Ο Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989) ζωγράφισε τους 12 μήνες αλληγορικά σαν γυμνούς αγγέλους με φτερά: Γενάρης, Φλεβάρης, Μάρτης, Απρίλης, Μάης ,Γιουνης, Γιούλης, Αύγουστος, Σεπτέμβρης, Οκτώμβρης, Νοέμβρης και ο Δεκέμβρης με την δική του μορφή να συμβολίζει την φθορά και το γήρας του χειμώνα της ζωής.
Σώματα γυμνά, ηδονικά και συνάμα ιερατικά, που δίνουν ανθρώπινη υπόσταση στους μήνες.
Κάθε μήνας απεικονίζεται σαν ένα ωραίο αγόρι λες και βγήκε από πρώιμη παγανιστική, βυζαντινή αγιογραφία ακολουθώντας την σχολή του δασκάλου του Φ. Κόντογλου.
Με μια εκρηκτική δημιουργική ‘ιερή μανία’ ο Γιάννης Τσαρούχης εισβάλει στο ελληνικό εικαστικό γίγνεσθαι με το ανατρεπτικό ταλέντο του και το οξυδερκές μυαλό του. Ζωγράφος, σκηνογράφος, δοκιμιογράφος φέρνει την επανάσταση και σφραγίζει την γενιά του ’30 με την έντονη και πολυδιάστατη παρουσία του.
Τα έργα του και η μοντέρνα σκέψη του δημιουργούν μια καινούργια απελευθερωμένη κουλτούρα που γεφυρώνει την ‘βυζαντινίζουσα’ ανθρωποκεντρική νεοελληνική τέχνη με τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό.
Η αισθητική του κυριαρχεί παντού στην ζωγραφική, στα σκηνικά, στα κοστούμια ακόμα και στην κοινωνική ζωή, με το viral καυστικό του χιούμορ.
Όλοι οι σπουδαίοι δημιουργοί της εποχής συνεργάζονται μαζί του, ο Κάρολος Κούν, ο Αλέξης Μινωτής, η Μαρία Κάλλας, ο Franco Zeffirelli, o Μιχάλης Κακογιάννης και τόσοι άλλοι που αναζητούσαν την λάμψη του ταλέντου του.
Έχει εφεύρει ένα στυλ μοναδικό που περικλείει το αρχαιοελληνικό, το βυζαντινό, την λαϊκή παράδοση, με τον αέρα της Ευρώπης που απέκτησε στο Παρίσι «συνομιλώντας» με τα σύγχρονα ρεύματα του νεωτερισμού.
Εμπνευσμένος από την αγιογραφία και τον Θεόφιλο απεικονίζει τις «τέσσερις εποχες» με ανθρώπινες νεανικές μορφές και τους μήνες σαν αναγεννησιακούς αγγέλους, σε μια εικαστική σκηνοθεσία μαγική, Διονυσιακή, «Τσαρούχικη».
Σεπτέμβρης (λατινική ρίζα septem – έβδομος), από το αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο.
Σεπτέμβρης, ο μήνας που προαναγγέλει το μελαγχολικό φθινόπωρο και μας οδηγεί στον χειμώνα.
Ο μήνας της μετάβασης από το καλοκαίρι στην χειμερινή ισημερία, όταν τα χρώματα αλλάζουν και πέφτουν αρμονικά τα φύλλα από τα δένδρα σκορπώντας χρυσές ανταύγειες παντού.
Αυτή την μεταμόρφωση του φυσικού τοπίου θέλησε να αναπαραστήσει με μοναδική έμπνευση ο Γιάννης Τσαρούχης ζωγραφίζοντας τον ίδιο τον μήνα με τα χαρακτηριστικά ενός ημίγυμνου αισθησιακού αγοριού που κάθεται μελαγχολικά σε μια πέτρα περιμένοντας την Άνοιξη και τον έρωτα.
Το αγόρι έχει ουράνια φτερά γιατί είναι ο «δαίμονας» του φθινοπώρου που θα φέρει τα πρωτοβρόχια το κρύο και μια νέα αρχή, μετά την ραστώνη του καλοκαιριού.
Επειδή καμμία περιγραφή δεν είναι αρκετή για να μεταδώσει την γοητεία και την ατμόσφαιρα του «απαράμιλλου» Γιάννη Τσαρούχη σας παροτρύνω να επισκεφθείτε το σπίτι του – Μουσείο, Πλουτάρχου 28 στο Μαρούσι, για να μαγευθείτε και να μυηθείτε στον βαθειά ελληνικό κόσμο του, πολύτιμη παρακαταθήκη για την ιστορία της ελληνικής ζωγραφικής.
