Δεν είμαι προφανώς το μοναδικό μοναχοπαίδι που μεγάλωσε με μεγάλη και εκλεκτή παρέα. Λάτρεψα τα βύσσινα επειδή ο σκάνταλος Τρελαντώνης, ο απίθανος ήρωας του ομώνυμου παραμυθιού της Πηνελόπης Δέλτα, που κυκλοφόρησε το 1932, τρελαινόταν να τα ξεκουκουτσιάζει και να βάφει τα χέρια του κόκκινα μέχρι τα μπράτσα. Σκαρφάλωσα με τη Χάιντι στα Ψηλά Βουνά (Γιοχάνα Σπίρι,1880) όταν πήγε να ζήσει εκεί με τον μονόχνοτο παππού της και έκλαψα όταν την ανάγκασαν να επιστρέψει στην πόλη για να “συμμορφωθεί”. Με την Πολυάννα (1913, Έληνορ Πόρτερ) ταξίδεψα μέχρι το Χόλυγουντ, προσπαθώντας να θυμάμαι πάντα το Παιχνίδι της Χαράς, που τη βοηθούσε να αντιμετωπίζει ακόμα και τις μεγαλύτερες αναποδιές. Επιπλέον, είχα δημιουργήσει μια φίλη φανταστική, την Αλή, που ερχόταν παντού μαζί μου και ήξερε όλα τα μυστικά μου.
Είμαι όμως μάλλον από τα λιγοστά παιδιά που είχαν την τιμή να ακούσουν από τον γονιό τους μια αφήγηση που ξεπερνάει σε φαντασία ακόμα και φτασμένους παραμυθάδες. Ήμουν μάνα στα 22 και ήδη αφοσιωμένη στα παραμύθια που διάβαζα στη μικρή μου Έλλη, όταν χρειάστηκε να συγκατοικήσουμε για ένα διάστημα με τους γονείς μου. Το σπίτι μας στο Χαλάνδρι είχε ένα τεράστιο καθιστικό με μπαλκονόπορτα από μια άκρη στην άλλη. Όμορφο σπίτι, όμορφη θέα. Εκεί λοιπόν, παρακολουθούσα τον πατέρα μου να κάνει όλη μέρα τρία βήματα μπροστά και τρία πίσω, στο ίδιο σημείο, με τα χέρια δεμένα στην πλάτη, κρατώντας τα κλειδιά του που κουδούνιζαν ρυθμικά. Όχι μόνο δεν καταλάβαινα ποιος ήταν ο σκοπός αυτής της ψυχαναγκαστικής διαδρομής, αλλά τον ρωτούσα με θυμό για ποιο λόγο δεν περπατούσε όλο το σαλόνι μέχρι τη βεράντα να δει και τον κήπο με τα λουλούδια.
Μια μέρα μου έδωσε την απάντηση: είχε περάσει 6 μήνες σε ένα κελί στην απομόνωση, φυλακισμένος των Γερμανών στη διάρκεια της Κατοχής. Μου περιέγραψε λακωνικά τον ασφυκτικά στενό χώρο χωρίς παράθυρο, τις εικονικές εκτελέσεις, τη βρομιά και τη συνήθεια που καλλιέργησε να κάνει αυτά τα 6 βήματα μπρος-πίσω για να μην ατροφήσει εντελώς το μυϊκό του σύστημα. Αντίστοιχα, έπρεπε να σκεφτεί έναν τρόπο για να υπολογίζει τον χρόνο, καθώς δεν ήξερε πότε ήταν μέρα και πότε νύχτα. Έτσι ξεκίνησε να γράφει μια ιστορία στο μυαλό του. Δεν είχε κανένα μέσο να την αποτυπώσει – μόνο ό,τι κρατούσε η μνήμη του κι αυτό που περισσότερο τον ενδιέφερε ήταν να υπάρχει συνέχεια, για να μην χάνει την επαφή του με την πραγματικότητα. Βγαίνοντας, έγραψε την ιστορία σε βιβλίο, που το έχω χειρόγραφο στο σπίτι μου, πολύτιμο κειμήλιο για όλους μας.
Τον θυμόμουν πολλά χρόνια αργότερα, όταν έφτιαξα στο μυαλό μου ένα παραμύθι για τον εγγονό μου. Δεν είναι ότι δεν του διαβάζαμε τα κλασικά. αλλά εκείνο ήταν απόλυτα διαδραστικό, πολύ πριν εφευρεθεί ο όρος. Μιλούσε για έναν μάστορα που είχε μια μεγάλη κόκκινη νταλίκα, μέσα στην οποία ήταν ταχτοποιημένα με μεγάλη τάξη όλα του τα εργαλεία. Και έτσι, όταν χρειαζόταν να επισκευάσει κάτι, έπαιρνε το φορτηγό, ανέβαινε βουνά, περνούσε θάλασσες, διέσχιζε κοιλάδες και φαράγγια με άγρια θηρία και διόρθωνε σπίτια που είχαν καταστραφεί από φωτιές ή πλημμύρες, φροντίζοντας τους συμπολίτες του. Η αφήγηση ξεκινούσε με την προτροπή στο μικρούλι μας να κλείσει τα μάτια του και να κοιμηθεί, αλλά όσο εξελισσόταν το παραμύθι, τόσο εκείνος ενθουσιαζόταν και κατέληγε όρθιος να μου περιγράφει με έκσταση και με τα μικρούτσικα χεράκια του να σχεδιάζουν στον αέρα το φορτηγό και τα λαμπερά εργαλεία. Αργότερα, ήρθε στην παρέα και η αδελφή του και τους παρακολουθούσα συνεπαρμένη να προσθέτουν νέα, καταπληκτικά επεισόδια στην ιστορία. Έβρισκα κι εγώ την ευκαιρία να τους περνώ διάφορα μηνύματα για τις αξίες που θα είναι καλό να κρατούν μέσα τους, μεγαλώνοντας.
Αυτή η άσκηση της φαντασίας, ενισχυμένη και από όλα τα υπέροχα παραμύθια και λογοτεχνήματα που διάβασα και διαβάζω, παραμένει πάντα η καταφυγή μου όταν δεν θέλω να σκέφτομαι δύσκολα πράγματα. Δεν χρειάζεται να ξέρεις να το κάνεις ούτε να έχεις κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο. Θέλει μονάχα να βρεις τον τρόπο να πεις στον εαυτό σου το παραμύθι που θέλει να ακούσει για να νιώσει πιο καλά…
Και μια χρήσιμη (ίσως) ιδέα: Γράψτε από τη μνήμη και τη φαντασία σας μια ιστορία από τη ζωή σας, ένα παραμύθι για τα παιδιά και τα εγγόνια σας, τις συνταγές της γιαγιάς σας και αξιοποιήστε την τεχνολογία για να τα “δέσετε” σε ένα μικρό βιβλιαράκι, σε όσα αντίτυπα επιθυμείτε, και να τους το μοιράσετε σαν το πιο γλυκό, πολύτιμο δώρο.
