Πολύγλωσσος, εκπαιδευτής επιχειρηματικών Αγγλικών, λεξι(κο)πλάστης, τηλεοπτικός αστέρας παιχνιδιών γνώσης μακράς λάμψης και, προ παντός και κυρίως, συγγραφέας, ο Πάνος Δημάκης «ζωγραφίζει» το πορτρέτο του με δικά του λόγια, και μας εισάγει στον συναρπαστικό κόσμο του με σπάνια σεμνότητα για όσα έχει καταφέρει στην πολυδιάστατη καριέρα του ως σήμερα.
«Γεννήθηκα στην Αθήνα αλλά μετά το μαιευτήριο η οικογένειά μου επέστρεψε στην Αρκαδία, όπου και μεγάλωσα στα παράλια του νομού, στο Άστρος. Ωστόσο, ως την εφηβεία είχα μεγάλη περηφάνια που είχα γεννηθεί σε Αθηναϊκό μαιευτήριο, λες κι έπαιρνα κάποια πρωτευουσιάνικη αίγλη. Με καταβολές αποκλειστικά από την Πελοπόννησο εξ όσων γνωρίζω σε βάθος τουλάχιστον 150 ετών. Τα ψάχνω αυτά! Τα παιδικά μου χρόνια ήταν ευτυχισμένα, με ελάχιστο άγχος. Πολλά βιβλία, πολλοί φίλοι… Με ένα παράδοξο κράμα έντονης κοινωνικότητας και φυσικής συστολής, κάτι που συνεχίζεται ως το σήμερα.
Κατά την εφηβική μου ηλικία, θα έλεγα ότι η μετέπειτα πορεία μου επηρεάστηκε από κάποιους φωτισμένους δασκάλους, που ενθάρρυναν τη φυσική μου ροπή προς τη μάθηση. Θα ξεχωρίσω τον Άγγλο ιερέα John Legg, που ζούσε στην Ελλάδα και δίδασκε αγγλικά. Είναι ο σοφότερος άνθρωπος στον κόσμο… μου. Διαχρονικά, ακόμα και μετά τον θάνατό του πριν 15 χρόνια.
Επίσης, συνετέλεσε ότι οι γονείς μου ποτέ δεν εναντιώθηκαν σε οτιδήποτε τους ζητούσα που είχε σχέση με τη γνώση. Ποτέ δεν άκουσα τη φράση: «Κι άλλο βιβλίο;»
Από μικρός φάνηκε ότι αγαπούσα τις γλώσσες κι όταν ήρθε η ώρα να επιλέξω κατεύθυνση ήξερα ότι θα ήταν είτε Αγγλική είτε Ελληνική Φιλολογία. Σπούδασα αυτό που πίστευα ότι θα με ωθήσει περισσότερο, Αγγλική Φιλολογία, και θεωρώ ότι έκανα καλά. Άλλωστε, ποτέ δεν σταμάτησα να ασχολούμαι με την ελληνική γλώσσα, κάτι που αντικατοπτρίζεται στα δύο λεξικά που έχω γράψει αλλά και το podcast μου για την ελληνική γλώσσα. Η κατεύθυνσή μου στο πανεπιστήμιο ήταν η μετάφραση, μια αγαπημένη ενασχόληση που για πολλά χρόνια ήταν η κύρια εργασία μου.
Αγαπώ τις γλώσσες, μα πάνω απ’ όλα αγαπώ το φαινόμενο της γλώσσας. Είναι ένα σύμπαν που μπορεί να περιγράψει τα πάντα και να τα κάνει να ανθίσουν. Αυτό με οδήγησε να σκάψω στο υπόστρωμά της, στα ελληνικά αλλά και σε πολλές άλλες γλώσσες, με αποκορύφωμα τη δημιουργία της δικής μου γλώσσας, που βασίζεται σε αρχαίες, της Sreyth. Έγινα Tolkien πριν καν μάθω ποιος ήταν ο Tolkien!
Μέσα στα χρόνια εργάστηκα ως καθηγητής γλωσσών και μεταφραστής, αλλά και επιμελητής κειμένων και copywriter. Όλα είχαν κι έχουν να κάνουν με τη γλώσσα κι αυτό με κάνει ευτυχή γιατί όσο κι αν «λοξοδρόμησα», ο άξονας ήταν πάντα σταθερός. Θα ξεχωρίσω τους 18 μήνες που πέρασα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 ως μεταφραστής, μια αξέχαστη περίοδος που μου χάρισε εμπειρίες και φίλους. Φοβερό αίσθημα να ζεις από μέσα ένα τέτοιο γεγονός. Και δεν ξεχνώ το πρώτο-πρώτο μεταφραστικό γραφείο που δούλεψα και τη γλυκύτατη ιδιοκτήτριά του με τα στραβοσχεδιασμένα φρύδια.
Άρχισα να πηγαίνω στα παιχνίδια γνώσεων στα 25 μου γιατί ως μικρό παιδί τα έβλεπα με μανία. Δεν ήμουν ποτέ fan των παιχνιδιών τύχης. Η τύχη έχει το προνόμιο να είναι δημοκρατική· η γνώση απαιτεί σαφώς περισσότερη προσπάθεια κι αυτό με κινητοποιούσε. Αμφότερες, όμως, είναι σημαντικές και απόδειξη αυτού το Chase όπου για να κερδίσεις βοηθάει να έχεις κι από τα δυο. Εκεί πήγα γιατί με είχαν προσέξει σε παλιότερα παιχνίδια, θεωρούσαν ότι έχω το πακέτο αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι δεν πέρασα κι εγώ όλη τη δύσκολη και μακρά διαδικασία επιλογής από την οποία διήλθαν και οι υπόλοιποι εκατό υποψήφιοι Chasers.
Το 2018 άκουσα στα Κύθηρα μια ιστορία που με σημάδεψε. Χωρίς να έχω ξαναγράψει κάτι στη ζωή μου, γεννήθηκε μέσα μου η ανάγκη να αποτυπώσω αυτή την απίστευτη ιστορία στο χαρτί, δίνοντας όμως κυρίως κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις, κοινώς να πω αυτά που αναδύθηκαν μέσα μου όταν την άκουσα. Με άλλα λόγια, ιδέες για τη μοίρα, την ηθική, την ελεύθερη βούληση και την ανθρωποφάγα τάση της κοινωνίας να κατακρίνει ανεξέλεγκτα και να δημιουργεί τέρατα.
Παιδί αυτής της διεργασίας ήταν οι «Δεκαεπτά Κλωστές» που είχαν την τύχη να επιλεγούν από τη Μιρέλλα Παπαοικονόμου και τον Σωτήρη Τσαφούλια για να γίνουν η σειρά, η οποία παίχτηκε φέτος τον χειμώνα στην Cosmote TV και από το φθινόπωρο θα προβάλλεται στο MEGA.
Το 2023 εκδόθηκε το δεύτερο μυθιστόρημά μου, «Το Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών», ένα έργο μυθοπλασίας για την αρχομανία και τη δημαγωγία. Αλλά και για τη μάχη αγάπης και μίσους στην οικογένεια και την κοινωνία. Ετοιμάζεται κι αυτό σε σενάριο για το 2025. Φέτος το φθινόπωρο, εκδίδω από τη Διόπτρα το τρίτο μου μυθιστόρημα, τον «Ποσειδώνα», που το θεωρώ το πιο ολοκληρωμένο μου βιβλίο ως τώρα, ένα ταξίδι ανακάλυψης του εαυτού μας μέσα σ’ έναν κόσμο που κυριολεκτικά γκρεμίζεται.
Όταν με ρωτάνε τι με εμπνέει στη συγγραφή, δεν έχω μια ξεκάθαρη απάντηση να δώσω. Οι άνθρωποι που γνώρισα, οι συμπεριφορές που παρατήρησα, οι ταινίες που είδα και τα βιβλία που διάβασα, τα τοπία που αγνάντεψα, τα σκοτεινά μονοπάτια που ακολούθησα και οι φωτεινοί δρόμοι στους οποίους περιδιάβηκα και περπατώ ακόμα. Όσο για τη ζωή μου, με εμπνέουν οι αισιόδοξοι άνθρωποι, η θάλασσα, η μουσική και η βεράντα στο εξοχικό μου στα Αρκαδικά βουνά.
Στο άμεσο μέλλον, συνεχίζουμε για τέταρτη χρονιά στο Chase, ποιος να το έλεγε όταν ξεκινούσαμε; και για τρίτη χρονιά με το podcast μου «Χίλιες και μια λέξεις». Αυτό που είναι καινούργιο, πέρα από τον «Ποσειδώνα», είναι οι ομιλίες που κάνω σε εταιρείες για τη γνώση και τη μνήμη αλλά και μια εκπαιδευτική πλατφόρμα που ετοιμάζω και ελπίζω να είναι έτοιμη τον χειμώνα.
Με ενοχλεί απίστευτα η αλαζονεία και η υποκρισία των ανθρώπων. Όταν μετατρέπεται σε τοξικότητα, αυτό με βγάζει από τα ρούχα μου. Οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να κατασπαράξουν τον διπλανό τους για ασήμαντο λόγο. Τι φταίει; Σίγουρα, οι κάθε λογής δημαγωγοί (μέσα σε αυτούς εντάσσω και κάποιους influencers) πολώνουν την κοινωνία σε κάθε ευκαιρία. Μια σωστή παιδεία θα διαμορφώσει πιο υπεύθυνες και χαρούμενες γενιές, κυρίως γιατί αρχικά θα διαμορφώσει πιο υπεύθυνους και ανοιχτόμυαλους γονείς, που με τη σειρά τους θα εμφυσήσουν ιδανικά στα παιδιά τους αντί να διαιωνίζουν στερεότυπα αιώνων.
Δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς την εξερεύνηση και χωρίς τη μουσική. Ακόμα και τη μουσική την εξερευνώ αφού η αγαπημένη μου μουσική δεκαετία είναι η 1965-1975 στα περισσότερα είδη της ελληνικής και της ξένης μουσικής. Χρόνια που δεν έζησα αλλά τρελαίνομαι να «ανασκάπτω».
Αν έπρεπε να στείλω ένα μήνυμα στους μεγαλύτερους, θα τους έλεγα ότι είμαι ευγνώμων για τη σοφία που μας κληροδοτούν κι ότι θαυμάζω την αστείρευτη ενέργεια για δημιουργικότητα και δράση που επιδεικνύουν πολλοί από αυτούς. Αποτελούν πρότυπο για τους νέους για να μη λιμνάσουν στα χρόνια που έρχονται.»
