς περνάτε το χρόνο σας εκεί;
6πμ – 8πμ στο χωράφι, 9πμ – 5μμ στον υπολογιστή, 6μμ κολύμπι, 7μμ μαγείρεμα, 9μμ κρεββάτι.
Κύριε Ψαχαρόπουλε, σας ευχαριστώ και σας εύχομαι να παραμείνετε ένας τόσο ενεργός high number / just a number για όσο και όπως επιθυμείτε!
