Τα τελευταία 35 χρόνια στο πλαίσιο της επαγγελματικής μου δραστηριότητας που είναι η εφαρμοσμένη κοινωνική και καταναλωτική έρευνα έχω συναντήσει πολλά παράδοξα (τα παράδοξα πολύ συχνά είναι ενδείξεις κοινωνικών αλλαγών και μεταβάσεων). Κάποια από τα πιο επίκαιρα παράδοξα φαίνεται να συνδέονται με συγκεκριμένους ηλικιακούς αποκλεισμούς.
Το 2022 η εφαρμοσμένη καταναλωτική έρευνα συνεχίζει αντανακλαστικά σε πολλές κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών να παραγγέλνεται με ηλικιακή στόχευση που σταματά στα 55 χρόνια αγνοώντας τη δημογραφική πραγματικότητα της χώρας (οι Έλληνες 50+ αριθμούν στο 43% του συνολικού πληθυσμού με βάση την απογραφή του 2021 , 4.622.771 εκατομμύρια από τα 10.678.632).
Παράδειγμα η τηλεοπτική αγορά και ο τρόπος που τα κανάλια αξιοποιούν τις μετρήσεις στις οποίες βασίζεται η αγορά του τηλεοπτικού χρόνου, ο οποίος συχνά αγνοεί το κοινό πάνω από 55 ως μη δυναμικό εμπορικά. Το παράδοξο είναι πως ενώ οι νέοι σταθερά απομακρύνονται από τη γραμμική τηλεόραση, οι τηλεοπτικοί σταθμοί τείνουν να αγνοούν το ίδιο τους το ακροατήριο.
Στη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και στη συνέχεια της υγειονομικής κρίσης, είδαμε πως το εισόδημα των 55+ ήταν πολύ συχνά αυτό που στήριξε τις νεότερες γενιές. Σε πανελλαδική on-line μέτρηση 1000 ατόμων ηλικίας 18-65 ετών που έτρεξε το Νοέμβριο του 2022, στο πλαίσιο της ερευνητικής πλατφόρμας People of Greece της qed, προέκυψε πως το ποσοστό που δηλώνουν ότι τους βοηθούν οι γονείς τους ανά ηλικιακή ομάδα διαμορφώνεται ως εξής: 17-24 ετών: 88%, 25-34 ετών: 61%, 35-44 ετών: 47%, 45-54 ετών: 51%.
Επιπλέον, το εκλογικό αποτέλεσμα άρα και η τύχη της χώρας καθορίζεται περισσότερο από τις ηλικίες 50+ και λιγότερο από τους νεότερους ψηφοφόρους.
Τέλος, η αγοραστική δύναμη των ηλικιών 50+ κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητη είναι και μάλιστα συχνά καταγράφουμε εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα στις συνήθειες των 50+ με αυτές των παιδιών τους (χρηματοδότες αλλά και μιμητές των συνηθειών των νεότερων γενεών).
Άρα, η ηλικιακή στόχευση των επιχειρήσεων οφείλει να ανοίξει στις ηλικίες άνω των 55 και αρκετοί επιχειρηματικοί κλάδοι να προσαρμοστούν στη δημογραφική πραγματικότητα της χώρας.
Αφετέρου όμως, οι ίδιοι οι νέοι πολύ συχνά δηλώνουν στις έρευνές μας πως στην Ελληνική κοινωνία η silver γενιά έχει πολύ μεγαλύτερη κοινωνική και οικονομική ισχύ από τους ίδιους και πως θεωρούν τις αγορές του εξωτερικού ως πιο youth friendly (brain drain). Έτσι οι νέοι σήμερα χρειάζονται και ζητούν περισσότερες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας, καλύτερους και πιο οργανωμένους τρόπους ένταξής τους στους διάφορους κλάδους της οικονομίας, σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, δίκαιη και γρήγορη μισθολογική εξέλιξη και ορίζοντα προοπτικών για να χτίσουν τη ζωή τους αυτόνομα και με αξιοπρέπεια. Στην Ελλάδα ας μη ξεχνάμε οι νέοι έως 25 ετών συμμετέχουν ποσοστιαία σαφώς λιγότερο από τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες στο εργατικό δυναμικό της χώρας.
Αν θεωρήσουμε ως αποδέκτη των παραπάνω διαπιστώσεων το κόσμο των επιχειρήσεων προκύπτουν δύο σημαντικά συμπεράσματα που συνδέονται με δύο διαφορετικούς ηλικιακούς αποκλεισμούς, ο ένας αφορά στους νέους και ο άλλος στους 55+. Αφενός προκύπτει η προτροπή να προσαρμόσουν την ηλικιακή στόχευση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους στη δημογραφική πραγματικότητα της χώρας και αφετέρου αναδεικνύεται η αναγκαιότητα να δημιουργήσουν ευκαιρίες για οργανωμένη ένταξη της νέας γενιάς στο στελεχιακό τους δυναμικό.
Χριστίνα Καράμπελα
Διευθ.Σύμβουλος qed,Εταιρία Κοινωνικών κι Εμπορικών Ερευνών
