Της Δήμητρας Σπανού, Manager, People Services, KPMG στην Ελλάδα
Ηλικία μόνο ένας αριθμός;
Λέμε ότι η ηλικία είναι μόνο ένας αριθμός «just a number». Τί γίνεται όμως στην πράξη; Τί βιώνουν οι εργαζόμενοι στην πραγματικότητα; Όταν κανείς ξεκινάει την καριέρα του, δυσκολεύεται γιατί δε διαθέτει εμπειρία. Όταν όμως έχει αρκετή εμπειρία, αντίστοιχα αντιμετωπίζει δυσκολίες λόγω της ηλικίας του. Αυτό το ζήτημα μας αφορά όλους, είτε είμαστε ήδη στην ηλικία των 50+, είτε όχι ακόμα. Η παροιμία «εκεί που είσαι ήμουνα και εδώ που είμαι θα έρθεις» ίσως μας βοηθήσει να αναπτύξουμε λίγο την ενσυναίσθησή μας. Εκτός από τις ενέργειες που πρέπει να κάνει κανείς από μόνος του για να ενισχύει συνεχώς το επαγγελματικό του προφίλ, τις γνώσεις και τον τρόπο σκέψης του, προκειμένου να παραμείνει στην αγορά εργασίας, χρειάζεται στήριξη και από την κοινωνία, από τους φορείς απασχόλησης και από τις εταιρείες.
Προκλήσεις για τους εργαζόμενους 50+
To ποσοστό των εργαζομένων 50+ αυξάνεται συνεχώς σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) και οι εργαζόμενοι άνω των 50 αντιμετωπίζουν προκλήσεις, προκαταλήψεις, στερεότυπα και διακρίσεις. Κάποιες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν εργασιακά αφορούν στην πρόσληψη, την εκπαίδευση και στην ομαλή συνταξιοδότηση. Σε κάποιες περιπτώσεις που αναζητούν κάτι καλύτερο, συχνά αποθαρρύνονται και καταλήγουν να συμβιβάζονται σε θέσεις που δεν τους καλύπτουν αλλά τους παρέχουν κάποια σχετική ασφάλεια. Αν πάλι χάσουν τη δουλειά τους σε μια πιο προχωρημένη ηλικία, βιώνουν ανασφάλεια και αρκετές φορές δεν βρίσκουν εύκολα διεξόδους και επιλογές.
Ευκαιρίες για τις εταιρείες
Aπο την άλλη οι εταιρείες δυσκολεύονται να διατηρήσουν προσωπικό, χάνουν ταλέντα και εμπειρία και υπάρχει δυσκολία απορρόφησης των ώριμων ηλικιακά εργαζομένων. Η αγορά μεταβάλλεται και οι εταιρείες που αγνοούν τη συγκεκριμένη ηλιακή ομάδα, χάνουν σημαντικές ευκαιρίες. Αδιαμφισβήτητα, οι έμπειροι εργαζόμενοι αποτελούν σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο σε ένα εργασιακό περιβάλλον, προσφέρουν πολλαπλά επιχειρηματικά οφέλη και για αυτό οι εταιρείες πρέπει να κάνουν ενέργειες για την καταπολέμηση των ηλικιακών διακρίσεων και να αναλάβουν περισσότερες δράσεις σχετικά.
Πρωτοβουλία Advantage & αντιφατικά αποτελέσματα έρευνας
Η KPMG στην Ελλάδα, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού Ελλάδας (ΣΔΑΔΕ) και με την υποστήριξη του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, με την πρωτοβουλία “AdvantAge” που στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει την επιχειρηματική κοινότητα και την κοινωνία ευρύτερα στο θέμα της ηλικιακής διάκρισης (Ageism), υλοποιούν διάφορες δράσεις για να δημιουργηθούν συνθήκες ίσων ευκαιριών απασχόλησης για τους εργαζόμενους ανεξαρτήτως ηλικίας. Μία από τις αρχικές δράσεις ήταν η διεξαγωγή της έρευνας για τις ηλικιακές διακρίσεις μελετώντας την υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα εστιάζοντας σε αυτή τη φάση στις ώριμες ηλιακές ομάδες.
Η έρευνα, ανέδειξε αντιφατικά αποτελέσματα μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Για παράδειγμα, η πλειοψηφία των εργοδοτών (77%) ανέφερε ότι παρότι δεν έχουν παρατηρηθεί περιστατικά ηλικιακής διάκρισης στην εταιρεία τους, το 41% των εργοδοτών έχουν απορρίψει εργαζομένους στο πρώτο στάδιο επιλογής λόγω ώριμης ηλικίας και το 86% υποστηρίζει ότι δεν επενδύουν έντονα στην εκπαίδευση αυτής της κατηγορίας εργαζομένων. Από την άλλη πλευρά, η πλειοψηφία των εργαζομένων (62%) ανέφερε ότι έχει παρατηρήσει περιστατικά ηλικιακής διάκρισης στην εργασία του, ενώ σχεδόν το σύνολο των εργαζομένων που βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση (82%) ανέφεραν ότι δεν έχουν υποστήριξη από τις εταιρείες τους κατά την προετοιμασία της συνταξιοδότησης. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι υπάρχει η ανάγκη να αλλάξει αυτή η κατάσταση.
Δράσεις για την καταπολέμηση των ηλικιακών διακρίσεων
Τι μπορούν όμως να κάνουν οι εταιρείες; Να συμπεριλάβουν στις δράσεις τους ενέργειες για την καταπολέμηση των ηλικιακών διακρίσεων. Να ξεκινήσουν να εφαρμόζουν πρακτικές συμπερίληψης και καταπολεμώντας τις ηλικιακές διακρίσεις θα δημιουργήσουν ένα πιο δίκαιο, αποδοτικό και βιώσιμο εργασιακό περιβάλλον. Θα πρέπει να δημιουργούν μια κουλτούρα όπου οι άνθρωποι όλων των ηλικιών συνεργάζονται καλά και να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της καριέρας σε όλες τις ηλικίες, καθώς και να βοηθήσουν στο να σταματήσουν οι προκαταλήψεις κατά των μεγαλύτερων εργαζομένων κατά τη διαδικασία πρόσληψης και όχι μόνο.
Οφέλη της πολυμορφίας
Οι επιχειρήσεις που δεν θέτουν ηλικιακούς περιορισμούς μπορούν να προσελκύσουν ταλέντα από διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, λαμβάνοντας τη συσσωρευμένη εμπειρία των μεγαλύτερων υπαλλήλων και την καινοτομία των νεότερων. Οι πολυγενεακές ομάδες προσφέρουν ποικιλία απόψεων, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη νέων ιδεών και λύσεων, προωθώντας την καινοτομία, τη δημιουργικότητα και αύξηση της παραγωγικότητας. Οι εταιρείες με διαφορετικότητα που παράγουν συνδυασμό ποικίλων απόψεων και εμπειριών από διαφορετικές ηλικιακές ομάδες λαμβάνουν πιο ολοκληρωμένες και αποτελεσματικές αποφάσεις και κατ’ επέκταση υψηλότερα αποτελέσματα.
Σημαντικές δεξιότητες και ενίσχυση του employer branding
Επίσης οι εργαζόμενοι με μεγαλύτερη εμπειρία έχουν περάσει πολλαπλές οικονομικές και επιχειρηματικές αλλαγές, αναπτύσσοντας ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα, σημαντικές δεξιότητες για τη διαχείριση αλλαγών και κρίσεων. Διαθέτουν δεκαετίες εμπειρίας και γνώσης που μπορούν να καθοδηγήσουν νεότερους εργαζόμενους (mentoring) σε αντίστοιχες καταστάσεις. Τέλος η στήριξη των 50+ ενισχύει το employer branding και την εικόνα της εταιρείας, ισχυροποιεί την εταιρική κουλτούρα και φήμη. Οι επιχειρήσεις που προωθούν την ισότητα και την ποικιλομορφία κερδίζουν την εκτίμηση των εργαζομένων, των πελατών και της ευρύτερης κοινωνίας, βελτιώνοντας τη φήμη και την αφοσίωση.
Προτάσεις για πολιτικές συμπερίληψης
Όλοι οι παραπάνω είναι κάποιοι βασικοί λόγοι που πρέπει να γίνουν σχετικές ενέργειες. Πιο συγκεκριμένα οι εταιρείες μπορούν να κάνουν κάποια από τα παρακάτω για να εντάξουν πολιτικές συμπερίληψης, διασφαλίζοντας ίσες ευκαιρίες.
- Αξιολόγηση της τρέχουσας πολιτικής ίσων ευκαιριών της εταιρείας
- Δημιουργία τμήματος Inclusion & Diversity
- Εκπαίδευση στελεχών σχετικά με τον ηλικιακό ρατσισμό, την καταπολέμηση των διακρίσεων και τη νομοθεσία
- Αναθεώρηση πολιτικών προσλήψεων – αφαίρεση ηλικιακών περιορισμών από αγγελίες και διαδικασίες προσλήψεων
- Αναθεώρηση του τρόπου αξιολόγησης των υποψηφίων χωρίς ηλικιακές διακρίσεις
- Επανακατάρτιση (reskilling) και αναβάθμιση δεξιοτήτων (upskilling): Οι εταιρείες μπορούν να προσφέρουν προγράμματα εκπαίδευσης για να διατηρούν τους 50+ ενημερωμένους στις τεχνολογικές εξελίξεις και για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας
- Δημιουργία θέσεων και ευέλικτές μορφές εργασίας στις περιπτώσεις που χρειάζεται: Μερική απασχόληση, συμβουλευτικοί ρόλοι, hybrid εργασία
- Προετοιμασία και υποστήριξη για την ομαλή συνταξιοδότηση αντί για απότομη αποχώρηση από την αγορά εργασίας
- Καμπάνιες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για την καταπολέμηση στερεοτύπων σχετικά με την ηλικία και για τα οφέλη της εργασιακής πολυμορφίας
- Προγράμματα καθοδήγησης mentoring και γενικότερα προώθηση και ενίσχυση πολυγενεακών ομάδων
Οι μεγαλύτεροι ηλικιακά εργαζόμενοι αποτελούν και διασφαλίζουν το μέλλον. Αυτό μας αφορά όλους, καθώς είναι πλέον αναγκαίο να καταπολεμηθούν οι ηλικιακές διακρίσεις και να δημιουργηθεί ένα πιο δίκαιο, αποδοτικό και βιώσιμο εργασιακό περιβάλλον. Ας δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου η ηλικία δεν αποτελεί εμπόδιο, αλλά πλεονέκτημα.
Σημ. JAN: Στην εκδήλωση 2 Χρόνια Just a Number: Το Μέλλον Μπροστά! Εκπροσωπώντας το Advantage / KPMG, θα είναι ομιλητής ο Αλκιβιάδης Σιαράβας. Κάντε δωρεάν εγγραφή εδώ.
