Δηλώνω μέλος του φανατικού κοινού της Αγνής Μαριακάκη. Η Αγνή δεν είναι φίλη μου. Δεν γνωρίζω σε ποιο ντουλάπι της κουζίνας της έχει τις κούπες του καφέ. Μερικές φορές όμως, διαβάζω μια φράση της και νιώθω ότι κανένας δεν με ξέρει όσο εκείνη. Και είναι ένα συναίσθημα απαλό, σαν εσάρπα που τυλίγεται γύρω σου όταν αισθάνεσαι ξαφνικά μια ψυχρούλα στην πλάτη – ένα συναίσθημα οικειότητας, συμβατότητας που μπορεί να εμφανιστεί αναπάντεχα, την ώρα, για παράδειγμα, που το βλέμμα σου συνδέεται με αυτό της κοπέλας στο ταμείο του καταστήματος ή ενός έφηβου με κουκούλα στον δρόμο ή της μεσήλικης γυναίκας με το σκαμμένο πρόσωπο, που πουλούσε πριν πολλά χρόνια χαρτομάντιλα στο φανάρι της Κηφισίας. Συχνά, διασταυρώνονταν οι ματιές μας και κάθε τόσο αγόραζα ένα πακετάκι. Ένα πρωί μιας δύσκολης μέρας, κατέβαινα προς το φανάρι κι έκλαιγα στο αυτοκίνητο – αυτό το ιδιωτικό, κινητό εξομολογητήριο των καημών. Κι όπως πλησίαζα τη διασταύρωση, η γυναίκα με το σκαμμένο πρόσωπο κινήθηκε γρήγορα προς το παράθυρό μου και μου έδωσε ένα πακετάκι χαρτομάντιλα. Όχι λεφτά, είπε λακωνικά, δεν θέλω λεφτά. Μόνο μην κλαις.
Όπως γράφει και η Νίκη μας, περιγράφοντας το θέμα του σημερινού τεύχους, «η σημασία και η τεράστια ωφέλεια που προκύπτουν για την πνευματική ευεξία και την ψυχολογία από τη φυσική διάδραση και τη συναναστροφή, δεν αφορούν μόνο τις εορταστικές περιόδους». Το αντίθετο, θα έλεγα! Από τότε που καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας μέχρι τη δύση της ζωής, αναζητούμε συνέχεια τη συμβατότητα, την οικειότητα, το αίσθημα του «ανήκειν», τη βεβαιότητα ότι κάποιος μας αναγνωρίζει, μας κατανοεί, μοιράζεται τη χαρά μας, σηκώνει μέρος από τα βάρη μας. Στα εφηβικά μας χρόνια, στα παραπάνω θα πρόσθετα και την ταύτιση, εκείνο το «μαζί παντού», τους κώδικες μιας αποκλειστικής επικοινωνίας.
Όσο μεγαλώνουμε ωστόσο, ακόμη κι αν δεν είναι πάντα ευανάγνωστο ή επιθυμητό, η ζωή μάς καλεί σε μια αποταύτιση, με μια ταυτόχρονη άρση βαρών από τους ώμους των φίλων.
Στην αλαφράδα της νιότης, επενδύουμε στο μοίρασμα «δια του δύο», θέλουμε τους κολλητούς από το πρωί μέχρι το βράδυ – να ξεκινήσουμε τη μέρα μας, ανταλλάζοντας τις εμπειρίες της προηγουμένης και να την τελειώσουμε μαζί, σχεδιάζοντας την επόμενη. Στην πορεία, συνειδητοποιούμε όμως ότι αυτό μπορεί να είναι και ένα puzzle, στο οποίο κάθε φίλος έχει τη θέση του με τα ανάλογα φορτία της. Το είχα δει στην πράξη, σε μια πολύ δύσκολη στιγμή: άλλος άντεχε να με συνοδεύει σε τακτικές, επίπονες θεραπείες κι άλλος προτιμούσε να διαχειρίζεται τα πρακτικά της προσωρινά ανεσταλμένης ζωής μου. Το ίδιο ισχύει και σήμερα: με άλλους φίλους μοιράζομαι τη γοητεία του σινεμά και άλλων το πάθος για εκδρομές ακολουθώ. Στη μέση μπαίνει και η φράση της «φίλης» μου, Αγνής, από τη συνέντευξή της στο προηγούμενο JAN: «Η πιο επαναστατική πράξη στη ζωή ενός ανθρώπου, είναι η απόφαση να ξεφορτωθεί τα παλιά καλούπια και να ξαναγράψει από την αρχή τους κανόνες της ζωής του, ώστε να ζήσει ελεύθερα και αυθεντικά». Και με λιγότερα βάρη, θα συμπληρώσω. Για τον ίδιο και τους γύρω του.
