Αν η άνοιξη ήταν χώρος εργασίας, θα ήταν ένας τόπος όπου οι άνθρωποι ανθίζουν.
Με καθαρό αέρα. Με εμπιστοσύνη. Με φωνές που ακούγονται και ιδέες που βρίσκουν χώρο να αναπτυχθούν.
Όμως για πολλούς, η καθημερινότητα στο γραφείο μοιάζει περισσότερο με θερμοκήπιο πίεσης και άγχους. Ένα περιβάλλον που στερεί ενέργεια, αντί να τη δίνει. Η τοξικότητα στον χώρο εργασίας δεν είναι πάντα ορατή. Δεν φωνάζει. Δεν χτυπάει το χέρι στο τραπέζι. Αντίθετα, κυλά σιωπηλά, στις ειρωνείες που περνούν “για πλάκα”, στις συσκέψεις όπου κάποιοι δεν μιλούν ποτέ, στις στιγμές που ένα λάθος σε κάνει να νιώσεις ανεπαρκής. Όταν αυτά γίνονται καθημερινότητα, το τίμημα είναι βαρύ και άνθρωποι αποσύρονται, φθείρονται, αποσυνδέονται.
Και τότε η συνεργασία γίνεται αγγαρεία. Η καινοτομία στερεύει. Η σύνδεση χάνεται.
Δεν είναι φυσιολογικό να νιώθεις ότι πρέπει να φοράς “πανοπλία” για να πας στη δουλειά. Και δεν είναι πολυτέλεια να θέλεις ένα περιβάλλον όπου μπορείς να είσαι ο εαυτός σου. Είναι ανάγκη.
Σε αυτό το τοπίο έρχεται να ρίξει φως η Amy Edmondson, καθηγήτρια στο Harvard, μιλώντας για ψυχολογική ασφάλεια — όχι σαν ευγένεια ή “χαλαρότητα” αλλά ως βασική προϋπόθεση για ουσιαστική δουλειά.
Είναι η αίσθηση ότι μπορείς να μιλήσεις χωρίς φόβο. Να κάνεις ερωτήσεις χωρίς να θεωρηθείς ανεπαρκής. Να διαφωνήσεις χωρίς να “πληρώσεις” τη διαφωνία. Όπου υπάρχει αυτή η ασφάλεια, οι άνθρωποι συμμετέχουν. Συνδέονται. Αναπτύσσονται. Και αυτό δεν συμβαίνει τυχαία. Χτίζεται. Θέλει ηγεσία με πρόθεση, ομάδες με ενσυναίσθηση, και κουλτούρα που δεν τιμωρεί το λάθος αλλά το χρησιμοποιεί για να μάθει.
Στις εποχές της αβεβαιότητας, η ψυχολογική ασφάλεια δεν είναι nice–to–have. Είναι η βάση για να αντέξουν οι ομάδες. Και όχι μόνο να αντέξουν — αλλά να πάνε μπροστά.
Ίσως λοιπόν αυτή η άνοιξη να είναι μια καλή αφορμή.
Όχι μόνο για να καθαρίσουμε ντουλάπες, αλλά για να ξεκαθαρίσουμε και το περιβάλλον γύρω μας. Να βγάλουμε από το σύστημα μας τις μικρές τοξίνες της καθημερινότητας: τον κυνισμό, τον ανταγωνισμό, την έλλειψη χώρου για το ανθρώπινο.
Γιατί όταν το περιβάλλον αλλάζει, αλλάζουμε κι εμείς. Και αυτό δεν φαίνεται μόνο στους δείκτες απόδοσης. Φαίνεται στα πρόσωπα. Στις κουβέντες. Στο πώς νιώθεις όταν τελειώνει η μέρα.
- Αποτοξίνωσε το περιβάλλον.
- Άφησε χώρο να ανθίσει η συνεργασία.
- Αυτή είναι η πραγματική ανανέωση.
Και αν θέλουμε να κάνουμε μερικά βήματα για ένα πιο ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον αξίζει να ξεκινήσουμε με κάποιες ενέργειες oπως:
Να κάνουμε ερωτήσεις και να ενθαρρύνουμε τις ερωτήσεις των άλλων
Μια φράση όπως “Τι σκέφτεστε εσείς;” ή “Υπάρχει κάτι που δεν έχουμε δει;” ανοίγει χώρο συμμετοχής και ενεργοποιεί τις σιωπηλές φωνές της ομάδας.
Να δώσουμε το παράδειγμα, να παραδεχτούμε τα λάθη μας και να πούμε “δεν ξέρω”
Ιδίως όταν το κάνει ο επικεφαλής μιας ομάδας δείχνει ότι η ατέλεια είναι ανθρώπινη και όχι απειλή.
Αντί για “κριτική”, να προσφέρουμε ένα πλαίσιο και στήριξη
Αν κάτι δεν πάει καλά, να πούμε “Τι μάθαμε από αυτό;” αντί του “Γιατί το έκανες έτσι;”
Να παρατηρούμε ποιος μιλάει και ποιος όχι
Συχνά τα πιο σιωπηλά άτομα έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν. Να τους δώσουμε χώρο.
Αντί για τέλεια εικόνα να καλλιεργήσουμε αυθεντική σύνδεση
Οι σχέσεις εμπιστοσύνης δεν “επιβάλλονται” — χτίζονται μέσα από αυθεντικότητα, χιούμορ, και ανθρώπινη παρουσία.
A psychologically safe workplace is one where people feel they can be themselves — and that’s where the best work happens.” – Amy Edmondson
