Η πρώτη μου επαφή με άτομο με άνοια ήταν το 2013 με τη γιαγιά μου.
Εγώ τελείωνα το σχολείο και αυτή την καριέρα της.
Ήταν μία διακεκριμένη επιστήμονας, πασίγνωστη δερματολόγος με ένα μυαλό που πραγματικά «έκοβε». Όποιος την συναντούσε το έλεγε, είτε ήταν ασθενής της είτε όχι. Ήταν μια γυναίκα δραστήρια, έξυπνη, με χιούμορ, γνώσεις, spark.
Μόλις αποφάσισε να σταματήσει το ιατρείο (και σε αρκετά μεγάλη ηλικία) για Ελλάδα, και για γυναίκα, μη γελιόμαστε, άρχισε σιγά-σιγά η «πτώση» αυτού του τρομερού και φοβερού μυαλού της. Τα λόγια μπερδευόντουσαν, τα ονόματα περισσότερο, το χιούμορ της χανόταν και τα μάτια της άρχισαν να αποκτούν ένα απλανές βλέμμα.
Εμάς σιγά-σιγά μας ξεχνούσε. Έχω ακούσει ότι στην άνοια ελευθερώνεται πλήρως το υποσυνείδητο και μπορείς να εκφράσεις όσα δεν μπορούσες όσα χρόνια δεν την είχαν. Έχω επίσης ακούσει ότι κάποιες φορές έχεις – και κάποιες όχι επίγνωση του τι λες και τι κάνεις.
Για ένα άτομο που έχει άνοια δεν μπορώ ακριβώς να ξέρω πώς νιώθει. Για τα άτομα κοντά του όμως είναι πραγματικά τραυματικό. Ουσιαστικά βλέπεις τη μορφή αυτού που αγαπούσες αλλά δεν είναι πια αυτός που αγαπάς. Είναι πολύ περίεργο, πολύ τρομακτικό και πολύ πρωτόγνωρο, ακόμα και αν ξέρεις ότι υπάρχει.
Δεν ξέρω αν μπορούμε κάπως να βοηθήσουμε τον αγαπημένο μας. Ίσως και να μην μπορούμε. Ίσως και να μην έχει νόημα αν δεν μας αναγνωρίζει πια. Αλλά ίσως και ο πάσχων φοβάται και θέλει αυτό το γνώριμο άγγιγμά μας, ακόμα και αν μπορεί να μην γνωρίζει από ποιον είναι. Ίσως υπάρχει ακόμα η ανάμνηση. Είναι πολύ δυνατή.
Ακόμα θυμάμαι και ανατριχιάζω, λίγο καιρό πριν το τέλος, πώς μου είχε σφίξει το χέρι, χωρίς να μιλάει, απλώς σφίγγοντάς το. Άρα, ας είμαστε κοντά τους. Να μας νιώθουν.
Αφιερωμένο στην μνήμη της αγαπημένης μου γιαγιάς και διακεκριμένης γιατρού & καθηγήτριας Δερματολογίας, την Καίτη Μουλοπούλου-Καρακίτσου.
