Χθες 12 Νοεμβρίου 2024, ξεκίνησε η 29η Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ (COP 2024) για την Κλιματική Αλλαγή, στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, με κύριους στόχους:
α) Tη δέσμευση των κρατών μελών να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη σε επίπεδο κατά πολύ κάτω από τους 2°C, με επιδίωξη τον 1,5°C.
β) Tη χρηματοδότηση των αναπτυσσομένων χωρών, ώστε να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίες) που σκοτώνουν ανθρώπους, καταστρέφουν υποδομές και προκαλούν βαρύτατες βλάβες.
Μακάρι οι συμμετέχοντες στη Συνδιάσκεψη, αρχηγοί κρατών, τεχνοκράτες, στελέχη και ειδικοί του θέματος, να ακούσουν «την οργισμένη φωνή» του πλανήτη που διαμαρτύρεται για τις βιαιοπραγίες εναντίον του.
Μακάρι να αντιληφθούν την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση της φύσης, τις απάνθρωπες καταναλωτικές συνήθειες που οδηγούν τον πλανήτη σε καταστροφή.
Να συνειδητοποιήσουν τη μόλυνση των θαλασσών, την αποψίλωση των δασών, την εξαφάνιση των ειδών, τους αιώνιους πάγους να λιώνουν, τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας να αυξάνεται επικίνδυνα.
Να δουν τους καύσωνες στη Γροιλανδία, τις φονικές πυρκαγιές στη Σιβηρία, Νορβηγία, Αμαζόνιο.
Να αντιληφθούν τις ασυνήθιστες καταιγίδες, τις καταστροφικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες, την ερημοποίηση τεράστιων περιοχών, την εξαφάνιση πολλών χερσαίων και υδρόβιων ειδών λόγω της υπερθέρμανσης, τις επιπτώσεις στη γεωργία, τη μόλυνση του νερού.
Ας δουν τις δυσάρεστες καταστάσεις που σχετίζονται με την υγεία.
Παρατηρούμε αύξηση των θανάτων από καύσωνες, πλημμύρες, θύελλες και άλλες φυσικές καταστροφές που προκαλούνται από την ανισορροπία του κλίματος.
Ειδικοί επιστήμονες σημειώνουν τρομακτικές αλλαγές στην κατανομή των ασθενειών που μεταδίδονται με δραματική ταχύτητα (βλ. Covid 19).
Ας ακολουθήσουν, οι σύνεδροι, τα εκατοντάδες χιλιάδες άτομα, (περιβαλλοντικοί μετανάστες λέγονται) που ξεριζώνονται από τον τόπο τους, τα σπίτια τους, εξαιτίας ακραίων κλιματικών φαινομένων. Ας θυμηθούν ότι οι ακραίες μεταβολές θέτουν σε κίνδυνο το ίδιο το δικαίωμα στην υγεία, στην ασφαλή διαβίωση και το δικαίωμα στην ίδια τη ζωή.
Η κλιματική αλλαγή είναι ένα φυσικό φαινόμενο που εξελίσσεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Ήταν πάντα μέρος του φυσικού κύκλου της Γης, αλλά η ανθρώπινη επίδραση στο κλίμα, που άρχισε να γίνεται αντιληπτή όταν η χρήση των ορυκτών καυσίμων αύξησε την παραγωγή του διοξειδίου του άνθρακα (στα τέλη του 18ου αιώνα – βιομηχανική επανάσταση) και επιτάχυνε τις αλλαγές του περιβάλλοντος σε μεγάλο βαθμό.
Οι παγκόσμιες διασκέψεις του ΟΗΕ, για την επικίνδυνη πλέον κλιματική αλλαγή, γνωστές και ως Συνδιασκέψεις των Μερών (Conference of the Parties – COP) ξεκίνησαν το 1995 και γίνονται κάθε χρόνο υπό την αιγίδα της «Σύμβαση – Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για διεθνή συνεργασία» που υιοθετήθηκε στην «Συνδιάσκεψη Κορυφής της Γης», στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας το 1992.
Οι σημαντικότερες διασκέψεις του ΟΗΕ:
•1995 – COP 1 στο Βερολίνο, όπου αναγνωρίστηκε η ανάγκη ενισχυμένης δράσης για την κλιματική αλλαγή
•1997 – COP 3 στο Κιότο της Ιαπωνίας, όπου υιοθετήθηκε πρωτόκολλο για την μείωση αερίων του θερμοκηπίου στις ανεπτυγμένες χώρες
•2007 – COP 13 στο Μπαλί της Ινδονησίας, όπου υιοθετήθηκε ο οδικός χάρτης που άνοιξε τον δρόμο για μια νέα συμφωνία
•2009 – COP 15 στην Κοπεγχάγη της Δανίας, όπου υιοθετήθηκε Συμφωνία διατήρησης της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 2°C
•2010 – COP 16 στο Κανκούν του Μεξικού όπου ιδρύθηκε το Πράσινο Ταμείο για το κλίμα, για στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή
•2015 – COP 21 στο Παρίσι, όπου υιοθετήθηκε η Συμφωνία του Παρισιού με στόχο τη διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας κατά πολύ κάτω από τους 2°C
•2021 – COP 26 στη Γλασκώβη του Ην. Βασιλείου, όπου ελήφθησαν δεσμεύσεις για τη μείωση της
χρήσης άνθρακα
•2022 – COP27 στο Σαρμ Ελ Σεΐχ στην Αίγυπτο, όπου υιοθετήθηκε συμφωνία, βάσει της οποίας οι πλούσιες χώρες θα αποζημιώνουν τις φτωχές για ζημιές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή
Ως προς την τρέχουσα COP-29 στο Μπακού, οι μελετητές δεν είναι αισιόδοξοι για τα συμπεράσματα της γιατί υπάρχει έλλειψη δεσμευτικών υποχρεώσεων, διαφορές στις προτεραιότητες των χωρών, έλλειψη συντονισμού και συνεργασιών και ανεπαρκής χρηματοδότηση.
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα πολύπλοκο πρόβλημα που απαιτεί παγκόσμια συνεργασία, βαθιές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές και μακροπρόθεσμη δέσμευση.
Εντούτοις παρά τις δυσκολίες γίνονται και θετικά βήματα για την αντιμετώπιση της όπως, η αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και η κινητοποίηση των κοινωνιών και των νεότερων γενεών.
