“Θα βρέξει σήμερα – το νιώθω στο γόνατό μου”. Αυτή η φράση δεν είναι απλώς λαϊκή σοφία – είναι επιστημονική πραγματικότητα. Ο πόνος στις αρθρώσεις και τα οστά με την αλλαγή του καιρού οφείλεται κυρίως στις μεταβολές της βαρομετρικής πίεσης, της υγρασίας και της θερμοκρασίας που επηρεάζουν το αρθρικό υγρό και τους ιστούς γύρω από τις αρθρώσεις. Όταν πέφτει η ατμοσφαιρική πίεση (πριν από βροχή ή καταιγίδα), οι ιστοί διογκώνονται ελαφρώς, πιέζοντας τα νεύρα και προκαλώντας πόνο, ειδικά σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα ή παλιούς τραυματισμούς. Αν και δεν μπορείτε να αλλάξετε τον καιρό, μπορείτε να μάθετε πώς να προστατεύσετε τις αρθρώσεις σας και να μειώσετε τα συμπτώματα.

Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Η επιστήμη πίσω από το φαινόμενο.

Η σχέση μεταξύ καιρού και πόνου στις αρθρώσεις δεν είναι μύθος – υπάρχει ολόκληρος κλάδος της επιστήμης, η βιομετεωρολογία, που μελετά πώς το περιβάλλον επηρεάζει το ανθρώπινο σώμα. Έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 67% των ατόμων με αρθρίτιδα αναφέρουν επιδείνωση των συμπτωμάτων με καιρικές αλλαγές.

Οι κύριοι μηχανισμοί είναι:
Μεταβολές βαρομετρικής πίεσης: Όταν η ατμοσφαιρική πίεση μειώνεται απότομα (όπως πριν από βροχή), η πίεση που ασκείται στο σώμα μας επίσης μειώνεται. Αυτό επιτρέπει στους ιστούς γύρω από τις αρθρώσεις να διογκωθούν ελαφρώς, πιέζοντας τα νεύρα και προκαλώντας δυσφορία και πόνο.

Υγρασία και κρύο: Η αυξημένη υγρασία και οι χαμηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν το αρθρικό υγρό – το φυσικό λιπαντικό των αρθρώσεων. Όταν το υγρό γίνεται πιο παχύρρευστο από το κρύο, οι αρθρώσεις κινούνται πιο δύσκολα και εμφανίζεται δυσκαμψία.

Μειωμένη αιμάτωση: Το κρύο αναγκάζει το σώμα να προστατεύσει τα ζωτικά όργανα, μειώνοντας την αιμάτωση στα άκρα. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τους συνδέσμους και τους μυς γύρω από τις αρθρώσεις.

Αυξημένη ευαισθησία νεύρων: Αν έχετε υποστεί παλιό τραυματισμό ή έχετε χρόνια πάθηση, τα νεύρα στην περιοχή είναι ήδη ευαίσθητα. Οι καιρικές αλλαγές ενεργοποιούν αυτούς τους υποδοχείς πόνου πιο εύκολα.

Ποιους ανθρώπους επηρεάζει περισσότερο;

Η αλλαγή του καιρού δεν προκαλεί τον ίδιο πόνο σε όλους. Συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων είναι πιο ευάλωτες:

Άτομα με οστεοαρθρίτιδα: Η φθορά του αρθρικού χόνδρου κάνει τις αρθρώσεις πιο ευαίσθητες στις αλλαγές πίεσης.

Ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα: Η χρόνια φλεγμονή στις αρθρώσεις επιτείνεται με την υγρασία και το κρύο.

Άτομα με παλιούς τραυματισμούς: Μια παλιά κάκωση στο γόνατο, τον ώμο ή τη σπονδυλική στήλη συχνά “ξυπνά” με την αλλαγή του καιρού.

Ηλικιωμένοι: Η φυσική φθορά των αρθρώσεων με την ηλικία τούς καθιστά πιο ευαίσθητους.

Οι αρθρώσεις που επηρεάζονται συχνότερα:

• Γόνατα (η πιο συνηθισμένη περιοχή)
• Ισχίο
• Ώμοι
• Χέρια και καρποί
• Σπονδυλική στήλη (ιδίως αυχένας και οσφύς)

Πώς μπορείτε να ανακουφιστείτε από τον πόνο;

Αν και δεν μπορείτε να ελέγξετε τον καιρό, μπορείτε να ελέγξετε τον τρόπο που αντιδρά το σώμα σας. Ακολουθήστε αυτές τις πρακτικές συμβουλές:

1. Διατηρήστε τις αρθρώσεις ζεστές

• Φορέστε πολλά στρώματα ρούχων, ειδικά σε υγρές και ψυχρές ημέρες
• Χρησιμοποιήστε θερμοφόρα ή ζεστά επιθέματα στις επώδυνες περιοχές – η θερμότητα διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, βελτιώνει την κυκλοφορία και μειώνει τους μυϊκούς σπασμούς
• Κάντε ζεστά μπάνια ή ντους για γενική ανακούφιση

2. Μην σταματάτε την κίνηση

• Η τάση να μείνετε ακίνητοι όταν κρυώνετε επιδεινώνει τη δυσκαμψία
• Εκτελέστε ήπιες διατατικές ασκήσεις καθημερινά
• Περπατήστε, κάντε γιόγκα ή κολύμπι – η ήπια άσκηση διατηρεί την ευλυγισία και ενδυναμώνει τους μυς που υποστηρίζουν τις αρθρώσεις

3. Φαρμακευτική υποστήριξη

• Συζητήστε με ορθοπαιδικό για μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα που μειώνουν το οίδημα και τον πόνο
• Σε χρόνιες περιπτώσεις, εξετάστε πιο εξειδικευμένες θεραπείες όπως ενέσεις υαλουρονικού οξέος ή PRP

4. Φροντίστε τη διατροφή σας

• Εντάξτε τροφές με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες: Λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλες), καρύδια, ελαιόλαδο, μούρα
• Μείνετε ενυδατωμένοι για να διατηρείτε την ελαστικότητα των ιστών
• Αποφύγετε επεξεργασμένες τροφές που αυξάνουν τη φλεγμονή

5. Προλάβετε τον πόνο

• Παρακολουθήστε τις προβλέψεις καιρού και προετοιμαστείτε για ημέρες χαμηλής πίεσης
• Αυξήστε την προφύλαξη (θερμοφόρα, ασκήσεις) πριν επιδεινωθεί ο καιρός

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε ορθοπαιδικό χειρουργό;

Ο περιστασιακός πόνος με την αλλαγή του καιρού είναι φυσιολογικός, ιδίως αν έχετε ιστορικό αρθρίτιδας ή τραυματισμών. Ωστόσο, πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια όταν:

• Ο πόνος σας περιορίζει στις καθημερινές δραστηριότητες
• Παρατηρείτε πρήξιμο, ερυθρότητα ή θερμότητα στην άρθρωση που δεν υποχωρεί
• Η δυσκαμψία διαρκεί περισσότερο από 30 λεπτά το πρωί
• Τα συμπτώματα επιδεινώνονται παρά τα μέτρα αυτοφροντίδας
• Υπάρχει σημαντική μείωση του εύρους κίνησης

Ο Δρ. Ράπτης Κωνσταντίνος μπορεί να αξιολογήσει την κατάσταση των αρθρώσεών σας με κλινική εξέταση και απεικονιστικές εξετάσεις, και να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία – από συντηρητικές μεθόδους μέχρι πιο εξειδικευμένες παρεμβάσεις.

Συμπερασματικά,

Ο πόνος στις αρθρώσεις με την αλλαγή του καιρού είναι μια πραγματική κατάσταση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά δεν χρειάζεται να την υποφέρετε σιωπηλά. Με σωστή προετοιμασία, προληπτικά μέτρα και την καθοδήγηση ενός εξειδικευμένου ορθοπαιδικού, μπορείτε να διατηρήσετε την ποιότητα ζωής σας, ανεξάρτητα από το τι δείχνει το βαρόμετρο.

Μην αφήνετε τον καιρό να καθορίζει τη ζωή σας.