(Μια ιστορία με δύο φωνές κι έναν παππού ελάσσονα)
Η Άγνωστη
Η πρώτη αδελφή που σε επισκέπτεται. Δεν σου συστήνεται, γι’ αυτό και σε μπερδεύει. Κάθεται σιωπηλή, πότε κοντά, πότε απόμακρα, μα πάντα τη νιώθεις.
Μάρκος (9 και ¾ ετών)
Ο παππούς μου, ο Σέργιος, ήταν παλιά σπουδαίος και μαθηματικός. Τουλάχιστον έτσι λέει η γιαγιά μου η Άννα, πριν χαμογελάσει θλιμμένα και βάλει λίγο κονιάκ στο τσάι της.
“Σέργιε, ήσουν λαμπερός σαν φώτα πορείας”, του λέει.
Τώρα είναι πιο πολύ σαν τα φώτα που τρεμοπαίζουν στο ασανσέρ της πολυκατοικίας μας. Αυτά που λες “θα μείνουμε μέσα; Να πάρουμε βαθιές ανάσες”.
Πριν λίγες μέρες, άνοιξα το ψυγείο για να πάρω το σοκολατούχο και βρήκα τα γυαλιά του μέσα, δίπλα στο τυρί.
Όχι πάνω, δίπλα στο δοχείο του τυριού.
Ρώτησα:
– Παππού, γιατί έβαλες τα γυαλιά σου στο ψυγείο;
– Για να βλέπω το γιαούρτι με δροσερή ματιά, όπως του αρμόζει, είπε.
Μετά άρχισε να γελάει μόνος του.
Εγώ δεν γέλασα. Ούτε με τρόμαξε, όμως.
Μάλλον με μπέρδεψε.
Από εκείνη τη μέρα, κάτι άλλαξε.
Ο παππούς κάνει παράξενες κινήσεις, ξεχνάει πράγματα, με ρωτάει αν πήγα σχολείο ενώ είμαι με τη φόρμα και την τσάντα στην πλάτη.
Εγώ τον παρατηρώ.
Τον “μαρκάρω”.
Γι’ αυτό με λένε ίσως και Μάρκο. Έτσι λέω.
Μάρκος και Σέργιος
– Παππού, ξέρεις ότι μου έδωσες σήμερα τα μπισκότα του σκύλου αντί για κουλουράκια βανίλιας;
– Μμμ. Και δεν ήταν νόστιμα; είπε μ’ ένα στραβό χαμόγελο, προσπαθώντας να αστειευτεί. Έχεις κι εσύ περίεργη γεύση, εγγονέ. Το ξέρεις ;
– Εγώ; Εσύ έχεις περίεργες σακούλες στο ντουλάπι.
– Τι να κάνω; Μπερδεύονται τα παλιά με τα καινούργια.
– Το κεφάλι σου μάλλον μπερδεύεται, όχι τα μπισκότα.
– (Σιωπή. Μετά πιο ήρεμα)
– Μάρκο… αν με δεις να μπερδεύομαι, να με βοηθάς. Όχι να γελάς.
– Δεν γελάω. Απλώς σημειώνω.
Βραδινό Ημερολόγιο Σέργιου
Είναι πια βράδυ. Το σπίτι ησυχάζει και η γιαγιά κοιμάται με τον Γιώργο Νταλάρα (στο ράδιο).
Σέργιος ( 70 φεύγα ετών)
Σήμερα έβαλα τα γυαλιά μου στο ψυγείο.
Μου το είπε ο Μάρκος και γελούσε, αλλά λίγο… ανήσυχα.
Το ήξερα κι εγώ πριν το πει.
Κάτι δεν πάει καλά.
Κάτι… μικρό, αλλά επαναλαμβανόμενο.
Σαν ήχος από σταγόνα στο νεροχύτη που στην αρχή τον αγνοείς μα μετά σου …ραγίζει το κρανίο.
Ελπίζω αύριο να θυμάμαι πως έγραψα αυτό εδώ.
Η Απειλητική
Η άλλη αδελφή είναι παγωμένη και φοβιστική. Δηλώνει απειλητικά την παρουσία της
Μάρκος ( Ακόμη 9 και ¾ ετών)
Σήμερα ο παππούς έβαλε αποσμητικό στις μασχάλες του και μετά…στα παπούτσια του. Με κοιτούσε ενώ το έκανε, σαν να ήταν φυσιολογικό. Εγώ δεν μίλησα. Απλώς πήγα προς τα πίσω, λίγο και τον παρατήρησα.
Η γιαγιά μου έριξε μια λοξή ματιά και είπε:
– Έτσι είναι τα γεράματα. Σου μπαίνει ο Δίας στο μυαλό και σου κάνει τον εγκέφαλο Όλυμπο!
Δεν κατάλαβα τι ακριβώς εννοούσε, αλλά κατάλαβα πως κάτι δεν είναι όπως πριν. Ο παππούς δεν θυμάται αν έφαγε, και μετά θυμάται πως ήμουν 5 ετών όταν έσπασα την πόρτα του φούρνου μικροκυμάτων σαν του ζήτησα να δω πώς ανοίγει. Είναι σαν το μυαλό του να έχει κουμπιά …shuffle. Πατάς κάτι και βγαίνει οτιδήποτε. Καμιά φορά, αυτό τον κάνει να θυμώνει.
Μάρκος και Σέργιος
– Παππού, είσαι καλά;
– Μμμ… γιατί;
– Γιατί έβαλες αλάτι στον καφέ σου.
– Εσύ δοκίμασες ποτέ; Μπορεί να είναι το επόμενο trend.
– Εμένα με λένε Μάρκο, όχι TikTok.
– …..
– Στεναχωριέσαι που ξεχνάς;
– Πιο πολύ τρομάζω. Είναι σα να με ρουφάει κάτι μέσα ….
– Εγώ θα θυμάμαι και για σένα, εντάξει;
– (σιωπή)
– Εντάξει είπα!
– Εντάξει.
Βραδινό Ημερολόγιο Σέργιου
Σέργιος ( 70 φεύγα ετών )
Δεν είναι ότι ξεχνάω.
Είναι ότι αρχίζω να θυμάμαι λιγότερο ποιος είμαι όταν ξεχνάω.
Έβαλα αποσμητικό στα παπούτσια.
Η φωνή του Μάρκου με τραβάει πίσω.
Είναι φως. Ξεροκέφαλο, παιδικό, αλλά φως.
Μου δίνει κάτι να πιαστώ, όταν τη νιώθω. Αυτήν την “απειλητική” και μαζί την παγωμένη ανάσα της, στο λαιμό μου .
Σημειώνω:
αν αύριο δεν θυμάμαι, το λέω εδώ, ευχαριστώ.
Η Άνοια
Η τρίτη αδελφή δεν είναι αστεία.
Δεν είναι σαν την πρώτη, που μπερδεύεσαι και λες “έλα, ένα λαθάκι έκανα”, ούτε σαν τη δεύτερη, που σου ψιθυρίζει “κάτι δεν πάει καλά” αλλά την αντέχεις και τη φοβάσαι συνάμα. Αυτή εδώ, η τρίτη- η άνοια- δεν μασάει. Μπαίνει σαν τη θεία που δεν σε ρώτησε ποτέ αν θες φιλί και σου αφήνει σημάδι με το κραγιόν της.
Μάρκος ( συνεχίζει να είναι 9 και ¾ ετών)
Ο παππούς μου σήμερα με είπε Γιάννη. Δεν ξέρω ποιος είναι αυτός. Μετά είπε “ωχ! συγγνώμη, σε μπέρδεψα με τον θείο σου”.
Δεν έχω θείο Γιάννη.
Με κοιτούσε με δυο μάτια λίγο σκοτεινά. Και μετά… έσπασε. Σαν ποτήρι που έπεσε στο πάτωμα. Τον είδα να ζαρώνει, να μικραίνει, να γίνεται πιο λίγος.
Και τότε είπα:
– Δεν πειράζει, παππού. Όλοι κάνουμε λάθη.
– Ναι, αλλά δεν ξεχνάμε όλοι, το ίδιο μας το αίμα.
Εγώ, όμως, θα του θυμίζω… εμένα και το όνομα. Μέχρι να θυμηθεί ξανά ή να μη θυμηθεί τίποτα.
Μάρκος και Σέργιος
– Θυμάσαι που μου έμαθες σκάκι, παππού;
– Εγώ; Ήσουν τόσο μικρός τότε. Ήμουν εγώ;
– Ναι, ήσουν εσύ. Μου έλεγες “παίξε με τα μαύρα, είναι πιο δύσκολο και έτσι μαθαίνεις”.
– Σοφά τα έλεγα…
– Μη φοβάσαι. Εγώ θυμάμαι και τα μαύρα και τα άσπρα.
– Εσύ θυμάσαι κι αυτά που δεν έζησες, Μάρκο μου .
– Εγώ παίζω και χωρίς πιόνια, αν είναι να σου κερδίσω τη μνήμη.
Βραδινό Ημερολόγιο Σέργιου
Σέργιος ( 70 φεύγα ετών )
Σήμερα τον είπα Γιάννη. Δεν κατάλαβα γιατί. Ο Μάρκος έμεινε λίγο σιωπηλός και μετά… χαμογέλασε. Ήταν το πιο δυνατό χαμόγελο που είδα ποτέ, όχι γιατί ήταν χαρούμενος, αλλά γιατί ήθελε να με κρατήσει όρθιο.
Τι άνθρωπος γίνεται αυτός ο μικρός!
Μάλλον… γίνεται δικός μου.
Αν χαθώ, θα χαθώ σ’ αυτό το βλέμμα.
Και δεν θα φοβάμαι.
Επίλογος
Το φως θυμάται για δυό !
Μάρκος ( 10 ετών πια και λίγο ακόμα )
Ο παππούς δεν είναι όπως πριν.
Καμιά φορά με λέει Αλέκο, άλλες με ρωτάει πώς πάω στον στρατό – εγώ είμαι Τετάρτη Δημοτικού.
Όμως ακόμα ξέρει να μου φτιάχνει αυγόφετες.
Και όταν του λέω ότι κέρδισα στον διαγωνισμό ποίησης, μου λέει το μπράβο με κάτι μάτια λαμπερά και περίεργα.
Μου είπε μια μέρα:
-Ξέχασα πολλά, αλλά όχι ότι είσαι το πιο όμορφο πράγμα που έκανα χωρίς να προσπαθήσω.
Δεν κατάλαβα ακριβώς τι εννοούσε, αλλά το έγραψα σ’ ένα χαρτάκι και το έβαλα κάτω από το μαξιλάρι μου.
Κι αν ξεχάσει τελείως, εγώ θα του το διαβάζω.
Κάθε μέρα.
Μέχρι να γίνει πάλι δικός του.
Τελευταία ίσως καταγραφή του Σέργιου
( 70 φεύγα ή κάμποσων ετών )
Σήμερα δεν θυμήθηκα πού έβαλα το …αυτό που κρατώ τις ημέρες να μη μου φύγουν.
Δεν θυμήθηκα ούτε πού μένω, ίσως για μια στιγμή, ίσως για περισσότερο. Ούτε το όνομά μου!
Αλλά τον είδα μπροστά μου.
Με τα μάτια του ορθάνοιχτα σαν φανάρια. Με τις φράσεις του κοφτές και τρυφερές. Με σημειώνει, λέει. Με μαρκάρει. Λέει ότι έτσι κάνουν στα παιχνίδια. Εγώ πια δεν παίζω. Αλλά αν το παιχνίδι είναι η ζωή… τότε ναι. Αυτός ο μικρός είναι ο συμπαίκτης μου. Και κάθε φορά που τον κοιτάω, θυμάμαι.
Και θυμήθηκα… πως δεν είμαι μόνος.
Μπορεί ο νους να ξεχνά,
αλλά η αγάπη θυμάται.
Αν αύριο σβήσει το φως μέσα μου,
ας υπάρχει εκείνος
να το κρατά αναμμένο απ’ έξω.
Αυτό είναι το φως που σώζει.
Το φως που… θυμάται για δύο.
Καλή σου νύχτα..
μνήμη. Μάλλον ο Σέργιος
