Η ρομποτική ορθοπαιδική, και ειδικά το σύστημα MAKO, αποτελεί πραγματική πρόοδο στην ολική αρθροπλαστική γόνατος και ισχίου, αλλά όχι απόλυτα για τους λόγους που διαφημίζονται συνήθως. Η τεχνολογία προσφέρει πραγματικά πλεονεκτήματα στην ακρίβεια τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και τον προεγχειρητικό σχεδιασμό, όμως δεν “κάνει θαύματα” ούτε αντικαθιστά την εμπειρία του χειρουργού. Η αλήθεια είναι ότι τα αποτελέσματα εξαρτώνται περισσότερο από την ικανότητα του ιατρού, την κατάλληλη επιλογή εμφυτευμάτων και τη συνολική χειρουργική τεχνική παρά από το ρομπότ αυτό καθαυτό. Ας δούμε λοιπόν τι προσφέρει πραγματικά η ρομποτική τεχνολογία, τι είναι υπερβολή και πώς μπορείτε να αξιολογήσετε τι σας ταιριάζει.

Τι είναι πραγματικά η ρομποτική αρθροπλαστική;

Η ρομποτική ορθοπαιδική αναφέρεται σε συστήματα με συνηθέστερα το MAKO (Stryker) που χρησιμοποιούν ρομποτικό βραχίονα για να υποβοηθήσουν τον χειρουργό κατά τη διενέργεια της αρθροπλαστικής. Σημαντική διευκρίνιση: Το ρομπότ δεν χειρουργεί μόνο του. Ο ορθοπαιδικός χειρουργός έχει τον απόλυτο έλεγχο, ενώ η τεχνολογία λειτουργεί ως εργαλείο ακριβείας.

Πώς λειτουργεί; Πριν την επέμβαση, γίνεται ειδική αξονική τομογραφία και δημιουργείται εξατομικευμένα ένα τρισδιάστατο μοντέλο της άρθρωσης. Ο χειρουργός σχεδιάζει ψηφιακά την επέμβαση, καθορίζοντας πού θα αφαιρεθεί οστό και πώς θα τοποθετηθούν τα εμφυτεύματα ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς. Στο χειρουργείο, ο ρομποτικός βραχίονας καθοδηγεί τον χειρουργό να μείνει εντός των προκαθορισμένων ορίων, παρέχοντας απτική ανατροφοδότηση.

Αυτό λοιπόν οδηγεί σε μεγαλύτερη ακρίβεια στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων – κάτι που είναι σημαντικό για τη μακροβιότητα της άρθρωσης και τη λειτουργικότητά της.

Τα πραγματικά πλεονεκτήματα (χωρίς υπερβολές)

Ας είμαστε ειλικρινείς: η ρομποτική αρθροπλαστική προσφέρει αξιόλογα πλεονεκτήματα, αλλά όχι τόσο δραματικά όσο υπόσχεται το marketing.

• Εξατομικευμένος σχεδιασμός: Η δυνατότητα να δημιουργηθεί ένα τρισδιάστατο μοντέλο της δικής σας ανατομίας βοηθά τον χειρουργό να προσχεδιάσει την επέμβαση με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Αυτό είναι χρήσιμο, ειδικά σε ασθενείς με συγγενείς ανωμαλίες ή όταν έχουν προηγηθεί επεμβάσεις στην ίδια περιοχή.
• Βελτιωμένη ακρίβεια τοποθέτησης: Η διεθνής βιβλιογραφία αποδεικνύει ότι η ρομποτική τεχνολογία βελτιώνει την ακρίβεια στην τοποθέτηση εμφυτευμάτων σε σχέση με τις κλασικές παλιές μεθόδους γεγονός που επηρεάζει τη μακροπρόθεσμη φθορά των εμφυτευμάτων.
• Δικλείδα ασφαλείας: Το ρομποτικό σύστημα περιορίζει τον κίνδυνο μεγάλων σφαλμάτων κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για λιγότερο έμπειρους χειρουργούς.

Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι: η μακροχρόνια εμπειρία και η εξειδίκευση του χειρουργού αποτελούν ακόμη και σήμερα τους βασικότερους παράγοντες για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα.

Οι υπερβολές και οι παγίδες του marketing

Η αγορά ιατρικής τεχνολογίας είναι δισεκατομμυρίων ευρώ και το marketing γύρω από τη ρομποτική ορθοπαιδική συχνά υπερβάλλει. Να λοιπόν κάποιοι συχνοί “μύθοι”

Μύθος 1: “Ταχύτερη ανάρρωση” Πολλές διαφημίσεις υπόσχονται δραματικά ταχύτερη ανάρρωση, όπως για παράδειγμα ικανότητα οδήγησης από τις πρώτες ημέρες και επιστροφή στην εργασία εντός δέκα ημερών. Η αλήθεια; Η ανάρρωση εξαρτάται κυρίως από τις τεχνικές προσπέλασης ελάχιστης επεμβατικότητας (π.χ. ALMIS), τη φυσική σας κατάσταση και το πρόγραμμα φυσικοθεραπείας.

Μύθος 2: “Μηδενικές επιπλοκές” Καμία τεχνολογία δεν εξαλείφει τις επιπλοκές. Η ρομποτική τεχνική μειώνει σημαντικά ορισμένους κινδύνους, αλλά δεν είναι πανάκεια.

Μύθος 3: “Αναίμακτη επέμβαση” Η αρθροπλαστική γόνατος και ισχίου αποτελούν μείζονες επεμβάσεις και ο όρος αναίμακτη επέμβαση είναι παραπλανητικός. Ειδικότερα, με τα σύγχρονα πρωτόκολλα διεγχειρητικής αναισθησιολογικής φροντίδας, τις τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας και το σύντομο χρόνο εκτέλεσης της επέμβασης η απώλεια αίματος είναι ελάχιστη, δεν απαιτούνται παροχετεύσεις και οι ασθενείς μας δε μεταγγίζονται.

Μύθος 4: “Όλοι οι Ορθοπαιδικοί κάνουν ρομποτικές επεμβάσεις”. Το ρομποτικό σύστημα ΜΑΚΟ, το οποίο έχει καταξιωθεί ως το πιο αξιόπιστο ρομποτικό σύστημα παγκοσμίως έχει πολύ αυστηρά κριτήρια πιστοποίησης ορθοπαιδικών με αποτέλεσμα ελάχιστοι ορθοπαιδικοί χειρουργοί να έχουν τη δυνατότητα εκπαίδευσης και εκτέλεσης αυτών των επεμβάσεων στη χώρα μας. 

Πότε αξίζει πραγματικά η ρομποτική τεχνολογία;

Η ρομποτική αρθροπλαστική μπορεί να προσφέρει πρόσθετη αξία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις:

• Ασθενείς με σύνθετη ανατομία: Συγγενείς παραμορφώσεις, προηγούμενα χειρουργεία ή δύσκολη ανατομία του ασθενούς απαιτούν το ρομποτικό πρωτόκολλο λόγω της δυνατότητας του να εκτελεί “patient – specific 3D” προεγχειρητικό σχεδιασμό και ακριβή ευθυγράμμιση.
•  Συνδυασμός με προηγμένες τεχνικές: Όταν συνδυάζεται με ελάχιστα επεμβατικές προσπελάσεις όπως η ALMIS τότε μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικά καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα.
• Νεότεροι, δραστήριοι ασθενείς που θέλουν πλήρη επάνοδο σε αθλητικές δραστηριότητες με καλύτερα “functional outcomes” και μικρότερο κίνδυνο πρόωρης χαλάρωσης των εμφυτευμάτων.
• Ασθενείς με μεγάλη συνδεσμική χαλαρότητα το ρομποτικό σύστημα ΜΑΚΟ επιτρέπει διεγχειρητικά εξισορρόπηση της άρθρωσης σε πραγματικό χρόνο αποφεύγοντας την ανάγκη για εκτεταμένες αποκολλήσεις μαλακών μορίων που προκαλούν αιμορραγία και πόνο.
• Τέλος, στις περιπτώσεις που υπάρχει ένδειξη για μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος, δηλαδή αντικατάσταση μόνο του ενός τμήματος της άρθρωσης έχει αποδειχτεί βιβλιογραφικά ότι η χρήση του ρομπότ εξασφαλίζει πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια στην τοποθέτηση του εμφυτεύματος και υπερτερεί σημαντικά σε σχέση με τα αποτελέσματα που εξασφαλίζουν οι κλασικές τεχνικές.

Τι να ψάξετε πραγματικά

Αντί να επικεντρωθείτε αποκλειστικά στο αν θα χρησιμοποιηθεί ρομπότ, θέστε στον χειρουργό σας τις σωστές ερωτήσεις:

• Ποια είναι η εμπειρία σας στην αρθροπλαστική; (Αριθμός επεμβάσεων ετησίως)
• Ποια τεχνική προσπέλασης χρησιμοποιείτε;
• Είστε διεθνώς πιστοποιημένος στη χρήση ρομποτικού συστήματος;

Ο συνδυασμός εξειδικευμένου χειρουργού, κατάλληλης τεχνικής, ποιοτικών εμφυτευμάτων και εξατομικευμένου πρωτοκόλλου αποκατάστασης είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες για την επιτυχή έκβαση μιας επέμβασης.

Συνοψίζοντας

Η ρομποτική ορθοπαιδική είναι πραγματική πρόοδος αλλά όχι μαγική λύση. Προσφέρει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, αλλά η επιτυχία της αρθροπλαστικής εξαρτάται πρωτίστως από την εμπειρία, την εξειδίκευση και την ολιστική προσέγγιση του χειρουργού. Ο Δρ. Ράπτης Κωνσταντίνος, ως στρατιωτικός ιατρός και διεθνώς πιστοποιημένος στη χρήση του συστήματος MAKO, κατανοεί και τις δύο πλευρές: τη δύναμη της τεχνολογίας και τη σημασία της κλινικής εμπειρίας.

Η βέλτιστη αρθροπλαστική δεν προέρχεται από το πιο προηγμένο ρομπότ, αλλά από τον κατάλληλο χειρουργό που γνωρίζει πότε και πώς να το χρησιμοποιεί.