Ήταν μια φορά κι έναν καιρό μια γιαγιά, που όταν έφυγε πλήρης ημερών, τα παιδιά της βρήκαν, ανάμεσα σε διάφορα memorabilia, ένα κουτί με μια ετικέτα «Στα εγγόνια μου».
Ανοίγοντας, βρήκαν δύο καρύδια (άσπαστα) κι ένα όμορφο, καλοξυσμένο μολυβάκι. Μαζί κι ένα σημείωμα που έλεγε:
«Αγαπημένα μου παιδάκια: Μοιραστείτε τα καρύδια (δύο ήταν τα εγγόνια) και μην τα σπάσετε να τα φάτε (τι να έτρωγαν άλλωστε, αναρωτήθηκαν οι γονείς των εγγονιών!). Φυλάξτε τα να σας θυμίζουν πόσο σκληρή δουλειά χρειάζεται για να γίνει ένας καρπός και πόσο, ακόμα κι αφού τον δρέψετε, θέλει κι άλλο κόπο και σοφία για να τον γευτείτε και να μην τον σπαταλήσετε… Το μολύβι είναι η γνώση, το εργαλείο σας για τη ζωή. Φροντίστε πάντα να είναι καλοξυσμένο για να γράφει ωραία στο μυαλό σας όλα αυτά που θα σας διδάξουν οι δάσκαλοί σας.»
Δεν θυμάμαι πια πού τη διάβασα αυτή την ιστορία, μάλλον σε κάποιο παραμύθι που διάβαζα στα μωρά μου την ώρα της σούπας. («Ιστορίες που λέμε στα παιδάκια για να τρώνε τη σούπα τους», αλήθεια, υπήρχε αυτό το βιβλίο!).
Αν ήταν εκεί, σίγουρα τα παιδιά μου δεν τη θυμούνται, αφού το διάβασμα στο κρεβάτι μετά το βραδινό ήταν το πρελούδιο για έναν βαθύ ύπνο.
Κοίτα όμως πώς κάποια μηνύματα γράφουν στο λάθος κοινό-στόχο, εν προκειμένω σε εμένα παρά στα κοιμώμενα βρέφη. (Αυτό το φαινόμενο το συνάντησα κι αργότερα στην καριέρα μου στη διαφήμιση, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Ίσως βέβαια και οι δικές μου παιδικές καταβολές, όπου η μάθηση και η εκπαίδευση ήταν τα δύο, εξ ορισμού και κατά προτεραιότητα, αγαθά που προέτασσαν οι γονείς μας, στον αδελφό μου και μένα, ως εκ των ων ουκ άνευ για να πάμε παρακάτω σε παροχές τύπου παιχνίδια, διασκέδαση, ταξίδια, ρούχα κλπ. Ο υπαινιγμός (γιατί οι γονείς μας δεν έκαναν ποτέ κήρυγμα) ήταν, θα σας μορφώσουμε όσο μπορούμε καλύτερα, γιατί αυτή την «περιουσία» δεν μπορεί να τη χάσετε, ούτε να σας την πάρει κανείς. Εμείς παρέχουμε τα ζητούμενα, ό,τι και όσο τραβάτε, κι εσείς το φιλότιμο να τα αξιοποιήσετε, και την ικανότητα να τα καρπωθείτε… Fair deal.
Πολύ-πολύ αργότερα και πολύ-πολύ πρόσφατα, που by default αρχίζουν να σε απασχολούν τέτοια θέματα, άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι δεν αρκεί να δίνεις / αφήνεις / κληροδοτείς. Πρέπει και ο λαβών να εκτιμάει, να (ξέρει να) αποδέχεται και να τιμά την προσφορά / κληρονομιά σου.
Είναι λίγο σαν τα δώρα. Όσο είναι τέχνη να δωρίζεις (με ενσυναίσθηση, με νοιάξιμο για τις επιθυμίες του άλλου), άλλο τόσο είναι τέχνη να αποδέχεσαι (με αληθινή ευγνωμοσύνη) το δώρο / προσφορά / κληροδότημα.
Στο θέμα οικογενειακή κληρονομιά, νόμοι πάνε κι έρχονται στο τμήμα κληρονομικού δικαίου του αστικού δικαίου ανά τους αιώνες, διαθήκες κατατίθενται σε συμβολαιογράφους ή θυρίδες, καταπιστεύματα και μη κερδοσκοπικά ιδρύματα διασφαλίζουν περιουσίες, κληροδότες και κληρονόμους. Μην ξεχνώντας, ότι το δώρο, όπως και η κληρονομιά, δεν είναι υποχρέωση ούτε οφειλή.
Όμως το ερώτημα τι κληρονομιά αφήνουμε ως γενιά, προφανώς δεν αφορά τις ιδιωτικές-οικογενειακές συνθήκες μας – αν κι από εκεί πάντα ξεκινάει η όλη μας αγωγή και συλλογική κοινωνική συμπεριφορά.
Αφορά το συνολικό αποτύπωμα που διαφέρει από γενιά σε γενιά, όπως το δακτυλικό αποτύπωμά μας από του διπλανού μας. Κι αναλύεται σε πολλά επί μέρους αποτυπώματα, όπως στο αποτύπωμα στο περιβάλλον, στον πολιτισμό, στις επιστήμες, στην τεχνολογία.
Η αξία της κληρονομιάς που αφήνει μια γενιά στην επόμενη συμποσούται, πιστεύω, σε ένα χαρακτηριστικό, κι αυτό είναι κατά πόσο παραδίδεται στην επόμενη γενιά ένας κόσμος καλύτερος από αυτόν που παραλήφθηκε από την προηγούμενη. Και μιλώντας για τη δική μας, των baby boomers και early Gen-X, αν και μπορεί να πει κανείς ότι ο πήχης που μας παραδόθηκε από τη γενιά που έβγαινε από έναν παγκόσμιο πόλεμο δεν ήταν πολύ ψηλά, θεωρώ ότι το τελικό, ως εδώ, μπιλάντσο, συμπεριλαμβάνοντας ουκ ολίγα άλματα και θαύματα, είναι θετικό.
Η συνέχεια (μα ναι, συνεχίζουμε, δείτε παράδειγμα το JAN!) θα δείξει: γιατί η πιο χρήσιμη κι αξιοποιήσιμη (όποια) κληρονομιά είναι αυτή που δίνεται εν ζωή, για να μπορεί να αλλάζει, για να αναπροσαρμόζεται στις ραγδαίες και συχνά καταιγιστικές αλλαγές της ζωής – όπως τη ζούμε σήμερα.
Σε αυτό το τεύχος, αγαπημένοι Jan-ers, οι αρθρογράφοι μας εξετάζουν το θέμα από κάθε σκοπιά, με αφηγήματα βιωματικά ή/και με αναλύσεις τεκμηριωμένες, πάντα με το ιδιαίτερο, προσωπικό JAN στυλ τους, που, όπως μας δείχνετε με κάθε τρόπο, έχετε πολύ αγαπήσει.
Διαβάστε εδώ:
Εργασιακός χώρος και η κληρονομιά της καθημερινότητας, από τη Μάρθα Μυλωνά
Θα κρυφτούμε από τα παιδιά;, από την Έφη Καρακίτσου
Μια διαθήκη διαφορετική από τις άλλες, από την Αναστασία Σιδέρη
Παρακαταθήκες – Και τζούφιες αποθήκες!, από την Εμμανουέλα Νικολαΐδου
ΟΥΝΕΣΚΟ- Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά, από την Κλέα Σουγιουλτζόγλου
Η κληρονομιά των νέων, ένα restart για όσους «ξέρουν» τη ζωή: Τι κληροδοτούν σε μας οι νέοι, κάνοντάς μας καλύτερους, από την Αγνή Μαριακάκη
Τι μένει τελικά;, από την Χριστίνα Τσίγκρη
Ποιο μπορεί να είναι το δικό σου αποτύπωμα;, από την Ξένια Κούρτογλου
Το έγκλημα να είσαι παιδί!, από την Ευτυχία Αλεξανδροπούλου
Τι αφήνουν πίσω τους για τις ερχόμενες γενιές οι boomers;, από την Τέτα Διαμαντοπούλου
Η Κληρονομιά που άφησε στην Ελλάδα ο Βασίλειος Μελάς, από την Έλενα Ντάκουλα
Κι ακόμα:
Πώς να παρουσιάζεστε στα Social Media: 10 απλά βήματα για personal branding για επαγγελματίες 50+, από τον Αλκιβιάδη Σιαράβα, Marketing, Communications & Corporate Citizenship Manager, KPMG στην Ελλάδα
Piraeus e-banking: Καθημερινές τραπεζικές συναλλαγές, στο χέρι μας, με το Piraeus app. Πιο εύκολα δεν γίνεται!
Τα ψηλοτάκουνα παπούτσια προκαλούν νεύρωμα Morton στο πόδι; Απαντάμε στις πιο συχνές σας ερωτήσεις., από τον Δρ. Κωνσταντίνο Ράπτη
Οδοντικά Εμφυτεύματα: Επένδυση στη Ζωή και την Αυτοπεποίθηση μετά τα 50, από τον Δρ. Γιώργο Μπουλντή
Η γνώμη των Ελλήνων για τις σχέσεις των πολιτών με το κομματικό σύστημα, από τη Χριστίνα Καράμπελα, qed, People of Greece
Οι Kalfayan Galleries παρουσιάζουν την ατομική έκθεση του Άγγελου Μεργέ με τίτλο «Off Season»
