Παλιά λέγαμε «κακία».
Μια λέξη που την έλεγες όταν κάποιος φερόταν σκληρά, άδικα και συνήθως χωρίς λόγο. Καμιά φορά η κακία είχε μια σπουδαία δικαιολογία. Την ειλικρίνεια. Α! και τη φιλία.
Δηλαδή, «χάλια είσαι, καθόλου δεν σου πάει αυτό που φοράς, εγώ απλά την αλήθεια σου λέω, αλλιώς τι φίλοι είμαστε.» (Εσύ μπορεί μέχρι εκείνη τη στιγμή να αισθανόσουν υπέροχα).
«Δεν το καταλαβαίνεις ότι δεν σε θέλει; Ποτέ δεν ήσουν εύκολος άνθρωπος.» Eσύ μπορεί να ήσουν δίπλα στο τηλέφωνο σε φρικτή αναμονή).
«Πήγαμε χτες σε ένα απίστευτο πάρτυ και περάσαμε τέλεια.» (Μια βδομάδα μόλις πριν ήταν το δικό σου πάρτυ και κάτι στην έκφραση σε κάνει να αισθανθείς σύγκριση).
«Συνεργαζόμαστε με αυτή την εταιρεία που έχει ένα εκπληκτικό account director…» (τυχαίνει να ξέρεις ότι δεν ισχύει…).
Τώρα λέμε «τοξικότητα».
Καλύτερο από το σκέτη κακία. Γιατί εμπεριέχει και το δόλο. Ναι. Θέλει να σε δηλητηριάσει.
Γιατί;
Θέλει κάτι που έχεις; Θέλει να σε μειώσει; Να σε κάνει να στενοχωρηθείς; Θα αισθάνεται άραγε καλύτερα εκείνος; Σίγουρα πάντως δεν είναι ειλικρινής φίλος.
Ειλικρίνεια που δεν εμπεριέχει καλοσύνη είναι απλά κακία ή τοξικότητα.
Το θέμα βέβαια δεν είναι η λέξη.
Το ερώτημα είναι, υπάρχει σήμερα κάτι πιο δύσκολο από το να είσαι καλός;
Όχι χαζός, όχι «θύμα». Καλός. Με ενσυναίσθηση, με ελαστικότητα, με διάθεση να καταλάβεις αντί να αποδείξεις.
Έχω παρατηρήσει (ή έτσι θέλω να πιστεύω) ότι όσο μεγαλώνουμε, αποκτούμε περισσότερη καλοσύνη.
Όχι γιατί γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι αυτόματα.
Αλλά γιατί καταλαβαίνουμε. Γιατί κουραστήκαμε από τις μάχες που δεν είχαν κανένα τρόπαιο.
Γιατί πονέσαμε λίγο και νιώθουμε πιο εύκολα τον πόνο του άλλου.
Γιατί δεν τσιμπάμε σε όλα.
Στους νεότερους η τοξικότητα είναι πιο εμφανής.
Όχι επειδή είναι πιο κακοί. Αλλά γιατί είναι πιο χαμένοι στη φασαρία.
Πιο εκτεθειμένοι σε έναν κόσμο που φωνάζει «γίνε μοναδικός», «ξεχώρισε», «πρόσεξε μη σε πατήσουν», «βρες τα όριά σου».
Και στο μεταξύ, η καλοσύνη μοιάζει παρωχημένη. Εκτός κι αν πούμε “soft skill”. (Ναι, τώρα πουλήθηκε και η καλοσύνη.)
Αν με ρωτήσεις, θέλω να ζω σε έναν κόσμο με λιγότερο δηλητήριο και περισσότερη καλοσύνη.
Μια καλοσύνη ήσυχη, καθημερινή. Αυτή που απλώς την κάνεις.
Και ξέρεις τι σκέφτομαι;
Τελικά, ίσως να είναι και σημάδι ενηλικίωσης το να μαθαίνεις να μη βγάζεις δηλητήριο. Να μη γίνεσαι τοξικός για να επιβληθείς.
Να θυμάσαι την κακία όπως θυμόμαστε μια παλιά λέξη: με απόσταση.
Ευτυχώς, η καλοσύνη δεν έχει ηλικία. Αλλά σίγουρα, ωριμάζει με τον καιρό.