Πρόσφατα παρακολουθούσα ένα TED video για την αναβλητικότητα σε δράσεις και αποφάσεις. Και λόγω κάποιων προσωπικών ιστοριών μου, αναλογίστηκα τόσο για εμένα, όσο και για τους άλλους ήρωες της ζωής μου, τη δύναμη της επιλογής.
Είναι εκπληκτικό πώς παραχωρούμε τις ελευθερίες, τα δικαιώματά μας και τις δυνατότητες μας κρυμμένοι πίσω από τη φράση “δεν έχω επιλογές”. Είναι αλήθεια ότι δεν έχετε επιλογές;
Ο κάθε άνθρωπος πάντα, μα πάντα, έχει επιλογές και αυτό είναι κομμάτι του ατελείωτου δυναμικού και ενδιαφέροντος που έχουμε στη ζωή, η μέγιστη ελευθερία όλων των ανθρώπων.
Συχνά όμως βρισκόμαστε πολλοί από εμάς στην παγίδα: “θα ήθελα να ήταν αλλιώς τα πράγματα”, ή ακόμα χειρότερα “γιατί είναι έτσι τα πράγματα;”….
Αυτό δεν είναι έλλειψη επιλογών. Είναι εκ των υστέρων ευχές σε τετελεσμένα γεγονότα, (σχήμα οξύμωρο γιατί αντιφάσκει με το τετελεσμένο του παρελθόντος χρόνου), ή, πιο συχνά, είναι αναμάσημα γεγονότων από θέση παραίτησης και αποστασιοποίησης από τη ζωή μας.
Με εξαίρεση μια χρήσιμη αξιολόγηση των γεγονότων και του ρόλου μας για λόγους μάθησης, το μόνο που κερδίζουμε κοιτώντας πίσω ή προσκολλώμενοι στο πώς ακριβώς θα θέλαμε να είναι τα πράγματα είναι να νιώθουμε ήττα, αδυναμία, ντροπή, τύψεις, αιχμαλωσία ή κάθε άλλο μη-παραγωγικό και επώδυνο συναίσθημα.
Αρχικά τι σημαίνει επιλογή;
Η επιλογή αφορά στον παρόντα χρόνο, είναι μια δυναμική ενεργητική διαδικασία, στον οποία έχουμε ρόλο και ευθύνη πάνω στη ροή της ζωής μας.
Προϋποθέτει την ύπαρξη εναλλακτικών από τις οποίες αποφασίζουμε την μια που θα ενεργοποιήσουμε, σαν να επιλέγουμε ένα μονοπάτι από ένα άλλο.
Επιλογή σημαίνει ότι εγώ έχω τον έλεγχο στην ζωή μου, και δέχομαι τις συνέπειες (θετικές ή αρνητικές) που ακολουθούν την κάθε μου επιλογή με βάση την σχέση δράση-αντίδραση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πως η ζωή θα είναι πάντα εύκολη. Σημαίνει ότι κατανοώ ότι έχω ρόλο στα αποτελέσματα των επιλογών μου, ακόμα και στις χείριστες καταστάσεις, και πως κάνω το καλύτερο που μπορώ, σε κάθε στιγμή.
Φαίνεται αγχωτικό, αλλά είναι πολύ απελευθερωτικό να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε στο τιμόνι της ζωής μας.
Είτε θέλουμε, είτε όχι, κάνουμε εκατομμύρια επιλογές κάθε μέρα. Από απλά καθημερινά ως πολύ δομικά και κοινωνικά. Το θέμα είναι αν κάνουμε επιλογές συνειδητά, με βάση τις αρχές, τις αξίες και τους στόχους μας ή απλά κάνουμε επιλογές στον αυτόματο, παρασυρμένοι από τη στιγμή, τα συναισθήματα, τη ρουτίνα, την αντίδραση σε επιλογές άλλων, τους φόβους του μετά…
Πάντα μια από τις σταθερές εναλλακτικές μας σε κάθε περίπτωση θα είναι “να μην επιλέξω”.
Η μη-επιλογή είναι επιλογή. Δεν εξαφανίζει όμως μια κατάσταση. Απλά αφήνουμε άλλους ή τα γεγονότα να επιλέξουν για εμάς. Και μετά, με δυσφορία και κόπο, αναγκαζόμαστε να επιλέξουμε πλέον πώς θα διαχειριστούμε ότι έχει δημιουργηθεί χωρίς τη συμμετοχή μας.
Όσο είμαστε ζωντανοί πάντα μπορούμε να επιλέξουμε ένα άλλο δρόμο και να αλλάξουμε την πραγματικότητα μας. Είτε τα γεγονότα, ή το πώς τα βιώνουμε και πώς μας επηρεάζουν.
Σκεφτείτε μια κατάσταση που θεωρείτε ότι δεν έχετε επιλογές και σας ζορίζει.
Δείτε πόσες επιλογές έχετε με ερωτήσεις, ξεκινώντας πάντα από το:
“Τι Θέλω;” (επιθυμητό αποτέλεσμα)
Πώς μπορώ να κάνω τώρα αλλαγές που να τιμάνε αυτό που θα ήθελα;
Θέλω να ασχοληθώ;
Ποιές οπτικές αξιολογώ;
Ποιός μπορεί να με υποστηρίξει στο να φέρω τώρα αλλαγές;
Ποιά ιστορία διαλέγω να σκέφτομαι για το θέμα; Είναι πλήρης; Είναι η μόνη αληθινή;
Μήπως μια άλλη ερμηνεία με κάνει να αισθάνομαι πιο καλά;
… Θα μπορούσα να συνεχίσω με τις ερωτήσεις καθώς ξεκλειδώνουν εναλλακτικές για επιλογές και αποφάσεις δύναμης και ελευθερίας.
Το θέμα λοιπόν δεν είναι εάν έχουμε επιλογές. Το θέμα είναι:
- Αν συνειδητοποιούμε πως πάντα έχουμε επιλογές
- Αν αξιολογούμε τις εναλλακτικές ή κολλάμε (προσκολλόμαστε) σε ένα μόνο επιθυμητό αποτέλεσμα με ένα τρόπο, όπως μας ορίζει το εκάστοτε συναίσθημα
- Αν βάζουμε τον παράγοντα χρόνο μέσα στις επιλογές μας και στα κίνητρα μας
- Αν τελικά ασκούμε τη δυνατότητα επιλογών παίρνοντας αποφάσεις με ενεργητικό ρόλο.
Δοκιμάστε αν θέλετε για κάποιο διάστημα, ή για κάποιο θέμα, να είστε παρόντες στη ζωή εξασκώντας συνειδητά τη δύναμη των επιλογών σας ως δικαίωμα, δύναμη και ελευθερία, στο τι θέλετε και τι δεν θέλετε. Και δείτε πώς αλλάζει η εμπειρία της ζωής σας, σε ό,τι φάση και αν βρίσκεστε.
Ας κινηθούμε από το “μου συνέβη” στο “επιλέγω να ζω ενεργητικά”.
