Γαστρονομία: Ο Νόμος του Στομάχου

Με ελληνική ρίζα η λέξη γαστρο-νομία καθορίζει, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα σε όλες τις γλώσσες, την τέχνη της γευστικής απόλαυσης.
Ο πρώτος «σεφ» στην ιστορία της μαγειρικής και πατέρας της έμμετρης γευσιγνωσίας ήταν ο Συρακούσιος φιλόσοφος και ‘bon vivant’ του 4ου πΧ αιώνα, ο περίφημος Αρχέστρατος, που έγινε διάσημος με το ποίημα του «Ηδυπάθεια» και προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην Αθήνα των Στωικών και της αυστηρής σχολής της «Απάθειας».
Στο τόσο παράξενο και προκλητικό για την εποχή του έργο, εξιστορούσε τα γαστρονομικά ταξίδια του και τις ιδιαίτερες γευστικές απολαύσεις κάθε περιοχής, από το Αιγαίο μέχρι την Μαύρη θάλασσα, με ένα τρόπο τόσο ελκυστικό και φιλήδονο που το διάβαζαν πολύ συχνά και στα περίφημα Αττικά Συμπόσια για να συνοδεύει την οινοποσία με τις δικές του εκλεπτυσμένες( gourmet) συνταγές επηρεασμένες απο τα πλουσιοπάροχα γεύματα της Σικελίας.

Με την ακρίβεια ενός σύγχρονου γαστρονόμου και την γλαφυρότητα ενός παραμυθά έδινε περιγραφές από τα ξεχωριστά εδέσματα κάθε τόπου, αποκαλύπτοντας τα μυστικά της κουλτούρας της απόλαυσης που είχαν αναγάγει αργότερα σε υψηλή τέχνη οι πρόγονοι μας, κυρίως κατά την Ελληνιστική εποχή, με το Ευ- Ζην που δίδαξε ο θρυλικός φιλόσοφος Επίκουρος.

Στους 300 στίχους που έχουν διασωθεί από το ποίημα «Ηδυπάθεια» ο Αρχέστρατος καταγράφει πέντε χρυσούς κανόνες της αρχαίας ελληνικής «βρώσεως» που εφάμιλλα στέκονται σήμερα δίπλα στις αρχές της σύγχρονης υγιεινής διατροφής:
α. Αγνά προϊόντα που παράγονται από την φύση
β. Αρμονία υλικών μεταξύ τους, ώστε το ένα να μην επικαλύπτει τα αρώματα και τις γεύσεις του άλλου
γ. Όχι βαριές σάλτσες και καυτερά υλικά
δ. Χρήση ελαφρών σαλτσών για απόλαυση του ουρανίσκου
ε. Καρυκεύματα με το γνωστό ελληνικό τρόπο και πειθαρχία
Και πάνω από όλα το πολύτιμο ελαιόλαδο ως κορυφαίο συστατικό κάθε φαγητού. Τα ψάρια και τα οστρακοειδή είναι πρωταγωνιστές της «μεσογειακής» διατροφής του πρωτοπόρου πατέρα της γαστρονομίας.

Το αποκορύφωμα όμως και η απόλυτη ένδειξη της ενασχόλησης των αρχαίων Ελλήνων με την τέχνη της γευσιγνωσίας αποτελεί το δεκαπεντάτομο εγχειρίδιο αρχαίας μαγειρικής «οι Δειπνοσοφιστές» του Αθήναιου από την Ναυκρατίδα της Αιγύπτου.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή εγκυκλοπαίδεια πληροφοριών για την διατροφή, τις συνήθειες και την συλλογή διαλόγων από τα Συμπόσια που οργάνωνε ο Ρωμαίος Μαικήνας των τεχνών Λαρήνσιος ακολουθώντας την ελληνική παράδοση της συν- πόσης μεταξύ ανδρών μόνον, με μοναδικές γυναικείες παρουσίες τις αυλητρίδες και τις εταίρες.
Καθισμένοι σε ανάκλιντρα οι συνδαιτημόνες απολάμβαναν το «νερωμένο» κρασί με πανδαισία εδεσμάτων, μουσική, χορό, φιλοσοφική συζήτηση και διάθεση για λογοπαίγνια.
Οι συναθροίσεις ήταν αφιερωμένες σε δυο θεούς, στον Διόνυσο των απολαύσεων και στον Απόλλωνα των τεχνών, όπως αριστουργηματικά μας το περιγράφει ο Πλάτωνας στο Συμπόσιο αναδεικνύοντας την τέχνη του Σωκρατικού διαλόγου μέσα σε ένα σκηνικό γαστρονομικής απόλαυσης και πνευματικής ανάτασης, με όλες τις αισθήσεις σε βιωματική αρμονία. Ιδανική ισορροπία για γόνιμη σκέψη.

Άραγε θα καταφέρει η τεχνητή νοημοσύνη να συναγωνισθεί την αρχαία ελληνική σκέψη και να εφεύρει καινούργιες ισορροπίες ;