Λίγες εβδομάδες απομένουν μέχρι τη διενέργεια των Ευρωεκλογών και ενισχύεται η αμφίδρομη πολιτική επικοινωνία μεταξύ των υποψηφίων των κομμάτων και των ψηφοφόρων πολιτών.
Εμείς, η γενιά των boomers, έχουμε να διηγηθούμε πολλά στιγμιότυπα για το πώς διεξάγονταν οι εκλογές από την εποχή της νιότης μας μέχρι σήμερα.
Θυμάμαι τις αρχές της δεκαετίας του ’60 (παιδί τότε) τις παραμονές των εκλογών υπήρχε μια μεγάλη αναστάτωση στους δρόμους, στις πλατείες, στην πόλη. Έντονες πολιτικές συζητήσεις στα σπίτια, σε ολονύχτιες βεγγέρες ή συγκεντρώσεις που κυριαρχούσαν οι φωνές και οι διαπληκτισμοί μεταξύ φίλων και συγγενών, νέων και μεγαλύτερων, όπου και μοιράζονταν σταυρωμένα ψηφοδέλτια με προτιμήσεις υποψηφίων (όχι ότι αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρείται και σήμερα).
Οι υποψήφιοι πολιτικοί περιδιάβαιναν, με τους παρατρεχάμενους, τους δρόμους τις πλατείες τα καφενεία, τις αγορές τάζοντας στους πολίτες ότι μπορεί να φανταστεί κανείς (και γεφύρια θα σας κάνουμε και… παιδιά θα σας γεννήσουμε!!!) δηλαδή ο Θεός να φυλάει!
Έτσι περίπου επικοινωνούσαν με τους πολίτες.
Αργότερα μετά την μεταπολίτευση συγκροτήθηκαν εκ νέου τα πολιτικά κόμματα με στόχο την εφαρμογή της Δημοκρατίας στη χώρα μας, την διενέργεια έντιμων εκλογών και την επιλογή των αξιοτέρων εκπροσώπων των πολιτών στο Εθνικό Κοινοβούλιο.
Ο τρόπος της πολιτικής επικοινωνίας είχε διαφοροποιηθεί κάπως.
Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται τις τεράστιες προεκλογικές συγκεντρώσεις, οι οποίες με την βοήθεια της τότε τεχνολογίας (γερανοί, ελικόπτερα και εξειδικευμένοι εικονολήπτες) τις παρουσίαζαν πολύ μεγαλύτερες. Τα φωτισμένα μπαλκόνια των ομιλητών, τις αφίσες και τα φεϊγ-βολάν που πλημμύριζαν τους δρόμους και τις πλατείες, (η αφισσορρύπανση στο μεγαλείο της). Στην επαρχία τα χρωματιστά καφενεία ήταν «κάστρα πολιτικής διαμάχης». Με την ιδιωτική ραδιοφωνία και τηλεόραση αναπτύχθηκε και η πολιτική διαφήμιση και οι πολιτικές συζητήσεις και αυτά τα δυο μέσα υπήρξαν το σημαντικότερο επικοινωνιακό πολιτικό μέσον της εποχής.
Πάντα, μα πάντα ήταν απαραίτητη η επίσκεψη των ψηφοφόρων στα πολιτικά γραφεία των υποψηφίων για την μυστική συνομιλία (ρουσφέτι το λένε και δεν γνωρίζω την ετυμολογία και την προέλευση της λέξης).
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απάντηση που μου έδωσε φίλη μου υφυπουργός όταν την ρώτησα τι ζητάνε οι ψηφοφόροι κατά την προσωπική επικοινωνία: «Δεν μπορείς να φανταστείς» μου είπε «από την κατσίκα του γείτονα, μέχρι να τους γνωρίσω κάποιον γαμπρό ή νύφη!!!! Το κυρίαρχο όμως αίτημα είναι διορισμός στο δημόσιο».
Χαρακτηριστικό το στιγμιότυπο που ανέφερε ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος πρόσφατα σε συνέδριο:
«… Πριν από πολλά χρόνια, παραμονές εκλογών, ο πολιτικός αντίπαλος ενός υποψηφίου βουλευτή στην επαρχία, διέδωσε ότι ο αντίπαλος του πέθανε! Καθώς δεν υπήρχαν ακόμα ούτε τηλέφωνα και η διασταύρωση της είδησης ήθελε χρόνο, ο πολιτικός δεν εξελέγη αφού δεν πρόλαβε να αποδείξει… ότι ζούσε…».
Την τελευταία δεκαετία φθάσαμε στις νέες πρακτικές πολιτικής επικοινωνίας που αντικατέστησαν τις χιλιάδες αφίσες, τις χαιρετούρες, τα καφενεία των διαχωριστικών γραμμών, μείωσαν τα πληκτικά ραδιοφωνικά μηνύματα.
Καλώς ήλθες λοιπόν ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ στην πολιτική επικοινωνία, Facebook, Twitter, instagram, κ.α social media σε δράση.
Οι περισσότεροι υποψήφιοι (κυρίως στα αστικά κέντρα) έχουν αντιληφθεί ότι η εποχή έχει αλλάξει ανεπιστρεπτί και επιλέγουν την προώθηση της πολιτικής τους καμπάνιας μέσω του Διαδικτύου. Φωτογραφίες, ανακοινώσεις, σχόλια.
Η επικοινωνία του υποψηφίου με τους πολίτες ταχύτατη.
Χαμηλό το κόστος, άμεση μεταφορά μηνυμάτων, προσέλκυση ψηφοφόρων, ελκυστική επικοινωνία με τους ηλικιακά νέους και νέες.
Ταχύτατα μεταδίδεται το κομματικό και προσωπικό πολιτικό πρόγραμμα.
Ταχύτατα εντοπίζονται τα κυριότερα θέματα που απασχολούν την εκλογική τους περιφέρεια.
Ταχύτατα αξιολογούν την θέση τους στον πολιτικό προεκλογικό αγώνα.
Ταχύτατα εντοπίζουν το κατάλληλο κοινό για τους ίδιους.
Προσωπικά είμαι σίγουρη ότι αν δεν υπάρχει περιεχόμενο στα μηνύματα τους και αν η κοινωνική, επαγγελματική, ακαδημαϊκή τους διαδρομή δεν ανταποκρίνεται στις δυνατότητες τους πολύ λίγο θα βοηθηθούν στην εκλογή τους από τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες.
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ στον Αριστοτέλη, ο οποίος θεώρησε την τέχνη της ρητορικής ως αρχέτυπη μορφή πολιτικής επικοινωνίας. Υποστήριζε ότι ένας πολιτικός οφείλει να παρουσιάσει τον εαυτό του ως ικανό στο πολιτικό ακροατήριο:
1) με τον Λόγο και τα λογικά επιχειρήματα
2) με το το Πάθος, με το οποίο ο πολιτικός επιχειρεί να δημιουργήσει ελπίδα, εμπιστοσύνης, αισιοδοξία αλλά και φόβο και άγχος (θετικά και αρνητικά συναισθήματα) στον ακροατή και
3) με το Ήθος το οποίο προσδιορίζει τον χαρακτήρα του πολιτικού.
Ο δε Σωκράτης δίδασκε για την πολιτική επικοινωνία: «Πειθούς δημιουργός εστίν η ρητορική».
Η αναφορά μου στους φιλοσόφους έγινε για να εξισορροπήσω την αγωνία μου, παρατηρώντας ότι αβίαστα εκχωρούμε τις επιλογές μας, τη λήψη των αποφάσεων μας και την καθημερινότητά μας σε αλγόριθμους για να ανακουφιστούμε από την δύσκολη περιρρέουσα κοινωνική, οικονομική και πολιτική ατμόσφαιρα της εποχής.
