Εκείνη τη μέρα, σε ένα συνέδριο, το θέμα μου είχε να κάνει με την επιδραστικότητα των κοινωνικών δικτύων. Ανέλυα, αν θυμάμαι καλά, τα fake news, και πόσο εύκολα ακόμα και η «κουτσή Μαρία» έχει άποψη για τα «υλικά των πηνίων» ή την «ηλεκτροδυναμική των δορυφόρων».
Κάπως έτσι το έθεσα.
Στο διάλειμμα με πλησίασε ένα κορίτσι γύρω στα 20. Μου συστήθηκε, μου εξήγησε ότι είναι φοιτήτρια του Πολυτεχνείου και τα πηνία είναι ειδικότητά της. Και κατόπιν με εξαιρετικά ευγενή τρόπο, αλλά και χωρίς να μασά τα λόγια της, μου εξήγησε ότι… «δεν γίνεται πια να συνεχίζουμε να περιγράφουμε τα πράγματα με όρους σωματικής αναπηρίας… η κουτσή Μαρία δεν φταίει σε τίποτα».
Ναι, η νέα γενιά δημιουργεί το δικό της κληροδότημα για μας που προϋπήρξαμε και τους παραδώσαμε έναν κόσμο γεμάτο στρεβλώσεις, διαιρέσεις, προκαταλήψεις και υποσυνείδητο bullying.
Τις αποδομούν, τις προκαταλήψεις μας, μία μία, συστηματικά και μεθοδικά.
Ξεκουμπώνουν τις παλιές μας βεβαιότητες.
Ξηλώνουν τις παλιές και στρεβλές νοοτροπίες μας.
Δεν μεγαλώνουμε μόνο εμείς τα παιδιά μας.
Μας μεγαλώνουν κι αυτά.
Μας ξεβολεύουν.
Μας στέλνουν στα θρανία της αυτογνωσίας με ένα βλέμμα, ή ένα «όχι, δεν είναι ΟΚ αυτό που είπες».
Πότε παύεις να είσαι ηλικιωμένος; Ανεξαρτήτως ηλικίας;
Όταν δεν νοσταλγείς τη «δική σου καλύτερη εποχή».
Δεν ήταν καλύτερη.
Απλά εσύ ήσουν νεότερος και νοσταλγείς τα νεανικά σου χρόνια, τότε που ακόμα δεν στένευαν τα περιθώριά σου.
Η μεγάλη αλήθεια όμως είναι πως ο κόσμος ο δικός τους είναι καλύτερος, κι ας είναι αφάνταστα πιο δυσκολεμένος από τον δικό μας.
Προτιμώ την ελευθερία, την αυθεντικότητά τους, την ευθύτητα και το πάθος τους.
Στα χρόνια μου, φορούσαμε τη μπλε ποδιά και απαραίτητα την άσπρη κορδέλα στα μαλλιά. Το μίνι απαγορευόταν στο σχολείο, κι αν πήγαινες χωρίς το μαλλί πιασμένο πίσω έπεφτε παρατήρηση. Θα μιλούσες στον μπαμπά στον πληθυντικό… «μπαμπά θα με αφήσετε να βγω να παίξω;». Κουμάντο έκανε η γνώμη της γειτονιάς και της θείας Ευτέρπης… που ήταν ιερή. Θα κάναμε τα πάντα, θα υπομέναμε τα πάντα για χάρη της γνώμης του κόσμου.
Μεγαλώνοντας μάς περίμενε ο στενός κορσές της κοινωνίας, της εργασίας, εγκωμιάζοντας τη «συμμόρφωση» ως ευπρέπεια και οτιδήποτε άλλο ως επιπόλαιο.
Κι αν έφευγες λίγο από τα στεγανά της κοινωνίας, αν η φτιαξιά σου, τα ρούχα, τα μαλλιά, τα χόμπι σου ξέφευγαν από τα συνήθη καλούπια θα ήσουν δαχτυλοδειχτούμενος και σε κοινωνική καραντίνα.
Δεν μεγαλώνουμε μόνο εμείς τα παιδιά μας.
Μας μεγαλώνουν κι αυτά.
Μας ξεκουμπώνουν από τις ραφές των συνηθειών μας.
Με ένα βλέμμα που δεν χαρίζεται, με μια ερώτηση που δεν αποφεύγεται, με μια σιωπή που λέει «σκέψου το ξανά».
Δεν τους δώσαμε απλώς ζωή.
Τους δώσαμε τις παραδοχές μας, τις προκαταλήψεις μας, τα “έτσι είναι τα πράγματα”.
Και εκείνοι, με ένα αβάσταχτο για μας θράσος, έσκισαν το manual και έγραψαν δικό τους.
Και μας δείχνουν τον δρόμο ίσως να ξανασκεφτούμε:
Τα στενά παπούτσια που δεν τολμήσαμε να πετάξουμε.
Το “δουλεύω, άρα αξίζω.”
Το “σιώπησε για να μη φέρεις φασαρία.”
Το “γίνε αυτό που περιμένουν.”
Το “δεν είμαι αρκετός.”
Είναι οι νέοι που μας ξαναβάζουν σε κίνηση.
Μας καλούν να ξανασυναντήσουμε τη φωνή μας. Να αλλάξουμε άποψη. Να πούμε «έκανα λάθος». Να πούμε «τώρα κατάλαβα».
Εμείς τους δώσαμε έναν κόσμο.
Αλλά εκείνοι τον ξανασχεδιάζουν με πιο καθαρή γραφή.
Δεν θα πέσουμε στην παγίδα να τους κρίνουμε ή να τους υποτιμήσουμε επειδή και μπερδεύονται, κάνουν λάθη, αστοχίες, επειδή είναι ευάλωτοι…
Απλά θα κρατήσουμε το μεγαλύτερο δώρο τους.
Το ότι μας προκαλούν να αναθεωρήσουμε, να αποδομήσουμε και – γιατί όχι – να λυτρωθούμε.
