«Να προσθέτουμε ζωή στα χρόνια και όχι χρόνια στη ζωή!»
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ και τις δημοσιεύσεις δημογραφικών δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ,το δημογραφικό πρόβλημα και κυρίως η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, έχει αναγνωριστεί ως μείζον ζήτημα πολιτικής.
Κατά τις επόμενες δεκαετίες όλες οι ανεπτυγμένες χώρες ,αν δεν λάβουν μέτρα, θα αντιμετωπίσουν μεγάλη αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων πληθυσμιακών ομάδων και σημαντική μείωση του ποσοστού των νέων και του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Σύμφωνα με έρευνες:
– Το 2050 προβλέπεται, διεθνώς αύξηση κατά 188% των ατόμων ηλικίας άνω των 85 ετών, 351% για ηλικίας των ατόμων άνω των 95 ετών και 1004% των ατόμων που θα ξεπερνούν τα 100 χρόνια.Αυτές οι εντυπωσιακές αυξήσεις βρίσκονται σε αντιδιαστολή με αύξηση μόλις 22% του πληθυσμού 0-64 ετών για το ίδιο χρονικό διάστημα.
-Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2030 θα υπάρχουν 110 εκατομμύρια άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών από 70 εκατομμύρια που ήταν το 2000.
Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που απειλούνται από μιας μεγάλης έκτασης δημογραφικής γήρανσης.Στην χώρα μας τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών σήμερα αντιπροσωπεύουν ποσοστό 22% του πληθυσμού και σύμφωνα με τις προβλέψεις το 2030 θα είναι περίπου 30% ενώ το 2050 θα πλησιάσουν το 60% του πληθυσμού. Οι δυσμενείς επιπτώσεις από τα παραπάνω στοιχεία αντανακλώνται στις δημόσιες δαπάνες ,στα ασφαλιστικά συστήματα στην αγορά εργασίας ,στην ανταγωνιστικότητα.
Η δημογραφική γήρανση είναι αποτέλεσμα τριών δημογραφικών τάσεων¨
• Τα ποσοστά γονιμότητας είναι πολύ χαμηλά από το επίπεδο που απαιτείται για την πλήρη αντικατάσταση του πληθυσμού που αποβιώνει
• Παρατηρείται σταδιακή αύξηση του προσδοκώμενου ζωής των «Βaby Βoomers» (γεννημένων μεταξύ 1945-55)
• Υφίσταται η αύξηση του προσδοκώμενου ζωής κατά 8 έτη από το 1960. Το οποίο αναμένεται να αυξηθεί πάνω από πέντε έτη έως το 2060
Η γήρανση είναι μια φυσιολογική αναπόφευκτη βιολογική διαδικασία του ανθρώπου που επηρεάζεται από γενετικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες καθώς και από τον τρόπο διαβίωσης του.
Επειδή όμως πολλές επιπτώσεις της γήρανσης δεν είναι μόνο αποτέλεσμα φυσιολογικής φθοράς αλλά και προσωπικής επιλογής, το πότε και πώς αρχίζει να γερνά κάποιος είναι διαφορετική διαδικασία για τον καθένα.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ (NY:United Νations Population fund 2011) δεν υπάρχει ακριβής ορισμός των ηλικιωμένων, δεδομένου ότι η έννοια αυτή έχει διαφορετικές σημασίες σε διαφορετικές κοινωνίες. Ο ορισμός του «ηλικιωμένου» από την αλλαγή στη μέση διάρκεια ζώης του ανθρώπου πλέον αμφισβητείται.
Η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού αποτέλεσε μια σημαντική πρόκλησηκαι κινητοποίησε τις κυβερνήσεις στην χάραξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση της.
Έτσι οι φορείς της γνώσης και γνώμης μελέτησαν και ανέπτυξαν την πολιτική Ενεργού Γήρανσης.
Πέρασαν 10 χρόνια από το 2012, έτος που είχε οριστεί από την Ευρωπαϊκή ένωση ως έτος «Ενεργού Γήρανσης και Αλληλεγγύης μεταξύ των Γενεών»
Το ίδιο έτος δημοσιεύτηκε έκθεση ορόσημο του ΟΗΕ σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να ευνοηθούν οι συνθήκες παράτασης των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην επαγγελματική ζωή.
Στόχος ήταν η αύξηση της ευαισθητοποίησης των πολιτών των ανεπτυγμένων χωρών στην σημασία της συμβολής των πολιτών ηλικίας άνω των 65, στην κοινωνική ζωή των κρατών καθώς και η άρση των στερεοτύπων και προκαταλήψεων για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ώστε να μην καταστρατηγούνται πανανθρώπινες αξίες όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η αρχή της ισότητας και η κοινωνική συνοχήκαι αλληλεγγύη.
Σήμερα 10 χρόνια μετά:
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει μεγάλη έμφαση στην δεκαετία Ενεργούς καιΥγιούς Γήρανσης 2020-2030, που αναφέρεται στην Ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών για την βιώσιμη ανάπτυξη.
• Ο ΟΗΕ κήρυξε επίσημα την δεκαετία 2021-2030 ως την δεκαετία της Υγιούς Γήρανσης.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε τα συμπεράσματα για την ενσωμάτωση της διάστασης της Γήρανσης στις δημόσιες πολιτικές όπως:
• Η γήρανση του πολιτικού πληθυσμού αποτελεί πανευρωπαϊκό φαινόμενο με μακροπρόθεσμες κοινωνικοοικονομικές και δημογραφικές επιπτώσεις
• Η συμβολή των «ηλικιωμένων» σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής οικονομικής και πολιτικής ζωής είναι σημαντικές
• Η οικονομία της λεγόμενης τρίτης ηλικίας μπορεί να προσφέρει απασχόληση και οικονομική ανάπτυξη να προωθήσει την καινοτομία και να συμβάλει στην νέα κοινωνική ,ψηφιακή και οικονομική πραγματικότητα.
Προστιθέμενη αξία στην παγκόσμια κινητοποίηση ανάπτυξης της πολιτικής της Ενεργού Γήρανσης αποτελεί το σύνθημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Γεροντολογικής Ομοσπονδίας ΗΠΑ:
«Να προσθέτουμε ζωή στα χρόνια και όχι περισσότερα χρόνια στην ζωή μας»
Δρ.Τέτα Διαμαντοπούλου
(Τα στοιχεία της παρουσίασης είναι αναρτημένα στο επίσημο ιστότοπο του ΟΗΕ)
